My tema impliseer dat daar ander gode is, maar dit is nie wat ek bedoel nie. Volgens die Bybel is daar net een God: die Vader, die Seun en die Heilige Gees (Deut. 6:4, Matt. 3:16-17, 28:19, Joh. 1:1, Ef. 4:4-6, 1Kor. 8:4-6, Jak. 2:19). Buiten Hom is daar geen ander God nie (Jes. 45:5-6, 14, 18, 21-22). Derhalwe kan Hy ook doen wat geen ander god kan nie, en is Hy beter as hulle. Jes. 41 wys vir ons hoe die Here se dade groter is as die ander gode s’n.
- Hy beheer die nasies (v.1-7)
Die ANC glo dat die voorvaders ons land se toekoms beheer, maar volgens die Bybel beheer God die nasies en beveel Hy hulle in v.1 om stil te wees in sy hof (Ps. 46:11, Hab. 2:20, Sag. 2:13).
Die Here het sy volk versterk (40:29, 31), maar die nasies moet hulleself versterk voordat hulle in sy hof verskyn (v.1). Laat hulle nader kom, praat, hulle saak voor die Here stel, en vir hulleself oordeel of Hy die ware God is (v.1).
Toe die nasies hulle saak gestel het toe kom hulle onder kruisverhoor (v.2). Hier is wat die Here hulle gevra het:
- Wie het koning Kores van Persië uit die ooste opgewek (v.2, 44:28)?
- Wie het hom gestuur om te oorwin met elke tree wat hy gee (v.2)?
- Wie het die nasies voor hom platgevee en in sy hand oorgegee (v.2)?
- Wie het konings onder sy voete vertrap (v.2, Jos. 10:24, 1Kon. 5:3)?
- Wie het hom gehelp om die nasies en haar konings soos stof te maak met sy swaard, soos wind-verwaaide stoppels met sy boog (v.2, 40:24)?
- Wie het gemaak dat hy veilig is terwyl hy sy vyande verjaag (v.3)?
- Wie het gemaak dat hy so vinnig oor die aarde beweeg dat sy voete nie grondvat nie (v.3, vgl. Dan. 8:5)?[1]
- Wie het al hierdie dinge gedoen (v.4)?
- Wie het van die begin af die geslagte of nasies van die aarde in die lewe geroep (v.1, Hand. 17:26)?
‘Ek, Ek, Ek, Ek...’ sê die Here dwarsdeur die hoofstuk. “Ek, die HERE, die Eerste, en by die laaste is Ek dieselfde.” (v.4). Israel en die nasies moet weet dat Hy en nie die afgode nie, die ware God is wat nasies en konings beheer (v.2-4, 40:15, 17, 23).
Hy is die Eerste wat voor die begin bestaan het (Gen. 1:1), en wat tot op die laaste dieselfde sal bly (v.4). Hy is die Eerste uit wie alles ontstaan het, die Laaste tot wie se eer dit bestaan (v.4, 44:6, 48:12, Joh. 1:2-3, Kol. 1:16, Op. 1:8, 17, 2:8, 22:13). “Want uit Hom en deur Hom en tot Hom is alle dinge. Syne is die heerlikheid tot in ewigheid. Amen.” (Rom. 11:36).
Hoe het die nasies en eilande hierop gereageer? Hulle was bang en het gebewe (v.5). Maar in plaas daarvan dat hulle na die Here toe draai (v.1), het hulle mekaar moed ingepraat om gode te maak wat hulle kamtig teen die koning van Persië sou beskerm (v.5-7). Maar watse soort god is dit wat deur mense hande gemaak word en dan nog deur hulle versterk moet word (v.7, Jer. 10:4)?
Ek vertrou eerder op die Here wat konings en nasies beheer. Hy het die presidente van ons land aangestel en weer uit die amp verwyder (Dan. 2:21, Rom. 13:1). Hy lei hulle om goed te doen en laat toe dat hulle kwaad doen (Esra 1:1, 6:22, 7:27, Spr. 21:1, Joh. 19:10-11).
Die Here veroorsaak nie sonde nie, maar is soewerein oor presidente en konings se sondige keuses (Hand. 4:27-28). Dit geld o.a. vir absurde wette wat sonde goedpraat, bv. gay huwelike in Australië, grondgrype sonder vergoeding in Suid-Afrika, geslagsverwarring in Kanada, ens.
God is in beheer selfs wanneer ‘n baba ontvoer word, ‘n leeu sy eienaar byt, of as demone mense met vals lering vang (Gen. 45:5, 8, 50:20, Ps. 105:17, 2Kon. 17:25, 1Kon. 22:20-23, 2Tess. 2:11).
Dit beteken nie dat die Here sonde goedkeur nie. Inteendeel, Hy haat dit. Maar Hy is in beheer daarvan. En as jy aan hierdie God behoort en Hom liefhet sal Hy maak dat die grootste tragedie tot jou voordeel uitwerk (Rom. 8:28). Is dit nie wat deur Jesus se kruisdood gebeur het toe Hy vir ons lewe en verlossing gebring het nie?
- Hy red sondaars (v.8-20)
Mense in kultusse en ander godsdienste moet hulleself red. Hulle god is nie sterk genoeg om dit te doen nie. Hulle moet sekere reëls nakom en rituele beoefen. En selfs as hulle dit gedoen het is dit waarskynlik nie genoeg nie; die ‘god’ sal besluit of dit voldoende is of nie.
Met die Here werk dit anders. Hy red sondaars wat niks kan doen om hulleself te red nie; alles moet van Hom af kom. Dit is wat Hy met Israel gedoen het. Hy het sy vriend Abraham en dié se nageslag gekies om aan Hom te behoort (v.8, 2Kron. 20:7, Jak. 2:23, Deut. 7:7-8).
Hy het hulle aan die eindes van die aarde gaan haal: Mesopotamië, Egipte en Babilon (v.9, 43:5-6, Jos. 24:2-3, Hand. 7:2). Hy het hulle nie geheel en al verwerp nie, en sal hulle daarom weer in die toekoms na Hom toe bring (v.9, Rom. 11:28-29).
Israel het nie rede gehad om bang te wees en angstig rond te kyk vir ander gode se hulp nie (v.10, 5). Die Here sou hulle met sy kragtige regterhand red, help, versterk en ondersteun (v.10, 40:29, 31, Ps. 46:2).
Die vyande wat kwaad was en teen hulle baklei het sou misluk en in die skande kom (v.11-12). Die Here sou hulle van die aardbol af verwyder en maak dat hulle niks is nie (v.11-12, 40:17, 23, Ps. 37:10, 36). Dit was onnodig vir God se volk om bang te wees, aangesien die Verlosser en Heilige van Israel soos ‘n Vader langs die klein ‘wurmpie’ gestaan het om sy hand vas te hou en hom te help (v.13-14).
In Christus geld die bg. beloftes ook vir ons (2Kor. 1:20): ons is die Here se diensknegte (v.8, 1Pet. 2:16). Hy het ons uitverkies (v.8, Ef. 1:4-5, 2Tess. 2:13). Ons is die nageslag van Abraham (v.8, Gal. 3:7, 29). Ons is sy vriende (v.8, Joh. 15:13-15). Hy het ons by die eindes van die aarde kom roep (v.9, Hand. 1:8). Hy sal ons nooit verwerp nie (Joh. 6:37, 10:27-28).
Moet dan nie bang wees nie... moenie bang wees nie... moenie bang wees nie (v.10, 13, 14). Hoekom nie? Nie omdat God die beproewing kan wegvat of keer dat jy daardeur gaan nie, maar omdat Hy met jou is en jou nie sal verlaat nie (v.10, 13, 14, 43:2, Ps. 23:4, Matt. 1:23, 28:20, Heb. 13:5).
Jy hoef nie angstig rond te kyk vir ander hulp nie (v.10, 5-7). Sonder die Here kan geen politieke party, berader, geld of enigiets anders jou help nie. Kyk daarom deur geloof, die Woord en gebed na die Here toe (v.10, 5-7).
As jy by die Here skuil kan niemand jou seermaak nie (v.11-12, Sag. 2:8, Rom. 8:31). Die Here sal sy kinders se vyande vernietig. Waar is die Babiloniërs, Amalekiete, Filistyne en ander nasies wat teen die Here se kinders baklei het? Waar is die Romeinse Ryk wat hulle vervolg het?
Net soos wat die Here van Griekse mitologie ontslae geraak het, sal Hy Islam, evolusie en die res van die kerk se vyande onder sy voete vertrap (Ps. 110:1, 1Kor. 15:25). “Jy sal hulle soek, maar hulle nie vind nie” (v.12).
Vir iemand om God se kinders seer te maak is soos vir ‘n boelie om jou te klap terwyl jy langs jou pa staan en sy hand vashou (v.13). Eintlik is dit erger, omdat ons Verlosser die Heilige van Israel is (v.14).
Dalk voel jy so klein en hulpeloos soos ‘n wurm. Onthou asb. dat dit vir die Here maklik is om ‘n wurm in ‘n skerp, nuwe dorsslee met baie tande te verander.
Hy het dit met Israel gedoen en deur hulle die nasies soos berge en heuwels afgemaai, fyngemaal, uitgewan, en in die stormwind van sy toorn verstrooi (v.14-16, 2, 2:14, 40:4, 12, 24, Ps. 1:4, Jer. 51:2, Miga 4:13, Sag. 4:7). Hieroor het Israel hulle in die Here verbly, en nie in die nasies se gode geroem nie (v.16).
Jesaja wissel nou ratte, maar eintlik wys hy nog steeds hoe die Here sy volk verlos. Hy gebruik simboliese taal om die nuwe verbond en Israel se toekoms mee uit te beeld. Die belofte is vir dié wat arm van gees is (v.17, Matt. 5:3). Hulle besef dat hulle niks het om God se verlossing te koop nie, maar dat alles van Hom van kom.
Hulle het ‘n dors na die vars water van Christus en sy verlossing (v.17, Ps. 42:2, 63:2, Matt. 5:6, Joh. 4:14, 7:37-39). Die Here verhoor hulle en gee dit in oorvloed (v.17-18). Deur die Gees wat Hy op hulle uitstort verander Hy sy volk se dor lewe in ‘n water paradys vol koeltebome (v.18-19, 12:3, 32:15, 35:6-7, 44:3, 55:13, 60:21, 61:3, Ps. 92:13-15, 1:3, vgl. Eks. 15:27, 17:1-7).
Wanneer die nasies hierdie nuwe skepping sien sal hulle weet dat die Here God is, omdat net Hy die transformasie van ‘n veranderde en nuwe lewe kan meebring (v.20, 2Kor. 5:17). Die nasies se gode kan dit nie doen nie. Wys vir my die ongelowige wat nie net uiterlik goed lyk nie, maar totaal en al van binne af getransformeer is.
Drie maande gelede het ‘n jong man vir my gevra of die Here iemand hel toe sal stuur as hy reg lewe maar nie in Jesus glo nie. My antwoord was tweeledig. Eerstens oortree so iemand die grootste gebod wat sê dat jy die Here met jou hele wese moet liefhê. Tweedens is dit nie moontlik om reg te lewe as jy nie in Jesus glo nie, omdat Hy jou deur die Heilige Gees in staat moet stel om reg te lewe.
Juis om hierdie rede is mense wat ander gode aanbid geldgierig, oneerlik, hoogmoedig, immoreel, losbandig, skelm, bitter, vreesagtig, kwaad, ens. As jou hart so leweloos soos ‘n woestyn is en jou lewe nie anders as die wêreld s’n lyk nie, is dit omdat jy nie weergebore is nie (al sê jy ook dat jy die Here ken).
Vra die Here om die dor woestyn van jou lewe in ‘n paradys te verander. Vertrou dat Jesus jou deur sy Gees sal nuut maak as jy in Hom en sy kruisdood vir sondaars glo. Sien die liefde van Een wat:
- Angs beleef het sodat jy kan bly wees,
- Uitgewerp is sodat Hy jou kan inbring,
- As ‘n vyand vertrap is sodat jy as ‘n vriend verwelkom kan word,
- Aan die hel oorgelewer is sodat jy die hemel kan erf,
- Naak was sodat jy geklee kan word,
- Gewond is sodat jy genees kan word,
- Dors was sodat jy kan drink,
- Gepynig is sodat jy getroos kan word,
- Tot skande gemaak is sodat jy sy heerlikheid in besit kan neem,
- In duisternis gehang het sodat jy God se lig kan sien,
- Getreur het sodat jou trane afgevee kan word,
- Gekreun het sodat jy vir ewig mag sing,
- Pyn verduur het sodat jy gesondheid kan geniet,
- ‘n Doringkroon gedra het sodat jy ‘n heerlike kroon kan hê,
- Sy hoof laat hang het sodat jy joune kan oplig,
- Sy oë in die dood gesluit het sodat jy joune in die hemel kan open,
- Sy asem uitgeblaas het sodat jy vir ewig kan lewe.[2]
- Hy beheer die geskiedenis (v.21-29)
Het jy al gehoor hoe mense dit in Engels sê: ‘History is His Story’? Dit is waar, omdat God in die geskiedenis besig is om sy planne uit te werk. Dit is waaroor Hy die gode in v.21-29 aanvat. Na aanleiding van v.1-20 daag die Koning van Israel die nasies voor sy hof om aan Hom te bewys dat hulle gode gode is (v.20, 1).
‘Laat julle gode vir ons sê wat in die toekoms gaan gebeur,’ het Hy gesê (v.22). ‘Kom klip-gesig, voorspel asb. die toekoms (v.22). Of dalk wil jy ons van die verlede vertel, sodat mense daaruit kan leer en nie in die toekoms dieselfde foute sal maak nie (v.22)? Wat lê vir ons voor: wil jy ons nie asb. van môre vertel nie (v.23)? As jy die toekoms kan voorspel sal almal weet dat jy die God is wat dit beheer (v.23, 48:5-8).
‘Hoekom doen jy nie iets goed soos om mense te verlos, of skade soos om ‘n nasie te oordeel nie (v.23, 45:7)? Wys asb. jou mag, sodat almal vreesbevange kan wees (v.23). Verbaas ons; almal wil tog sien dat jy ‘n god is (v.23).
‘Nes Ek gedink het: jy en jou makkers is niks! Julle werk bestaan ook nie en is minder as niks (v.24). Die een wat besluit om julle te aanbid is afskuwelik; afgodery is haatlik (v.24)!’
God is anders as die gode. Hy voorspel nie net die toekoms nie; Hy beheer dit (46:10, Ef. 1:11). In 539 v.C. het koning Kores van Persië se weermag van die noorde en ooste af op die Babiloniërs afgekom en hulle soos klei vertrap (v.25).
In dieselfde jaar het Kores volgens Jesaja se voorspelling die Here se Naam aangeroep (v.25). Hy het in Jahwe se Naam die Jode vrygelaat en hulle na Jerusalem toe terugstuur (Esra 1:1-4). God het hierdie dinge meer as 150 jaar vroeër deur Jesaja voorspel.
Kan enige van die gode dit doen? Laat hulle dit wys sodat ons kan weet dat hulle gode is (v.26, 47:13). Ons wag... geen antwoord nie... stilte... (v.26, 28). Die gode bestaan nie en is ‘n illusie (v.29). Soos Willards se Cheese Curls is hulle so leeg soos wind (v.29). Maar die Here bestaan en het vooraf die goeie nuus van Kores se koms deur Jesaja voorspel (v.27).
Hy het honderde ander gebeure voorspel wat tot op die letter vervul is. Ek wil op die Messiaanse voorspellings fokus (iets wat een van my dosente op Sem ontken het). Die Ou Testament het o.a. voorspel:
- Die Messias sal in Betlehem, uit ‘n maagd, uit die stam van Juda en uit die geslag van Dawid gebore word (Miga 5:1, Jes. 7:14, Gen. 49:10, Ps. 132:11).
- Hy sal in die Galilea-streek preek (Jes. 8:23-9:1).
- Hy sal op ‘n donkie in Jerusalem inry (Sag. 9:9).
- Een van sy vriende sal Hom verraai (Ps. 41:10).
- Hy sal onskuldig wees en stilbly by sy verhoor (Jes. 53:7-9).
- Hy sal gegesel word (Jes. 50:6, 53:5).
- Hy sal tussen misdadigers gekruisig word en vir sy vyande bid (Ps. 22:17, Jes. 53:12).
- Hy sal sê: ‘My God, my God, waarom het U My verlaat?’ (Ps. 22:2). Sy vyande sal sê: ‘Laat die Here Hom red as Hy ‘n behae in Hom het!’ (Ps. 22:8-9).
- Hy sal dors word aan die kruis (Ps. 22:16, 69:4). Sy vyande sal vir Hom asyn gee om te drink (Ps. 69:22). Hulle sal sy klere verdeel, lootjies trek vir sy kleed en ‘n spies in sy sy steek (Ps. 22:19, Sag. 12:10).
- Hy sal in ryk man se graf begrawe word (Jes. 53:9).
- Hy sal uit die dood uit opstaan (Jes. 53:10).
Die Nuwe Testament wys vir ons dat hierdie dinge so gebeur het. God beheer die geskiedenis. Hy doen dit nie net op ‘n groot skaal nie, maar stel belang in die detail van jou persoonlike lewe en geskiedenis:
“U ken my sit en my opstaan; U verstaan van ver my gedagte. U deurvors my gaan en my lê, en U is met al my weë goed bekend. Want daar is nog geen woord op my tong nie—of U, HERE, U ken dit geheel en al... in u boek is hulle almal opgeskrywe: dae dat alles bepaal was, toe nog geeneen van hulle daar was nie.” (Ps. 139:2-4, 16).
In C.S. Lewis se Chronicles of Narnia moes Shasta ‘n gevaarlike reis deur die woestyn aanpak om betyds by ‘n sekere koning Lune uit te kom. Gedurende die reis het hy vir ‘n nag tussen die grafte geslaap, was hy bang vir jakkalse en het ‘n leeu hom gejaag. As baba het iemand hom in ‘n boot naby die water se kant gekry.
Toe Aslan die leeu vir Shasta ontmoet, toe sê hy vir hom: ‘Ek was die kat wat jou rustig laat voel het tussen die grafte. Ek was die leeu wat die jakkalse verdryf het sodat jy rustig kon slaap. Ek was die leeu wat jou gejaag het en die perd bang gemaak het, sodat hy vinniger kon hardloop en jy betyds by koning Lune kon uitkom. En ek was die leeu wat die boot gestoot het toe jy as kind byna gesterf het, sodat ‘n man wat teen middernag buite gesit het jou kon ontvang.’[3]
Wanneer jy eendag in die hemel is sal Jesus vir jou soortgelyke dinge sê, en sal jy weet dat Hy jou nooit verlaat het nie. Dan sal dit weereens vir jou duidelik word dat Hy beter is as die ander gode.
[1] Alec Motyer, The Prophecy of Isaiah (Leicester: England, Inter-Varsity Press, 1993), 310
[2] Vry vertaal en aangepas uit Arthur Bennett, The Valley of Vision: A Collection of Puritan Prayers & Devotions (Edinburgh: Scotland, The Banner of Truth Trust, 1975), 42
[3] Vry vertaal uit C.S. Lewis, The Chronicles of Narnia: The Horse and His Boy (New York: NY, HarperCollins Publishers, 1954), 281