Romeine 7:7-13
Wat is wettiesisme? Dit is nie wanneer iemand sê hy kyk nie lelike films nie, hou by die spoedgrens, of gebruik nie alkohol nie. Dit gaan eerder oor iemand wat dink dat hy die hemel verdien, omdat hy die wet na die beste van sy vermoeë gehoorsaam.
Dit is soos iemand wat eenkeer vir my gesê het: ‘Ek wil die Tien Gebooie op my muur plak en dit elke dag lees, sodat ek my sonde kan oorwin.’ Dit is soos die Hebrew Roots Movement wat glo dat geloof in Jesus nie genoeg is vir redding nie. Volgens hulle moet jy die Ou Testamentiese wet volg en God se Hebreeuse name sê.
Maar God het nie die wet gegee dat dit jou kan red nie. Die wet se effek op die sondige begeertes in jou hart, keer dat dit gebeur. Rom. 7:7-13 sal vir jou wys wat ek bedoel.
- Dit maak sonde wakker (v.7-9)
Het jy al ooit No Rules skaatsplanke of klere gesien? Die naam laat my aan rebelse jongmense dink. Dit laat my aan ‘n seun dink wat saam met my op skool was. Hy het eendag vir die onderwyser gesê: ‘Rules are there to be broken.’
Party mense wat Rom. 7 lees, dink so oor die wet: ‘Ons het vir die wet gesterf. Die wet maak sonde wakker en bring die dood. Die wet is sleg. Om ‘n Christen te wees gaan oor ‘n verhouding met Jesus en nie oor die wet nie. Ons moet wegdoen met die wet.’ (v.7).
‘Nee!’ sê Paulus (v.7). ‘Die wet is nie sonde nie, maar wys wat sonde is en maak dit wakker’ (v.7, 3:20). Vat die tiende gebod as ‘n voorbeeld. As die wet nie gesê het: ‘Jy mag nie begeer,’ sou Paulus dit nie persoonlik so sterk ervaar het nie (v.7, Eks. 20:17). Maar toe hy die gebod oordink en besef wat dit beteken, toe kom sy sondige begeertes daarteen in opstand (v.8). Skielik het hy allerhande begeertes beleef, selfs dinge wat hy nie voorheen oorweeg het nie. Dit sou dalk dinge insluit soos:
- Ontevredenheid en ondankbaarheidmet wat die Here hom gee.
- Jaloesie oor ‘n ander man se lewensmaat, huis, salarisen
- Dagdromeryoor hoe hy in die kollig is en almal hom prys.
- Die verheffing van homself en ander dinge bo God (Kol. 3:5).
Die fout lê nie by die wet nie, maar by die sondige begeertes in ons harte. En tog is dit die wet wat die sonde in ons wakker maak en dinge in ons uitwys wat ons nie voorheen gesien het nie. Het jy al ooit gesê: ‘Ek kan nie glo dat ek dit gedoen het nie; dit is net nie ek nie’? Die waarheid is dat daar begeertes in jou hart wegkruip, en dat dit sigbaar word en in opstand kom sodra die wet sê: ‘Jy mag nie!’
Sedert die sondeval wil ons die wet oortree. ‘n Tweejarige kind sien bv. nie die muurprop in sy ouma se huis nie. Sy ma sê: ‘Jy mag nie daaraan vat nie!’ Skielik wil hy daaraan vat. As ‘n pa vir sy tiener sê: ‘Jy moet teen 22:00 by die huis wees,’ daag hy sy pa uit, wil hy weet hoekom, en sê hy dat dit ‘n dom reël is. Hy is bang vir die gevolge en is 22:00 by die huis, maar in sy hart is hy opstandig.
Soos Adam en Eva begeer ons verbode vrugte. Ons wil dit hê net omdat ons dit mag hê nie. Vat Augustinus (354-430 n.C.) as ‘n voorbeeld. Toe hy 16 was, toe steel hy en sy vriende een aand die buurman se pere. Toe hulle die boom skud het hope pere afgeval. Die pere het nie lekker gelyk of geproe nie. Nie een van die seuns was arm of honger nie. Hulle het die pere gehap en vir die varke gegooi.
Hoekom het hulle dit dan gesteel? Augustinus sê: ‘I did not care to enjoy what I stole but took pleasure in the theft and in sin itself… this we liked to do only because it was disliked by others.’ Hulle het m.a.w. gesteel, omdat hulle nie mag nie. Die verbod het die begeerte vir diefstal in hulle wakker gemaak (v.8). Sonder die wet lê sonde doodstil in ons harte (v.8). Vir ander mense lyk jou lewe skoon en dalk kom jy self nie eers agter wat in jou hart skuil nie. Van buite af lyk jou lewe soos die dun lagie skoon water op ‘n stagnante poel. Sodra ‘n paar stuitige jong olifant bulle egter in die poel instorm, word die modder wat op die bodem lê sigbaar.
Die wet is so en laat die modder van sonde wat in jou hart is opwel (v.8, 5). Die oplossing om jou lewe te verander is nie om die wet noukeurig te probeer nakom nie. Die wet sal die einste sonde wat jy wil oorwin in jou wakker maak (v.8).
Beteken dit dat ons moet sê: ‘Ons moenie ons kinders teen seks buite die huwelik en dwelms waarsku nie, want anders plant dit idees in hulle koppe… Soos in Nederland moet ons dwelms wettig maak, want dan sal mense dit nie misbruik nie… As jy jou kinders te veel van die Bybel leer, sal hulle dit haat… Moenie reëls en dissipline vir jou kinders gee nie, want anders sal hulle rebels raak… Moenie oor sonde preek nie, want dit laat mense net skuldig voel en maak hulle opstandig’?
Nee. Om die wet te verwyder vat nie jou sonde weg nie, maar laat dit net op die bodem van jou hart gaan lê. Die probleem is nie die wet nie, maar die sonde wat soos ‘n dormante of rustende saad in jou hart lê. Sodra die wet naby kom, is dit soos water op die saad en word die sonde wakker. Om die sonde weg te kry moet jy nie die wet hou of dit wegvat nie, maar in Jesus glo en die Heilige Gees in jou hê (wag vir hfst. 8!).
Dalk sê jy: ‘Ek is nie so sleg nie en het nie Jesus of die Gees nodig nie. My omstandighede en ander mense beïnvloed my negatief. As my omstandighede verander en ek nie slegte mense om my het nie, is my lewe so onskuldig soos Adam s’n voor die verbod en die sondeval’ (v.9).
Jy mislei jouself en ken nie jou eie hart nie. Jy sê jy pleeg nie moord nie. Maar haat jy iemand of is jy bitter en kwaad? Wens jy die persoon dood of jy wil jy hom uit jou lewe hê? Jy sê jy pleeg nie egbreuk nie. Maar is jou oë en gedagtes rein? Is jy wellustig? Jy sê jy steel nie. Maar is jy materialisties en geldgierig? Is jy jaloers op ander? Wil jy iets op ‘n onwettige manier kry? Jy sê jy stel ander se belange bo jou eie. Maar voel jy seergemaak en bejammer jy jouself as niemand jou nie bedank nie? Of voel jy goed oor jouself as mense jou moeite raaksien en dankie sê? Wens jy dat hulle jou voor almal moet bedank? Wens jy in die geheim vir betaling, en as jy dit kry sê jy: ‘Nee, ek doen dit uit liefde!’?
Die wet sny jou hart oop, onbloot jou motiewe, wys dat jy skuldig is, en gee jou die doodstraf soos vir Adam (v.9). Dit prik jou gewete en laat jou skuldig voel. Maar al voel jy sleg vat dit nie die sonde in jou weg nie. Trouens, dit maak dit wakker. Waar die wet ‘n ongelowige aanspreek, wonder hy nie hoe hy sy sonde kan los nie. Hy voel eerder verleë dat sy sonde uitgekom het. Hy beplan op nuwe maniere om die wet te oortree sonder dat iemand sy sonde uitvang.
Wat moet jy met die skuldgevoelens doen? Moenie na die wet toe draai nie, want dit sal net wys hoe skuldig jy is en jou slegter laat voel. Maar jy moet ook nie die skuldgevoelens onderdruk nie. Dit help nie jy drink pille, misbruik drank of dwelms, slaap, verloor gewig, koop nuwe klere of kry ‘n haarsny om van jou sonde te vergeet en beter te voel nie.
Skuldgevoelens is net die simptoom en nie die oorsaak nie. Deel met die skuld self, sodat die skuldgevoelens outomaties saam met dit verdwyn. Hoe deel ‘n mens met die skuld? Jy kan nie en jy hoef ook nie. Jesus het dit klaar gedoen. Hy het aan die kruis gesterf asof Hý skuldig is, maar eintlik het Hy óns sondeskuld betaal (Kol. 2:14). As jy jou bekeer en in Hom glo, sal God die Vader sy dood in jou plek aanvaar. Hy sal jou skuld afskryf en jou van ‘n skuldige gewete reinig (Kol. 2:14, Heb. 9:14, 10:22).
- Dit maak jou dood (v.10-13)
Wettiesisme is soos die drank advertensie wat ek langs die pad gesien het. Langs die drankbottel staan daar: ‘This is living.’ Die drank belowe ‘n goeie lewe en plesier, maar op die einde maak dit jou dood. En die wet belowe in Lev. 18:5: “Hou dan my insettinge en my verordeninge wat die mens moet doen, dat hy daardeur kan lewe.” Maar die wet lei tot die dood vir elkeen wat daardeur wil lewe (v.10). Lieg wet dan?
Nee. Dit belowe lewe vir dié wat dit gehoorsaam. As jy nié gehoorsaam is nie, straf dit jou met die dood (v.10, 6:23, Deut. 30:17-18). Eintlik is dit die sonde wat jou bedrieg en sê: ‘As jy jou beste doen kan jy die wet nakom en lewe’ (v.11). Maar sodra jy dit probeer doen, gryp die sonde sy kans om die wet te oortree (v.11, 8). Die wet wat lewe belowe, maak jou dood omdat jy dit oortree het (v.11).
Maar moet asb. nie foutiewelik aflei dat die wet sonde is nie (v.7). Die wet is heilig, regverdig en goed (v.12, Ps. 19:8-10, 119:137). Jy kan mos nie sê dat die wet sleg is, omdat dit die misdadiger in die tronk sit of hom aan die galg hang nie. Enige goeie wet sal die misdadiger straf. Die probleem lê nie by die wet wat die sondaar vonnis en hom die doodstraf toedien nie. Die probleem lê by die sondaar wat die wet oortree en die dood verdien (v.13).
Hoe kan ons sonde nié die dood verdien as dit die goeie wet misbruik om ons dood te maak nie (v.13)? Dit is soos ‘n man wat sy vrou doodmaak met die sterk pille wat sy vir hom koop om sy tandpyn weg te vat. Hy misbruik iets wat goed is om haar dood te maak. Die probleem is nie die pille nie, maar die man se verdraaide hart wat dit misbruik om sy vrou dood te maak.
Dit is ook die geval met die wet en sonde: die probleem lê nie by die wet nie, maar by die sonde (v.13). Dan is oplossing nie om te sê: ‘Die wet is sonde; laat ons daarvan ontslae raak’ nie (v.7). Die oplossing is ook nie om wetties te wees en harder te probeer om die wet na te kom nie. Jy kan dit nie regkry nie, omdat die sonde jou keer.
Die oplossing is Jesus en die Heilige Gees. Jesus het die wet perfek namens ons onderhou en ons sonde weggevat aan die kruis. Deur die geloof ontvang jy sy wetsgehoorsame rekord en die Heilige Gees wat jou in staat stel om wet te gehoorsaam (hfst. 8).
Maar selfs met die Heilige Gees in jou, sal jou vlees jou versoek om te dink die Here aanvaar jou omdat jy die wet hou. As jy reg doen sal jy versoek word om in jouself te roem. As jy verkeerd doen sal jy versoek raak om hopeloos te voel. Jy voel bv. goed, geniet jou Bybelstudie, bid lekker en is opgewonde oor die kerk, omdat jy in die week die wet gehou het. Maar jy vermy die kerk, vergeet van jou Bybel en bid nie, omdat jy in die week die wet oortree het.
Dit is so dat ons sonde die Here bedroef, maar dit is verkeerd om te dink jy moet eers vir ‘n dag of twee die wet gehoorsaam voor jy weer voor Hom kan kom. Dit is verkeerd as jy dink: ‘Ek moet myself eers vir ‘n week kasty, boete doen en die Here se guns terugwen voor ek kan bid, my Bybel kan lees, kerk toe kan kom en die nagmaal kan gebruik.’
Die regte ding is om in gebed na jou Vader toe te kom. Erken dat jy niks kan doen om sy guns te wen nie. Bely dat Jesus en sy kruisdood jou enigste hoop is om vergewe en herstel te word. Vra dat die Heilige Gees jou sal help om die wet uit te voer. Vra dat Hy jou sal help om suiwer motiewe sal hê, naamlik om God te verheerlik en nie bloot om goed te voel oor jouself nie.
Niks maak wettiesisme dood soos die evangelie van genade alleen, deur geloof alleen, in Christus alleen nie. Die evangelie is vir wettiesisme wat suurlemoen, heuning, appelasyn en rooipeper is vir verkoue: dit verdryf dit heeltemal.