Jy kan party leringstellings verkeerd verstaan en nogsteeds 'n Christen wees (soos leerstellings oor die eindtyd, doping met die Heilige Gees, die geestelike gawes, ensovoorts). Maar as jy die evangelie verkeerd verstaan is dit 'n ander storie. Die evangelie is die hart en fondasie van Christenskap (v.3, ‘in die eerste plek’). Omdat die evangelie so belangrik is, moet ons seker maak dat ons die inhoud daarvan reg verstaan. Wat is die evangelie? Die evangelie is nie:
- ‘Jesus is lief vir jou en wil jou vriend wees.’
- ‘God het 'n wonderlike plan vir jou lewe.’
- ‘Jesus wil hê jy moet ryk, gesond en gelukkig wees.’
- ‘Gee jou hart vir Jesus.’
- ‘Jesus ontferm Hom oor arm mense en wil hê ons moet iets aan die situasie doen.’
- ‘Volg Jesus se voorbeeld van liefde, diensbaarheid en opoffering wat Hy in sy lewe en kruisdood gewys het.’
- God wil jou red en vergewe; Hy wil vir jou vrede, blydskap en lewe in oorvloed gee.’ (In hierdie laaste geval moet ons nie die evangelie-voordele met die evangelie self verwar nie).
Die woord ‘evangelie’ [Gk. euaggelion] beteken letterlik goeie nuus, en vertel ons hoe God versoening tussen sondaars en Homself bewerk het deur Jesus Christus (goeie nuus impliseer immers ook die slegte nuus van God se toorn oor sondaars). Hierdie evangelie is nie deur 'n mens uitgedink nie, maar het sy ontstaan by God self. Daarom sê Paulus dat hy dit ‘ontvang’ het (v.3, 11:23). In Galasiërs 1:12 sê Paulus van hierdie evangelie: “Want ek het dit ook nie van ‘n mens ontvang of geleer nie, maar deur ‘n openbaring van Jesus Christus.” Die evangelie kan in een sin opgesom word:
3 Want in die eerste plek het ek aan julle oorgelewer wat ek ook ontvang het, dat Christus vir ons sondes gesterf het volgens die Skrifte; 4 en dat Hy begrawe is, en dat Hy op die derde dag opgewek is volgens die Skrifte; 5 en dat Hy aan Céfas verskyn het; daarna aan die twaalf.” (1 Korintiërs 15).
Kom ons dissekteer hierdie stellings een vir een.
Christus het gesterf vir ons sondes (v.3)
[1] Die Persoon: ‘Christus’ (Christus is die Griekse ekwivalent vir die Aramese woord Messias). Christus of Messias beteken gesalfde. In die Ou Testament is konings, profete en priesters met olie gesalf om hulle vir diens af te sonder. Jesus is die Profeet wat God aan ons openbaar (Deuteronomium 18:18). Hy is die Priester wat 'n aanneemlike offer gebring het en intree vir sy volk (Psalm 110:4). Hy is die Koning wat oor die wêreld regeer en ons teen ons vyande beskerm (Psalm 2:6). Hy is die Seun van God (Psalm 2:7). Hy is God self (Psalm 110:1). Hy is die Seun van die mens (Miga 5:1-4).
[2] Die straf: ‘gesterf’. God het vir Adam gesê: “maar van die boom van die kennis van goed en kwaad, daarvan mag jy nie eet nie; want die dag as jy daarvan eet, sal jy sekerlik sterwe.” (Genesis 2:17). Toe Adam gesondig het, het hy opgetree as verteenwoordiger van sy nageslag (die mensdom). In Adam verdien almal die dood: “Daarom, soos deur een mens die sonde in die wêreld ingekom het en deur die sonde die dood, en so die dood tot alle mense deurgedring het, omdat almal gesondig het” (Romeine 5:12). Hierdie dood behels wel die fisiese dood, maar sluit ook 'n geestelike en ewige dood in: “Want die loon van die sonde is die dood, maar die genadegawe van God is die ewige lewe in Christus Jesus, onse Here.” (Romeine 6:23, let op dat dood hier met ewige lewe gekontrasteer word). Jesus het die fisiese, geestelike en ewige dood namens ons gesmaak aan die kruis. Hy het hel (die tweede dood) ervaar toe Hy aan die kruis uitgeroep het: “My God, my God, waarom het U My verlaat?” (Matteus 27:46).
[3] Die plaasvervanger: ‘vir ons’. Jesus het nooit gesondig nie en kon dus nie vir sy eie sonde gesterf het nie. Hy is gestraf vir ons sonde. So verduidelik die Bybel dit:
4 Nogtans het Hy óns krankhede op Hom geneem, en óns smarte—dié het Hy gedra; maar óns het Hom gehou vir een wat geplaag, deur God geslaan en verdruk was. 5 Maar Hy is ter wille van ons oortredinge deurboor, ter wille van ons ongeregtighede is Hy verbrysel; die straf wat vir ons die vrede aanbring, was op Hom, en deur sy wonde het daar vir ons genesing gekom. 6 Ons almal het gedwaal soos skape, ons het elkeen sy eie pad geloop; maar die HERE het die ongeregtigheid van ons almal op Hom laat neerkom. 8 ...Ter wille van die oortreding van my volk was die plaag op Hom. 11 ...Hy sal hulle skuld dra. 12 ...terwyl Hy tog die sonde van baie gedra en vir die oortreders gebid het.” (Jesaja 53).
“Hom het God voorgestel in sy bloed as ‘n versoening deur die geloof” (Romeine 3:25). Die woord ‘versoening’ [Gk. hilasterion] beteken letterlik dat Jesus God se oordeel en toorn geabsorbeer het, sodat daar geen meer straf oorbly vir ons nie.
“Want Hy het Hom wat geen sonde geken het nie, sonde vir ons gemaak, sodat ons kan word geregtigheid van God in Hom.” (2 Korintiërs 5:21). Hier is ‘n ruiltransaksie wat plaasvind: Jesus neem my sonde op Homself aan die kruis, en gee sy volmaakte geregtigheid aan my.
“Christus het ons losgekoop van die vloek van die wet deur vir ons ‘n vloek te word—want daar is geskrywe: Vervloek is elkeen wat aan ‘n hout hang” (Galasiërs 3:13). Hy het die straf gekry wat ons moes kry.
“Want so ‘n hoëpriester was vir ons gepas, een wat heilig, onskuldig, onbesmet, afgeskeie van die sondaars is, en wat hoër as die hemele geword het; wat nie elke dag nodig het, soos die hoëpriesters, om eers vir sy eie sondes offers te bring en dan vir dié van die volk nie. Want dit het Hy net een maal gedoen toe Hy Homself geoffer het.” (Hebreërs 7:26-27). Jesus was sondeloos en volmaak. Sy dood was dus nie vir sy eie sonde nie, maar vir ons s’n.
“Want Christus het ook eenmaal vir die sondes gely, Hy die Regverdige vir die onregverdiges, om ons tot God te bring” (1 Petrus 3:18).
[4] Die begunstigdes: ‘ons’. Die ‘ons’ in v.3 verwys na gelowiges. Jesus het die straf gedra vir die sondes van sy kerk, sy skape en sy vriende (Efesiërs 5:25, Johannes 10:11, 15:13). As jy Hom verwerp sal jy self die straf vir jou sonde dra in die hel.
[5] Die skuld: ‘sondes’. Die meervoud sondes wys daarop dat Jesus nie net een sonde van een persoon op Homself geneem het nie, maar baie sondes van baie mense. Hy het nie net betaal vir ons sondige woorde, dade, gedagtes en gesindhede nie, maar ook vir ons sondige natuur en vir Adam se sonde as ons verteenwoordiger (erfsonde). Petrus sê dat Hy “ons sondes in sy liggaam op die kruishout gedra het, sodat ons die sondes kan afsterwe en vir die geregtigheid lewe” (1 Petrus 2:24). Jesus is gestraf vir ons sonde, het die mag van sonde oor ons gebreek, en het gesorg dat sonde nie meer teenwoordig sal wees in die hemel nie.
[6] Die bewys: ‘volgens die Skrifte’. Die Ou Testament skadus (die offers, tabernakel, ensovoorts) en tipes (Abraham wat vir Isak moes offer) was 'n heenwysing na Christus wat geoffer sou word. Hoofstukke soos Psalm 22 en Jesaja 53 het voorspel dat Jesus sou sterf vir ons sondes. Die heel eerste voorspelling van hierdie verlossing vind ons in Genesis 3:15, waar God vir Satan sê: “...Hy [die vrou se nageslag] sal jou die kop vermorsel, en jy sal hom in die hakskeen byt.” Jesus het vir die Emmaus-gangers gesê: “O Onverstandiges, met harte wat traag is om te glo alles wat die profete gespreek het! Moes die Christus nie hierdie dinge ly en in sy heerlikheid ingaan nie? En Hy het begin van Moses en al die profete af en vir hulle uitgelê in al die Skrifte die dinge wat op Hom betrekking het.” (Lukas 24:25-27). Jesus se kruisdood was nie 'n ongeluk, die vyand se oorwinning oor Hom, of 'n plan-B nie. God het van ewigheid reeds ons verlossing deur Jesus se kruisdood beplan: “Hom, wat deur die bepaalde raad en voorkennis van God oorgelewer is, het julle deur die hande van goddelose manne geneem en gekruisig en omgebring” (Handelinge 2:23). 'n Walliese prediker was deur liberale teologie verwar. Hoe het hy reggekom? Hy het Jesaja 53 gelees en gehoor dat dit 700 v.C. geskryf is. Die feit dat Jesaja 700 jaar vantevore die kruisiging en opstanding tot in die fynste detail voorspel het, was genoeg om sy kop te swaai.
Hoe moet jy reageer op die boodskap van Jesus se kruisdood vir ons sondes? Sing daarvan. Prys en dank die Here daarvoor. Vertel vir ander van wat Jesus vir jou en miljoene ander sondaars gedoen het. Deel die evangelie boodskap. Herdenk sy kruisdood met danksegging en eerbied in die nagmaal. Lewe vir Hom wat vir jou gesterf het. Is dit nie 'n logiese reaksie op sulke wonderlike nuus nie; op so 'n groot verlossing nie? (Romeine 12:1).
Christus is begrawe (v.4a)
Moslems sê dat Judas en Jesus plekke geruil het; dat Judas gekruisig is en nie Jesus nie. Party glo dat Jesus van die kruis afgehaal is voordat Hy dood is. Sura 4 (An-Nisa) ayat 157-158 in die Koran sê: “That they said (in boast), ‘We killed Christ Jesus the son of Mary, the Messenger of Allah’; but they killed him not, nor crucified him, but so it was made to appear to them, and those who differ therein are full of doubts, with no (certain) knowledge, but only conjecture to follow, for of a surety they killed him not: Nay, Allah raised him up unto Himself; and Allah is Exalted in Power, Wise”. Dan Brown se Da Vinci Code sê dat Jesus nie dood is aan die kruis nie, maar dat Hy Indië toe is en met Maria Magdalena getrou het. Paulus sê Jesus is begrawe. Dit bevestig dat Hy regtig dood was. Mense wat ontken dat Jesus regtig dood was, doen dit eintlik omdat hulle sy opstanding wil wegpraat.
Christus het opgestaan op die derde dag (v.4b-5)
Sommige liberale teoloë sê dat Jesus nie liggaamlik opgestaan het nie, maar dat Hy in ons harte opgestaan het. Maar volgens v.4 is dieselfde liggaam wat begrawe is opgewek op die derde dag. Die werkwoord ‘opgewek’ is in 'n perfektum. Dit beteken dat Jesus nogsteeds die opgestane Here is – Hy kan nooit weer sterf nie: “omdat ons weet dat Christus, nadat Hy opgewek is uit die dode, nie meer sterf nie. Die dood heers oor Hom nie meer nie.” (Romeine 6:9).
Net sondaars sterf. Die feit dat God vir Jesus opgewek het wys dat Hy nie vir sy eie sonde gesterf het nie – Hy was onskuldig en daarom kon die dood Hom nie vashou nie. Deur vir Jesus uit die dood op te wek het God gewys dat Hy sy offer aanneem. As Jesus nie opgestaan het nie was die offer nie aanneemlik nie, en is ons sondes nie vergewe nie. Dan is ons ook nie geregverdig nie. Indien Jesus nie opgestaan het nie, kan daar geen nuwe lewe (weergeboorte) in ons wees nie. Waarin glo ons as Jesus nog in die graf is – 'n dooie Jesus? As Jesus nog in die graf is en ons sondes nie vergewe is nie, wat help dit ons doen sending en evangelisasie? Al ons evangelie-prediking is dan tevergeefs. Hoekom bestaan daar enigsins 'n kerk as Jesus dood is? Hoe kan ons nuwe liggame ontvang (opstandingsliggame) as daar geen opstanding is nie? En watse hoop het gelowiges wat siekte en pyn ervaar as daar geen opstanding is nie? Dan is daar ook geen troos vir gelowiges wanneer hulle geliefdes sterf nie. Ons moet sê dat die dood, en nie Jesus nie, die oorwinnaar is. In kort: Christenskap is tevergeefs as Jesus nie uit die dood opgestaan het nie. Paulus sê: “as Christus nie opgewek is nie, dan is julle geloof nutteloos, dan is julle nog in julle sondes; dan is ook die wat in Christus ontslaap het, verlore. As ons net vir hierdie lewe op Christus hoop, dan is ons die ellendigste van alle mense.” (v.17-19).
Omdat liberale teoloë Jesus se liggaamlike opstanding ontken, moet ons sê dat liberalisme nie Christenskap is nie. Partykeer sê mense: ‘As 'n ateïs verkeerd is oor God en die Bybel dan verloor hy alles as hy doodgaan. As 'n Christen verkeerd is oor God en die Bybel verloor hy niks as hy doodgaan nie’. Dit is nie waar nie. Iemand vir wie Jesus alles was, verloor baie as die evangelie net een groot leuen was. Ek het my lewe gegee en baie opgeoffer om Jesus te volg. Paulus sê: “As ons net vir hierdie lewe op Christus hoop, dan is ons die ellendigste van alle mense” (v.19).
Paulus gee twee bewyse vir die opstanding. [1] Die Ou Testament: ‘volgens die Skrifte’ (v.4b). Die Skrif het Jesus se opstanding voorspel:
“En hulle het Hom sy graf by die goddelose gegee; en by ‘n ryke was Hy in sy dood, omdat Hy geen onreg gedoen het nie en geen bedrog in sy mond gewees het nie. Maar dit het die HERE behaag om Hom te verbrysel; Hy het Hom krank gemaak; as sy siel ‘n skuldoffer aangebied het, sal Hy ‘n nakroos sien; Hy sal die dae verleng, en die welbehae van die HERE sal deur sy hand voorspoedig wees.” (Jesaja 53:9-10). Die feit dat Jesus 'n nakroos sou sien en sy dae verleng bewys dat Hy uit die dood sou opstaan.
Jona se drie dae en drie nagte in die vis het gedien as 'n tipologie van Jesus se opstanding op die derde dag: “Want soos Jona drie dae en drie nagte in die buik van die groot vis was, só sal die Seun van die mens drie dae en drie nagte in die hart van die aarde wees.” (Matteus 12:40).
Jesus self het drie keer voorspel dat Hy gekruisig, begrawe en opgewek sou word. By een geleentheid was sy woorde: “Van toe af het Jesus begin om sy dissipels te toon dat Hy na Jerusalem moes gaan en veel van die ouderlinge en owerpriesters en skrifgeleerdes moes ly, en gedood en op die derde dag opgewek word.” (Matteus 16:21).
Volgens Petrus het Dawid in Psalm 16 Jesus se opstanding voorspel: “Hom het God opgewek, nadat Hy die smarte van die dood ontbind het, omdat dit onmoontlik was dat Hy daardeur vasgehou sou word. Want Dawid sê van Hom: Ek het die Here altyddeur voor My gesien, want Hy is aan my regterhand, dat Ek nie sou wankel nie. Daarom is my hart bly en my tong juig, ja, ook sal my vlees nog rus in hoop. Want U sal my siel nie aan die doderyk oorlaat of u Heilige oorgee om verderwing te sien nie. U het My die weë van die lewe bekend gemaak, U sal My vervul met vreugde by u aangesig. Broeders, ek kan vry-uit met julle spreek oor die aartsvader Dawid, dat hy gesterf het en ook begrawe is, en sy graf is by ons tot vandag toe. Omdat hy dan ‘n profeet was en geweet het dat God vir hom met ‘n eed gesweer het dat hy uit die vrug van sy lendene, wat die vlees betref, die Christus sou verwek om op sy troon te sit, het hy, omdat hy dit vooruit gesien het, gespreek van die opstanding van Christus, dat sy siel nie in die doderyk verlaat is en sy vlees ook nie verderwing gesien het nie. Hierdie Jesus het God opgewek, waarvan ons almal getuies is.” (Handelinge 2:24-32).
Die feit dat die Ou Testament die opstanding voorspel het, wys net weereens vir ons dat die Skrif akkuraat is. En die feit dat die Skrif as 'n bewys genoem word voor die ooggetuies van v.5-8, wys vir ons dat die Skrif die hoogste gesag is. Abraham het immers vir die ryk man gesê: “As hulle na Moses en die Profete [die Ou Testamentiese Skrifte] nie luister nie, sal hulle nie oortuig word nie, al sou iemand ook uit die dode opstaan.” (Lukas 16:31).
[2] Die Nuwe Testament: ‘verskyn’ (v.5). Daar was baie ander wat die opgestane Here gesien het, maar God het spesifiek die apostels gekies om ooggetuies te wees (sien Handelinge 1:22, 10:41). Die ooggetuies het nie 'n mirage of hologram gesien nie. Hulle het nie gehallusineer soos iemand wat onder narkose is nie. Hulle het Jesus voor hulle oë gesien en aan Hom gevat (Johannes 20:17, 27). Jesus het baie keer aan mense verskyn, en daar was baie wat Hom gesien het (v.5-8, Handelinge 1:3). Indien die opstanding iets is wat mense uitgedink het, sou een van die 500 aan wie Jesus ‘verskyn’ het (v.6) die leuen verklap het. En sou die vroeë Christene gesterf het vir iets wat hulle geweet het nie waar is nie?
Hoe moet jy reageer op Jesus se opstanding? Deel in sy opstanding deur weergeboorte – jy is saam met Hom opgewek in 'n nuwe lewe (Efesiërs 2:5). Vier sy opstanding op die eerste dag van die week saam met ander gelowiges (Psalm 118:24). Bely sy begrafnis en opstanding deur die doop (Romeine 6:3-4). Bekeer jou, glo die evangelie, vertrou op Jesus, en gehoorsaam Hom as Here. Ken die evangelie-inhoud goed. Verkondig die suiwer evangelie skaamteloos, en bewaar dit teen mense wat dit wil verdraai (Romeine 1:16, Galasiërs 1:8-9). Luister gedurig na die evangelie en laat dit in jou hart brand (Ja, dit is ook vir Christene bedoel, soos Romeine 1:15 sê). Moenie die evangelie as vanselfsprekend neem nie. As jy dít doen en op ander dinge begin fokus, sal die ergste gebeur: ‘The first generation believes gospel. The second generation assumes the gospel. The third generation denies the gospel. If we assume the gospel we are only one generation away from denying it.’ (D.A. Carson).