Soos gr. 1 seuntjies wat oor hulle pa’s stry, dink elke mens dink dat sy of haar god die beste is. Dit is maklik om jou god te dien wanneer dit met jou goed gaan.
Maar hoe help hy jou wanneer jou 3-jarige verdrink, of as jy met terminale kanker gediagnoseer word? Waar is hy as jy skielik jou werk verloor, as jou man jou verneuk, as jou tiener vir jou sê dat hy gay is, of as jou huis tot op die grond afbrand?
Wat ek eintlik vir jou vra is hoe groot jou god is? In Jes. 36-37 het die God van die Bybel gewys dat die gode van die nasies dood is, en dat Hy groter en sterker is as hulle.
Alhoewel Hy hulle in die eerste rondte kon uitklop, het Hy hulle vir ‘n paar rondtes in die kryt gehou om hulle te verneder. Hy het kat en muis met hulle gespeel, en in die derde rondte sy mag gewys toe Hy hulle met een hou teen die grond slaan.
- Die eerste rondte (36:1-37:7)
Dit is ‘n wel bekende feit dat Usain Bolt die vinnigste man op aarde is. Dit blyk ook dat hy vol van homself is. Dus was dit seker nie ‘n slegte ding dat hy in sy laaste wedloop derde gekom het nie.
Iets soortgelyk het met die koning van Assirië gebeur. Hy was gewoond daaraan om te wen, maar op die einde was hy soos haas in die haas en skilpad storie, en het hy laaste gekom. Wat het gebeur?
[a] Sanherib se lastering (36:1-22)
In Jesaja se tyd was Assirië die supermag ter wêreld. Hulle het een land na die ander verower. Die lande wat besluit het om oor te gee moes belasting betaal, terwyl dié wat geweier het om die wit vlag te waai, gevange geneem of doodgemaak is.
Toe Hiskia in Jerusalem regeer het, het Assirië Samaria vir hulleself gegryp (2Kon. 17:3-6, 18:9-11). Soos Samaria het Jerusalem belasting ontduik (2Kon. 18:7). Gevolglik het koning Sanherib Hiskia in sy 14de regeringsjaar aangeval (36:1, 2Kon. 18:14).
Sanherib het by Lagis – ‘n stad omtrent 40 km suid-wes van Jerusalem – begin (2Kron. 32:9). Toe Hiskia dit hoor het hy gesê hy sal belasting betaal (2Kon. 18:14). Sanherib het 10 ton silwer en ‘n ton goud geëis (2Kon. 18:14). Hiskia het dit gegee (2Kon. 18:15-16), maar in tipies ongelowige-styl het Sanherib in elk geval ‘n weermag van Lagis af Jerusalem toe gestuur (36:2).
Die Assiriese rabsake – ‘n militêre offisier – het by die watervoor van die Boonste Dam gaan staan (36:2). Hy wou seker Jerusalem se watertoevoer afsny, maar Hiskia het dit reeds gedoen sodat die Assiriërs nie drinkwater kon kry nie (2Kron. 32:2-4).
Hiskia het drie hoë amptenare gestuur om met Assirië se drie offisiere te praat (36:3, 2Kon. 18:17-18, vgl. 22:15-25). Die rabsake het ‘n boodskap namens die ‘groot koning’ van Assirië vir Hiskia gehad (36:4, kontr. Ps. 47:3).
‘Waarop vertrou jy noudat jy teen my gerebelleer het (36:4-5)? Het jy regtig gedink dat jou grootpratery my weermag kon stuit (36:5)? Jy het jou vertroue in Farao en Egipte gestel, maar hulle is soos ‘n riet kiere wat in ‘n krom ou man se hand breek en hom seermaak (36:6, 30:1-7).
‘Jou vertroue in die Here is nie veel beter nie. Hoe verwag jy dat Hy jou moet help as jy sy altare op die hoogtes verwyder, en vir die volk sê dat hulle net in Jerusalem offers moet bring (36:7, 2Kon. 18:4)?’
Duidelik het Sanherib nie Israel se godsdiens verstaan nie, en het hy dit deur sy opgewasemde heidense bril beskou.
‘Kom ek gaan jou ‘n weddenskap aan: ek sal vir jou 2000 perde gee as jy genoeg ruiters het om daarop te ry,’ het hy aangehou (36:8). ‘Mmm, nes ek gedink het: jy kan nie eers teen die swakste offisiere in my weermag staan nie – veral nie as jy op Egipte se perde en strydwaens vertrou nie (36:9, 31:1). Dit help ook nie dat jy op die Here vertrou nie, aangesien Hý my gestuur het om die land te verwoes (36:10).’
Die Here het hom inderdaad gestuur om sy regverdige oordele teen Jerusalem uit te voer, maar Sanherib het bose intensies gehad sodat die Here besluit het om hom ook te straf (10:5-19).
‘Praat asb. Aramees,’ het Hiskia se amptenare gesê. ‘Die mense wat op die stadsmure sit verstaan Hebreeus en sal moed verloor indien hulle Sanherib se dreigende woorde hoor’ (36:11).
‘Ha!’ het die rabsake gereageer. ‘Sanherib het my gestuur om hierdie boodskap met die hele stad te deel en nie net met julle nie; die lot van julle sal sy eie urine drink en sy uitskeiding eet (36:12).’
Die rabsake het in Hebreeus uitgeroep, sodat almal kon verstaan:
‘Hoor die woorde van die groot koning van Assirië: Hiskia en die Here kan julle nie red nie (36:13-15)! As julle julleself aan Sanherib oorgee sal julle nie menslike uitskeiding eet en drink nie, maar soet vrugte en skoon water (36:16). Sanherib sal julle na ‘n goeie land toe wegvoer waar julle voorspoedig sal wees (36:17).
‘Hiskia bedrieg julle om te sê die Here sal julle verlos (36:18). Nie een van die ander nasies se gode kon hulle uit Assirië se hand verlos nie (36:18-19). En wat laat julle dink die Here kan Jerusalem uit my hand verlos (36:20)?’
Op Hiskia se bevel het Jerusalem se inwoners tjoepstil gebly en hom nie ‘n woord geantwoord nie (36:21). Die amptenare het met geskeurde klere na die stad toe teruggekeer en die koning van Assirië se dreigende woorde met Hiskia gedeel (36:22, 4-12).
[b] Hiskia se gebed (37:1-4)
Hiskia het sy koninklike kleed uitgetrek, rouklere aangetrek en tempel toe gegaan om sy hart voor die Here uit te stort (37:1). Hy het besef dat dit sonde was om Egipte se hulp bo die Here s’n te kies (30:1-7, 31:1, 3).
Hy het die amptenare en owerpriesters met rouklere en ‘n dringende boodskap na Jesaja toe gestuur: ‘Ek is doodbang; Sanherib het hom voorgeneem om Jerusalem te straf. Ons is soos ‘n vrou in kraam wat nie die krag het om geboorte te gee nie: ons kan niks doen om onsself te red nie’ (37:2-3).
“Miskien sal die HERE u God die woorde hoor van die rábsake wat deur sy heer, die koning van Assirië, gestuur is om die lewende God te smaad, en sal Hy hom straf oor die woorde wat die HERE u God gehoor het; hef dan ‘n gebed op vir die oorblyfsel wat nog [in Jerusalem] aanwesig is.” (37:4).
[c] Jesaja se antwoord (37:5-7)
Jesaja het die amptenare met ‘n boodskap na Hiskia toe teruggestuur (37:5). ‘Moenie die Assiriërs se lastering vrees nie,’ het hy gesê (37:6). ‘Ek sal ‘n gees stuur om vir hom te sê dat dinge in sy land verkeerd loop; daar sal Ek hom met die swaard doodmaak’ (37:7).
‘The Lord of history knows when a whispered word is enough…’[1] “Die koning se hart is in die hand van die HERE soos waterstrome: Hy lei dit waarheen Hy wil.” (Spr. 21:1).
- 2. Die tweede rondte (37:8-35)
Wat het ‘n bokser soos Mike Tyson so gevaarlik gemaak? Hy was sterk, baie vinnig, het goeie voetwerk gehad, en was ‘n uitstekende verdediger. Hierdie kombinasie was as’t ware sy geheime wapen.
Hiskia het ook ‘n geheime en baie kragtige wapen gehad om die Assiriërs te oorwin: gebed. Dit is waaroor die volgende verse handel.
[a] Sanherib se lastering (37:8-13)
Toe Sanherib hoor dat koning Tirhaka van Etiopië teen hom oppad was, het hy Lagis verlaat en 16 km noord getrek om teen Libna te veg (37:8-9). Hy wou nie teen Tirhaka baklei nie, en het dus ook vir die rabsake gesê om sy troepe uit Jerusalem te onttrek (37:8).
‘Moenie te gemaklik raak of toelaat dat die Here jou mislei nie,’ het hy vir Hiskia gesê: ‘Ek sal terugkom en Jerusalem verower (37:10). Net soos wat die nasies se gode hulle nie uit my voorvaders se hande kon red nie, kan die Here jou nie uit my hand red nie (37:11-13).’
[b] Hiskia se gebed (37:14-20)
Hiskia het die dreigbrief ontvang, dit gelees, dit na die tempel toe gevat, voor die Here oopgesprei, en tot Hom gebid (37:14-15).
‘Here van die hemelse weermag, God van Israel wat bo die gerubs op die ark troon,’ het hy begin (37:16). ‘U is die enigste God, die Here oor al die Koninkryke van die aarde; U het die hemel en die aarde gemaak – en kan U nie u volk help nie (37:16)?
‘Sien en hoor hoe Sanherib u heilige Naam laster (37:17). Dit ís so dat die konings van Assirië die nasies, hulle lande en hulle gode oorwin het, maar is dit enige wonder as hulle gode handgemaakte beelde van hout en klip was (37:18-19)?
‘U is nie soos hulle nie: U is die lewende God (37:20). Red ons asb. uit Sanherib se hand, sodat al die koninkryke van die aarde kan weet dat U alleen die Here is (37:20).’
[c] Jesaja se antwoord (37:21-35)
Die Here het onmiddellik Hiskia se gebed beantwoord (37:21). Hier is wat Hy vir Sanherib gesê het:
‘Jerusalem skud haar kop en lag vir jou (37:22). Duidelik weet jy nie met wie jy te doen het nie, Sanherib (37:23). Jy en jou offisiere het die Heilige van Israel belaster (37:23-24).
‘Jy het gesê: “Ek het duisende strydwaens; ek het die Libanon woud kaalgestroop; ek grawe my eie waterputte en kan die Nylrivier in Egipte met my voet laat opdam” (37:24-25).
‘Ooh! arrogante vabond. Het jy nie gehoor dat dit Ék is wat jou oorwinnings bepaal het nie? Jy is maar net ‘n marionet in my hande. Ék het beplan dat jy vestingstede in bou rommel verander, en dat jou vyande verskrik voor jou staan, sodat hulle soos grasspruitjies op ‘n huis se dak vrek’ (37:26-27).
‘Ek weet presies wanneer jy sit, en is in beheer van elke oorlog waarin jy uitmarsjeer of in oorwinning terugkeer (37:28). Moenie dink Ek het nie gesien hoe jy teen my uitvaar nie; Ek weet alles en sal jou groot mond toestop (37:28-29). Soos ‘n bul met ‘n hak in sy neus of ‘n perd met ‘n stang in sy bek, sal Ek jou teruglei op die pad waarmee jy gekom het (37:29, 34).’
Om die profesie te bevestig het die Here ‘n teken gegee: vir twee jaar sou die volk nie plant of oes nie, maar die gewasse eet wat vanself groei (37:30). Eers in die derde jaar sou dit nodig wees om te saai, te plant en te oes (37:30). Die oorblyfsel in Jerusalem sou soos hierdie plante wortelskiet en vrugte dra; die Here se ywer vir sy volk het dit verseker (37:31-32).
Hy sou ook keer dat Sanherib in die stad inkom of daarteen veg (37:33). ‘Vir my eie eer sal Ek julle red en verdedig,’ het Hy gesê (37:35). ‘Ek sal ook my belofte aan Dawid onthou, nl. dat die Messias uit sy nageslag moet kom (37:35).
- 3. Die laaste rondte (37:36-38)
My oupa het daarvan gehou om boks te kyk. Hy het eenkeer my ouma na ‘n boksgeveg in Johannesburg toe geneem. Toe hulle inkom het my ouma gaan sit. Toe sy opkyk was die geveg verby: die kampioen het sy opponent uitgeslaan.
Net so het die Here met min moeite van die Assiriërs ontslae geraak. Om te wys hoe maklik dit was, spandeer Jesaja net drie verse hieraan.
Vers 36: Die Engel van die Here (die Here self volgens Eks. 3:2-6) het in die nag uitgegaan en 185 000 van hulle doodgemaak (2Kon. 19:35). Toe die oorlewendes in die oggend wakker word was daar net lyke om hulle.
Vers 37: Sanherib het stert-tussen-die-bene na sy huis in Nineve toe teruggekeer. Volgens die geskiedenis het hy nog 20 jaar geleef.
Vers 38: Terwyl hy eendag in die god Nisrog se tempel aanbid het, het sy seuns Adramméleg en Saréser hom met die swaard doodgemaak. Sanherib se eie god kon hom nie red nie!
Sy seuns het na Ararat op die grens van Turkye, Iran en Armenië toe gevlug (Gen. 8:4). Sanherib se ander seun Esar-Haddon het hom opgevolg.
Hoe moet ons Jes. 36-37 toepas?
[a] Moenie mense se dreigemente vrees nie: sonder God se toestemming kan hulle nie ‘n vinger verroer nie (Joh. 19:10-11). Jy hoef dus nie die boelies by die skool en die werk te vrees nie. Vrees eerder die Here wat jou liggaam en siel in die hel kan verwoes (Matt. 10:28).
Ondersoek jouself dus om te sien of jy gered is, of jou sonde vergewe is en of jy ‘n rein gewete het. Het jy jou al van jou sonde bekeer? Het jou lewe verander? Of is jy maar nog net dieselfde as altyd? Dit is immers al wat jy moet doen om hel toe te gaan: bly soos jy is.
Het jy al erken dat jy so verlore soos iemand se Jack Russel is, dat jou hart so swart soos ‘n bewolkte nag in die Namib is, en dat jy die hel verdien?
Het jy al besef dat jy geestelik dood is en nie jou hart vir die Here kán gee nie? Al kon jy ook is jou hart so vuil soos ‘n rioolplaas, en sal Hy dit buitendien nie aanneem nie. Het jy al agtergekom dat daar vir jou geen hoop is, tensy Gód iets doen om jou te red nie?
Glo jy dat Hy sy Seun gestuur het om die boeie van sonde in jou lewe te breek, en dat Jesus aan die kruis gesterf het om jou van God se oordeel te red? Glo jy dat Jesus nie meer dood is nie maar lewe, sodat jý vir ewig kan lewe?
Hierdie is die God wat jy moet vrees: wees lief vir Hom en vertrou op Hom. Dan sal jy nie mense vrees nie (Spr. 29:25).
[b] Dalk is jy swak (36:8), maar die Here is sterker as mense en hulle hopelose afgode (36:18-20, 37:11-13, 18-20, 36-38, 2Kon. 6:16, Rom. 8:31, 1Joh. 4:4).
Moet dan nie geïntimideer voel omdat die persoon wat jou dreig sterk taal gebruik (36:12), die Here se Naam laster (37:17), belangrik en populêr is, of omdat hy ‘n afgod van sy rykdom, invloed en liggaam (hetsy deur skoonheid of fisiese krag) maak nie.
[c] M.b.t. jou probleme help dit nie dat jy daaroor dagdroom of in jou bed lê en bekommer nie. Dit gaan nie die situasie verander nie, en is ook ‘n simptoom van hoogmoed: ‘Ek kan self my krisis oplos, en hoef dit nie vir die Here te gee nie.’
Bring eerder jou nood in gebed na die Here toe. Doen dit meer as een keer indien nodig (37:1-4, 14-20). Deel jou vrese met die Here en sê vir Hom wat jy op die hart het (Ps. 55:23, 62:9, 1Pet. 5:7). Hy weet alreeds (Matt. 6:8), maar wil hê dat jy vir Hom moet sê.
Begin deur oor sy grootheid te dink: loof en aanbid Hom (37:16). Dink daaraan dat niks vir die Here onmoontlik is nie (Jer. 32:17, 27, Matt. 19:26, Luk. 1:37, Ef. 3:20). Onthou dat Hy Heilig is (37:23). Prys die Here dat Hy jou krisis bepaal het en alles daaromtrent weet (37:26, 28, Ps. 139:2-3).
Onthou ook Jak. 5:16, dat die gebed van ‘n regverdige groot krag het. Wat rykdom en brute krag nie kon regkry nie (36:9, 30:1-2, 1Kon. 18:13-14), het die Here in antwoord op Hiskia se gebede vermag (37:21)!
Herinner jouself ook daaraan dat die Here sy ewige raadsplanne deur jou en my gebede vervul (37:26, 14-20)! As jy só na die Here toe kom sal dit jou probleme in perspektief plaas, en jou help om te sien dat die Here groter as die ‘onmoontlike’ situasie is.
Bid ook vir die Here se eer (37:20). Erken m.a.w. dat jy nie die Here se hulp verdien nie, maar dat sy heerlike Naam dit verdien. Wat sal die mense van God se Woord, karakter en beloftes sê as Hy nié sy kinders se gebede beantwoord nie?
As jy op die Here vertrou sal Hy jou deur die krisis sien en gee wat jy nodig het (37:30-32). Dit is vir Hom kinderspeletjies om jou te red en te beskerm (37:33-38). Dit is vir Hom so maklik soos wat dit vir ‘n PhD letterkunde student is om die alfabet op te sê. Eintlik is dit vir Hom nóg makliker.
Dít is hoe groot my God is. Hoe groot is joune?
[1] Alec Motyer, The Prophecy of Isaiah, Inter-Varsity Press, Leicester: England, 1993, p. 280