2Korintiërs 12:7-101
Die gesegde lui: jou verleentheid is God se geleentheid. Dit geld ook vir liggaamlike- en verstandelike gestremdheid. Ons sien dit onder meer in die lewe van die apostel Paulus.
1. Paulus se doring in die vlees (v.7)
Paulus verwys na homself in die derde persoon as hy sy visioen van die hemel beskryf: “As daar dan geroem moet word, is dit nie voordelig nie; maar ek kom nou by gesigte en openbarings van die Here. Ek weet van ’n man in Christus wat veertien jaar gelede tot in die derde hemel weggeruk is—of dit in die liggaam of buite die liggaam is, weet ek nie, God weet dit. Ek weet ook van so ’n man—of dit met die liggaam of sonder die liggaam was, weet ek nie, God weet dit—dat hy weggeruk is tot in die paradys, en onuitspreekbare woorde gehoor het wat ’n mens nie mag noem nie.” (v.1-4).
Daar was verdeeldheid onder die Korintiërs: “Wat ek bedoel, is dat elkeen van julle sê, ‘Ek is van Paulus,’ of, ‘Ek van Apollos,’ of, ‘Ek van Sefas,’ of: ‘Ek van Christus’.” (1Kor. 1:12). Paulus se hemelse ervaring kon maklik tot geestelike hoogmoed lei en maak dat hy sê: ‘Was Petrus of Apollos al in die hemel? Ek was en daarom is ek die leier.’
Paulus se hemelse ervaring kon daartoe lei dat hy oor Timoteus (1:1) baasspeel. Gestel Timoteus wou op ’n sendingreis preek. Paulus kon maklik sê: ‘Jy was nog nie in die hemel nie, Timoteus. Dit is beter dat ek preek.’ Paulus kon selfs sy ervaring misbruik om geld te maak: ‘Wie van julle wil van my hemelse ervaring hoor? Ek praat môre aand daaroor. Toegang is 20 sikkels silwer. Vir ’n ekstra 10 sikkels kan julle my boek koop.’
Soos die vals leraars kon Paulus in homself roem (vgl. 10:12). Tog wou hy nie hê die Korintiërs moet hom op ’n troon sit nie: “As ek my wel daarop wil beroem, sal ek nie dwaas wees nie, want ek sal die waarheid praat. Maar ek weerhou my daarvan, sodat niemand meer aan my sal toedig as wat hy van my sien of by my hoor nie, selfs met inagneming van die buitengewone aard van my openbarings.” (v.6-7).
’n Egte ervaring met die Here maak mense nederig. God se heerlikheid en majesteit oorweldig hulle om te besef hulle is niks (Jes. 6:5, Luk. 5:8). Om Paulus nederig te hou, het God hom ’n doring in die vlees gegee (v.7). Die Goddelike passief dui aan dat God die eerste oorsaak van sy krisis was. Satan was die tweede oorsaak (v.7). Dit is soos in die boek Job. Die duiwel het Job geteister, maar kon dit nie sonder God se toestemming doen nie (Job 1-2). Dus was God die eerste oorsaak van Job se lyding en Satan die tweede oorsaak. Job het dit besef (Job 1:21-22, 2:10, 42:11).
Dieselfde beginsel geld vir gestremdheid. Alhoewel die duiwel mense kan strem (Luk. 13:11, 16), bly God die eerste oorsaak van hulle kondisie: “Maar Moses het vir die Here gesê: ‘Asseblief, my Heer! Ek is nie ’n man van woorde nie, nie in die verlede nie, en ook nie vandat U met u dienskneg gepraat het nie; want ek is swaar van mond en swaar van tong.’ Daarop sê die Here vir hom: ‘Wie het ’n mond vir die mens beskik, en wie maak stom of doof, siende of blind? Is dit nie Ek, die Here, nie?” (Eks. 4:10-11).
God het die gestremde so gemaak en sy lewensdae beplan: “Dit is immers U wat my niere geskep het, my in die moederskoot geweef het. Ek prys U omdat ek op ’n ontsagwekkende, wonderbaarlike wyse gemaak is. Wonderbaarlik is u werke en ek besef dit maar te goed. My skelet was nie vir U verborge toe ek in die geheim gemaak is nie, toe ek kunstig geweef is in die dieptes van die aarde. U oë het my vormloosheid gesien. En in u boekrol is hulle almal opgeteken—dae wat beplan is, toe nie een daar was nie.” (Ps. 139:13-16).
God het die skepping aan verganklikheid onderwerp (Rom. 8:20). Liggaamlike- en verstandelike gestremdheid is ’n gevolg hiervan. Daardeur sê ek nie elke gestremde word direk vir sy sonde gestraf nie. Joh. 9:1-3 sê: “En in die verbygaan het Jesus ’n man gesien wat van sy geboorte af blind was. Sy dissipels vra Hom toe: ‘Rabbi, wie het gesondig, hierdie man of sy ouers, dat hy blind gebore is?’ Jesus het geantwoord: ‘Nóg hy, nóg sy ouers het gesondig; maar dit het gebeur sodat die dade van God in hom geopenbaar kan word.”
Tog kan gestremdheid God se straf wees. Twee engele het die manne van Sodom blind geslaan (Gen. 19:11). Joh. 5:5 praat van ’n man wat vir 38 jaar verlam was. Jesus impliseer dat sonde die oorsaak was: “Hierna kry Jesus hom op die tempelterrein en sê vir hom: ‘Kyk, jy is nou gesond; moenie langer sondig nie, sodat daar nie iets ergers met jou gebeur nie.’” (Joh. 5:14, vgl. Mark. 2:1-12).
Hoe sal jy weet of sonde iemand se gestremdheid veroorsaak? Hoekom wil jy weet. God alleen ken die oorsaak van elke mens se gestremdheid. Moet dan nie sommerso vir ’n gestremde sê die Here straf hom nie. Moenie sê die Here straf hom vir sy ouers se sonde nie: “Maar die persoon wat sonde doen, hy sal sterf. ’n Seun sal nie die sondeskuld van ’n vader dra nie, en ’n vader sal nie die sondeskuld van ’n seun dra nie. Die geregtigheid van die regverdige sal op homself van toepassing wees, en die goddeloosheid van ’n goddelose sal op homself van toepassing wees.” (Eseg. 18:20).2
Party mense sal sê die gestremde is demoonbesete. Dit is moontlik dat die duiwel betrokke is, maar dit beteken nie die persoon is besete nie. Satan het ’n hand in Paulus se probleem gehad, tog was hy nie besete nie (v.7). Waar besetenheid wel die oorsaak is (Matt. 12:22), moet jy ernstig vir die persoon bid en die evangelie deel, sodat hy sy sonde bely en vergewe word (Mark. 9:29, Joh. 8:32, 36, 1Joh. 1:9).
Waar die Here vir ander redes gestremdheid toelaat, wil Hy die persoon se karakter vorm, sy begeerte vir die hemel vergroot, volharding kweek en hom en sy geliefdes soos Jesus maak (Rom. 5:3-5, 8:28-29, Jak. 1:2-4). Paulus het geweet sy doring in die vlees is vir sy geestelike welstand (v.7). Wat was sy doring? ’n Engel (Gk. aggelos) van Satan het hom met die vuis geslaan. Die vorige hoofstuk (11:13-15) maak melding van die duiwel wat hom deur vals predikers as ’n engel (Gk. aggelos) van die lig voordoen. Moontlik was Paulus se doring dan ’n demoonbesete vals leraar wat die Korintiërs teen hom gedraai het. Die Griekse woord vir doring (skolops) is dieselfde as in Num. 33:55 (LXX of Griekse vertaling van die Ou Testament). Die Kanaäniete het ’n doring in die Israeliete se sye geword. Net so was die vals leraar in 2Korintiërs ’n doring in Paulus se vlees.
Was Paulus die doring in Paulus se liggaam of vlees ’n fisieke gestremdheid? Volgens 10:10 en 11:6 was daar iets fout met Paulus se voorkoms en spraak. In Gal. 4:13 praat Paulus van ’n liggaamlike kwaal, terwyl Gal. 4:15 aandui dat iets met sy oë verkeerd was: “Julle weet dat ek die eerste keer weens my siekte die evangelie aan julle verkondig het... Ek kan van julle getuig dat, indien dit moontlik was, julle julle oë sou uitruk en vir my sou gee!” Is dit hoekom hy in Gal. 6:11 met groot letters geskryf het?
Niemand weet verseker wat hierdie doring was nie. Wat ons wel weet, is dat dit dit pynlik was. Dit was meer as ’n papierdoring of duwweltjie. Die Griekse woord (skolops) verwys na ’n skerp staaf wat die vlees skeur. Die agent wat die doring afgelewer het, was ’n demoon of engel van Satan wat Paulus hard met die vuis geslaan het (v.7, Gk. kolaphizō). Die Here het dit toegelaat om te verhoed dat Paulus hoogmoedig raak (v.7).
Duidelik heg die Here nie veel waarde aan ’n mens se vermoë nie, maar Hy glimlag oor die nederige wat Hom en sy vermoëns vertrou: “Dit is nie die krag van ’n perd, waaroor Hy Hom verheug nie, nie die bene van ’n man, waarin Hy vreugde vind nie. Die Here vind vreugde in hulle wat vir Hom ontsag het, wat hulle hoop vestig op sy troue liefde.” (Ps. 147:10-11).
Dit is God wat ’n mens nederigheid leer. Dit is nie jou of my plig om die gestremde te verneder nie. Sê dit vir jou kinders en stel die voorbeeld: moenie met gestremde mense spot of hulle die objek van jou grappe maak nie (byvoorbeeld Down Sindroom grappe). Die Bybel sê: “Jy mag ’n dowe nie vervloek nie en voor ’n blinde nie ’n struikelblok lê nie. Jy moet vir jou God ontsag hê. Ek is die Here.” (Lev. 19:14).
Behandel die gestremde as iemand wat na God se beeld gemaak is. Groet die outistiese kind vriendelik al reageer hy nie soos ander mense nie. Groet die verlamde vrou en nie net die verpleegster wat haar oppas nie. Behandel die liggaamlik-gestremde persoon en sy ouers as mense. Moenie met hulle praat, asof hulle 4 jaar oud is nie. Moenie deur iemand met die blinde persoon praat nie, maar praat direk met hom. Hy is blind en nie doof nie.
Gestremde mense waardeer dit as jy hulle soos mense behandel. ’n Man in ons gemeente het ’n blinde kollega gehad. Blykbaar kon die blinde aan ’n perd se maanhare vat en die kleur reg raai. Toe hy die dag aftree, toe besluit sy kollegas om ’n geskenk vir hom te koop. Na vele bespreking het hulle besluit om ’n oorspronklike skildery te koop. Party het gedink dit is laf, omdat die man nie kon sien nie. Toe hulle die skildery oorhandig, het die blinde man daaraan gevoel, die prent beskryf en begin huil. Toe iemand vra hoekom hy emosioneel is, toe sê hy: ‘Die feit dat julle vir my ’n skildery gee, laat my besef julle sien my nie as anders nie; ek is een van julle.’
2. Paulus se gebed (v.8)
Paulus het die Here drie keer gesmeek om sy doring in die vlees weg te vat (v.8). Die Grieks vir smeek (parakaleō) beteken letterlik om iemand tot langs jou te roep. So asof Paulus gesê het: ‘Sal U na my toe kom en U hand op die pyn lê?’
Bid jy met volharding vir jou eie of gestremde geliefde se genesing? Gaan jy van kerk na kerk dat mense vir jou kan bid? Soms antwoord die Here sulke gebede gunstig. Toe twee blinde mans vir Jesus vra om hulle te genees, het Hy hulle gebed verhoor (Matt. 20:29-34). Gedurende sy kinderjare het een van my dosente polio gehad. Die Here het hom wonderbaarlik genees. ’n Dowe tannie in my vriend se gemeente het tydens die erediens gesond geword toe hy vir haar bid.
Soms genees God die persoon deur mediese tegnologie. Ek ken ’n sendeling wie se oë vinnig agteruit gegaan het. Sy het laserbehandeling gekry, maar dit het nie gehelp nie. Toe haar dokter hoor dat haar oë besig is om te verwak, toe sê hy: ‘Het jy nie opvolg behandeling gehad nie.’ Sy het nie geweet dit is nodig nie. Na die opvolg behandeling kon sy weer sien. ’n Gemeentelid se broer het oornag doof geword. Hy het ’n kogleêre inplanting gekry, sodat hy weer kon hoor. Vir mense sonder arms en bene maak hulle prostese of kuns ledemate, sodat hulle normaal kan funksioneer.
Ongelukkig kos mediese tegnologie geld. Baie mense kan dit nie bekostig nie en in party gevalle kan medici niks vir die persoon doen nie. As die Here jou nie in hierdie wêreld genees nie, wag daar ’n nuwe aarde. Daar sal die lammes loop, blindes sien, dowes hoor en stommes praat (Jes. 35:5-6). God sal sy kinders opwek en hulle ’n nuwe liggaam gee; ’n onsterflike en sondelose liggaam sonder gebrek (1Kor. 15:42-43, Op. 21:4). Tot dan moet jy saam met Job sê: “Die Here het gegee en die Here het geneem. Mag die Naam van die Here geprys word!” (Job 1:21). Of saam met Hab. 3:17-19:
17 Al sou vyebome nie bot nie,
[al kan ek nie sien nie]
daar geen opbrengs
aan die wingerdstokke wees nie,
[al is ek doof]
die drag van die olyfbome teleurstel,
[al het ek my bene verloor]
die landerye niks te ete lewer nie,
[al is my gesig gestrem]
kleinvee uit die kraal verdwyn
[al is ek serebraal verlam]
en geen beeste in die stalle
oor wees nie;
[al is ek outisties]
18 nogtans sal ek jubel in die Here,
sal ek juig in die God wat my verlos.
19 Die Here, my Heer, is my krag,
Hy maak my voete soos wildsbokke,
op my hoë plekke laat Hy my loop.
3. Christus se antwoord (v.9a)
God het nie Paulus se doring in die vlees verwyder nie, maar gesê: “My genade is vir jou genoeg, want my krag word in swakheid volbring.” (v.9a). Het Hy dieselfde vir jou gesê? Hoekom vat Hy nie jou gestremdheid weg nie? Ek weet nie. Wat ek weet, is dat sy genade genoeg is (v.9a). Hy sal jou nie oorlaai nie (1Kor. 10:13). Selfs as dit vir jou swaar voel, is dit dat jy op Hom sal vertrou en nie op jouself nie (1:8-9). Wie dit onthou, kan sy gestremdheid geduldig en met blydskap verduur (Kol. 1:11).
Sien God se goedheid in jou gestremdheid. Paul kon nie praat nie, maar hy kon loop. Rienie kan nie sien nie, maar sy kan praat. Lindie is verstandelik gestrem, maar sy kan boom klim. Ludnig sit in ’n rolstoel, maar sy verstand is skerp. Quintin is blind, maar hy kan hoor. Ons verdien nie God se goedheid nie. Al wat ons verdien, is die hel. Enigiets meer as dit is genade (1Kor. 4:7). Dank die Here vir sy goedheid; dat Hy elke tree van die pad by jou is (Ps. 119:168, Matt. 28:20). As jy syne is, sal Hy jou veilig tot in die hemel bring. Daar sal jy aan die Koning se feesmaal sit (Matt. 26:29) soos die verlamde Mefiboset aan koning Dawid se tafel gesit het (2Sam. 9:13). Die verskil is dat jy nie meer gestrem sal wees nie. Sodra jy sterf, sal die Here jou gees verheerlik (Heb. 12:23). By die wederkoms sal Hy jou liggaam opwek en dit verheerlik (1Kor. 15:52).
Jy hoef egter nie tot dan te wag voor jy die Here dank nie. Dank Hom nou reeds. Almal van ons benodig die Here se genade en krag. Die gestremde besef dit makliker (v.9a). Hy weet sonder Christus kan hy niks doen nie (Joh. 15:5). Eugene se lewe illustreer dit. Voor sy motorongeluk het hy baie gedrink en op straat gebly. Toe hy ’n jaar na sy ongeluk uit die hospitaal ontslaan word, toe sê hy: ‘Ek dank die Here vir my ongeluk. Ek is wel verlam, maar ek het die Here ontmoet. Hy het my van die drank verlos.’ Eugene het ’n permanente blyplek in Pretoria gekry en is vroeër vanjaar oorlede.
As Jesus deur ’n sterk persoon werk, prys ons albei. As Hy kragtig deur ’n swak persoon werk, prys ons Hom alleen: “...my krag word in swakheid volbring.” (v.9). Om hierdie rede gebruik die Here dikwels dié wat swak is. Josef was jonger as sy boeties, maar onder Farao het God hom die minister van Egipte gemaak. Israel was die kleinste volk. Deur hulle het God sy Naam verkondig en die Messias uit hulle voortgebring. Dawid was die jongste boetie. Deur hom het God ’n reus verslaan en later het hy die koning van Israel geword. Jesus se dissipels was onbelangrik, tog het Hy groot dinge deur hulle bereik. Nie baie van ons is ryk, edel of beroemd nie (1Kor. 1:26-31). Fanny Crosby was blind. Tog het niemand so baie Christelike gesange soos sy geskryf nie. Vir baie jare het ’n blinde predikant in Bloemfontein op Sondae die evangelie aan duisende mense gepreek. Joni Eareckson Tada is al vir meer as 50 jaar in ’n rolstoel. Die Here gebruik haar om die evangelie met mense oor die wêreld te deel. Sou Hy haar so effektief gebruik het as sy nie verlam was nie?
4. Paulus se reaksie (v.9b-10)
Paulus, bewus van sy swakheid, het in Christus se krag deur hom geroem: “Daarom sal ek my baie liewer op my swakhede beroem, sodat Christus se krag my kan beskut.” (v.9b). “Wie hom op iets wil beroem, moet hom beroem op die Here.” (10:17). “As daar dan gespog moet word, sal ek oor my swakhede spog.” (11:30). “Ek sal dit inderdaad nie waag om oor iets anders te praat as wat Christus deur my gedoen het om die heidene tot gehoorsaamheid te bring nie—deur woord en daad, deur kragtige tekens en wonders, deur die krag van die Gees van God.” (Rom. 15:18-19).
Soos God se heerlikheid die tabernakel gevul het (Eks. 40:34), het die krag van Christus op Paulus gerus (v.9b, Gk. episkēnoō). Dit het sy ingesteldheid oor sy doring in die vlees tot so ’n mate verander, dat hy tevrede en selfs bly was: “Daarom sal ek my baie liewer op my swakhede beroem... Ter wille van Christus verheug ek my in swakhede, beledigings, ontberings, vervolgings en benoudhede” (v.9b-10).
Wees bly as Christus sy krag deur jou gestremdheid wys: “...my krag word in swakheid volbring... want wanneer ek swak is, juis dan is ek sterk.” (v.9-10). Dit was die geval met Paulus. Ten spyte van sy swakheid, het die Heilige Gees hom geïnspireer om ’n derde van die Nuwe Testament te skryf. Hoeveel mense het al deur sy briewe tot bekering gekom?
God gebruik menslike swakheid. Jerry Bridges was doof in die een oor, blind in die een oog en het ’n spinale defeksie gehad. Ten spyte daarvan het die Here hom gebruik om verskeie geestelike boeke te skryf wat vir baie tot seën was. Sou die Here hom so gebruik het as hy normaal was? Waarskynlik nie, omdat dit hom tot hoogmoed sou versoek.3
Iemand het gesê: ‘I put the word Go before disabled so that it becomes Godisabled.’ Christus se krag deur ons is groter as enige krag wat ons in onsself het (Matt. 28:20, Matt. 11:5, Mark. 4:39, Joh. 5:28-29, 2:19, 21, 10:18, Fil. 3:21, Kol. 1:16, Heb. 1:3, Op. 5:12). Sien sy alvermoë eerder as jou gestremdheid; sy alvermoë eerder as jou onvermoë om ’n gestremde 24/7 by te staan (Jes. 40:28-31). Geoffrey Wilson sê: ‘...though we can accomplish nothing in our own strength, mountains are moved by weak men who trust in Christ’s power.’4
Wil jy hê die Here moet sy krag en genade van jou onttrek? Roem in jouself, jou talente en in wat jy bereik het.5 Hoekom nie liewer soos Paulus wees nie? “Ter wille van Christus verheug ek my in swakhede, beledigings, ontberings, vervolgings en benoudhede” (v.10). Al wat Paulus wou hê, is om Christus te verheerlik. Maak dit meer as genesing jou mikpunt (1Kor. 10:31, 2Kor. 5:9, 15). Vind jou identiteit in Christus eerder as in die feit dat jy kan sien of hoor, blind of doof is.
Wat van ’n verstandelik-gestremde persoon wat die evangelie nie verstaan nie—hoe kan hy sy identiteit in Christus vind? Moenie die krag van God se Gees en die Woord onderskat nie. God se Woord gee wysheid aan die eenvoudige (Ps. 19:8). Hy steek die evangelie weg vir wyse en geleerde mense en openbaar dit aan kindertjies (Luk. 10:21).
Paul na wie ek vroeër verwys het, kon nie praat nie. Toe hy in die baarmoeder was, het sy pa sy ma geslaan, sodat hy breinskade opgedoen het. Toe ek hom ontmoet het, het hy nie familie gehad nie. Sy enigste oorlewende suster wou hom nie hê nie. Ek het Mark. 10:29-30 vir hom voorgehou en gesê: ‘As jy in Jesus glo, is al die ander gelowiges jou broers en susters.’ Dit het hom verbly. Hy het my gedurig gevra om dit weer vir hom te lees.
’n Vriend en kollega se broer is verstandelik agter. Hy is ouer as 50, maar het die verstand van ’n 5-jarige. Dit verander niks aan sy liefde vir God se Woord en die kerk nie. ’n Vrou wat in ons gemeente was, het die verstand van ’n 13-jarige. Sy geniet dit om Bybelverse uit te skryf en weekliks by die kerk te wees.
Wat van gestremdes wat regtig nie die evangelie verstaan nie? Hulle is soos die Israeliete se kinders wat nie goed van kwaad kon onderskei nie—húlle het die Beloofde Land ingegaan: “Julle klein kindertjies wat julle gedink het oorlogsbuit gaan word en julle groter kinders wat nou nog nie die verskil tussen goed en kwaad ken nie, hulle sal daar ingaan; vir hulle sal Ek dit gee, ja, hulle sal dit in besit neem.” (Deut. 1:39).
Ons kan dieselfde beginsel op die hemel toepas. Toe Dawid se baba gesterf het, het hy geweet hy sal hom in die hemel sien. Daarom het hy gesê: “Terwyl die kind nog lewend was, het ek gevas en gehuil, want ek het gedink, wie weet, die Here is my dalk genadig, sodat die kind bly leef. Maar nou is hy dood. Waarom sou ek dan vas? Kan ek hom weer terugbring? Ek gaan na hom toe, maar hy sal na my nie terugkeer nie.” (2Sam. 12:22-23).
’n Mens se redding hang so min af van sy verstandelike- as sy liggaamlike vermoë. Dit is Christus wat red eerder as jou goeie verstaan van Hom. Daarom kon Johannes die Doper van die moederskoot af met die Heilige Gees vervul wees (Luk. 1:15). Dit is goeie nuus vir dié wat van babatyd af verstandelik gestrem is. Dit is slegte nuus as iemand vir baie jare die evangelie gehoor en verwerp het, en daarna gestrem geraak het. Wat as dit die Here se oordeel is? Iemand wat ná teregwysings hardnekkig bly, sal onverwags verpletter word, sonder kans op herstel.” (Spr. 29:1). Gebruik die kans terwyl jy dit het; soek die Here terwyl Hy naby is (Ps. 32:6, Jes. 55:6-7, 2Kor. 6:2). Dit geld ook vir die gestremde. Roep die Here aan. Hy sal jou gebed verhoor en jou red. Beteken dit Hy sal noodwendig die doring van jou gestremdheid wegvat? Nee, maar omdat Hy God is, kan Hy rose tussen die dorings vorm (v.7-10).
1 Met dankbaarheid teenoor Christus vir die kollektiewe wysheid van sy liggaam. Ter voorbereiding van hierdie preek het lidmate, leraars en gestremdes waardevolle insette gelewer.
2 Besoek https://baptistekerkkemptonpark.com/sermon/wat-se-die-bybel-oor-bloedlyn-vloeke/ vir meer oor bloedlynvloeke.
3 Jerry Bridges, The Transforming Power of the Gospel (Colorado Springs, CO: NavPress, 2012), 154-5; Jerry Bridges, Trusting God (Colorado Springs, CO: NAVPRESS, 1988, 2008), 26 en https://www.thegospelcoalition.org/blogs/justin-taylor/jerry-bridges-1929-2016/
4 Geoffrey B. Wilson, 2 Corinthians (Edinburgh: The Banner of Truth Trust, 1979), 161
5 Maurice Roberts, The Thought of God (Edinburgh: The Banner of Truth Trust, 1993), 125