Wat dink God van jou dominee se preke?

Liezel is die populêre nuwe graad 2 juffrou by die plaaslike laerskool.  Die kinders is mal oor haar en sê sy is die beste.  Sy geniet die aandag, maar weet dat die inspekteur binnekort haar werk gaan evalueer.  Aan die einde van die dag is dit sý evaluasie wat tel.  Net so mag mense van hulle dominee se preke hou, maar uiteindelik is God se evaluasie al wat saakmaak.  Paulus skryf:  “so spreek ons, nie om mense te behaag nie, maar God wat ons harte beproef.” (1 Tessalonisense 2:4).  In 1 Korintiërs 2:1-5 sien ons God se evaluasie van goeie prediking.

Die inhoud van Paulus se boodskap (v.1-2)

Charles Spurgeon staan bekend as die Prins van Predikers.  Soos Paulus s’n, was Spurgeon se boodskappe Christo-sentries, kragtig, en eenvoudig.  Baie het hom gespot en gesê sy styl is platvloers en hoort in die sirkus of teater.[1]  Jare gelede het ‘n ou man vir my gesê:  ‘Grieks en Hebreeus was nie deel van my predikant se opleiding nie, en daarom kan ek nie na hom luister nie.’  Om die oorspronklike tale te leer is goed, maar ‘n preek moet die aandag op Jesus vestig en nie op die prediker se geleerdheid of elegante styl nie.

Paulus spreek sy lesers aan as ‘broers’ (v.1).  Hy doen dit om te wys dat hy nie bo hulle staan nie, maar langs hulle (1:12).  Toe hy in hulle stad was, het hy nie die getuienis aangaande Jesus se kruisdood en opstanding met groot woorde of wêreldse wysheid verkondig nie (v.1, 1:17).  Paulus wou nie hê mense moet sy styl bewonder nie.  Daarom het hy besluit om op die inhoud te fokus:  “Jesus Christus, en Hom as gekruisigde.” (v.2, vgl. 1:23, Galasiërs 6:14).  Wat beteken dit?

Die naam Jesus wys dat Hy die Verlosser is.  In Matteus 1:21 sê die engel vir Josef:  “en sy sal ‘n seun baar, en jy moet Hom Jesus noem, want dit is Hy wat sy volk van hulle sondes sal verlos.”  Christus beteken ‘gesalfde’ (Handelinge 10:38, Matteus 3:16).  Jesus is die gesalfde Priester, Profeet en Koning.  As Priester het Hy die offer gebring vir ons sondes en tree Hy ook vir ons in.  As Profeet openbaar Hy God se wil aan ons.  As Koning oorwin Hy ons vyande en regeer Hy oor die wêreld.  Paulus noem Jesus ‘die gekruisigde’.  Die Griekse perfektum dui aan dat Jesus eens en vir altyd gekruisig is:  die prys is betaal; Hy het ons sondes weggeneem.  In 15:3 sê Paulus “dat Christus vir ons sondes gesterf het volgens die Skrifte”.  Jesaja 53:5 sê:  “Maar Hy is ter wille van ons oortredinge deurboor, ter wille van ons ongeregtighede is Hy verbrysel; die straf wat vir ons die vrede aanbring, was op Hom, en deur sy wonde het daar vir ons genesing gekom.”

Jy kan nie die gekruisigde Christus verkondig en in die kollig wil wees nie.

Leer om die preke wat jy hoor reg te evalueer.  Is Christus die middelpunt van die preke wat jy hoor (v.2)?  Preek jou dominee die Woord (2 Timoteus 4:2)?  Moenie te vinnig ja sê nie.  Maak jou Bybel oop en kyk of dit wat hy sê uit die Bybel uit kom (Handelinge 17:11).  Sien jy dit in die teks?  Meet sy preke aan hulle inhoud en nie aan die prediker se styl nie.

• Moenie ‘n preek vir soetkoek opeet, omdat die dominee ‘n teologiese graad het nie. Maar moet ook nie dink dat ‘n prediker meer geestelik is, omdat hy geen formele opleiding het nie.
• ‘n Lang preek is nie beter voorberei as ‘n kort preek nie, en ‘n kort preek is nie beter net omdat dit kort is nie.
• Moenie dink ‘n preek is outomaties goed as die prediker ‘n slim tema het nie.
• Pasop dat jy nie preke evalueer volgens jou gunsteling onderwerpe nie: ‘Die preek was goed; die dominee het gepreek oor die eindtyd.’
• ‘n Preek is nie goed omdat dit snaaks was of baie stories in gehad het nie.
• Party dink dat elke preek ‘n bekerings- of hel-en-verdoemenis boodskap moet wees – anders was dit nie goed nie.
• Ander dink ‘n goeie preek volg die kalender: ‘n preek oor ma’s op moedersdag, oor pa’s op vadersdag, oor liefde op Valentynsdag, oor die Reformasie op Hervormingsdag.
• ‘n Goeie preek moenie aan die koerant gemeet word, sodat jy dink: ‘Die dominee is relevant’ nie.
• Baie mense dink iemand is ‘n ‘teacher’ omdat hy Joodse agtergrond ken wat nie in die Bybel staan nie.
• Moenie dink ‘n preek is goed, omdat die prediker geleerde mense in sy preke aanhaal nie.
• Dalk dink jy ‘n prediker is sleg, omdat hy nie preek soos hulle in die ou dae gepreek het nie.
• Het jy ‘n gunsteling prediker? Pasop om nie te dink ‘n preek is goed of sleg, omdat dit soos jou gunsteling prediker s’n klink of nie.
• Baie mense dink ‘n interessante preek met kleurvolle Power Point skyfies maak dat dit goed is.
• Vir sommige mense is ‘n preek goed as die dominee iets nuut gesê het; iets wat hulle nog nooit voorheen gehoor het nie.

Net soos God wil hê die prediker moet die Skrif alleen preek, wil Hy hê jy moet die Skrif alleen hoor.  Die prediker moet hard werk om die Woord reg te preek (2 Timoteus 2:15).  As hoorder moet jy sorg dat jy nie jou ore uitleen vir boodskappe wat nie direk uit die Skrif uit kom nie (2 Timoteus 4:3-4).  Mense wat nie tussen goeie en slegte preke onderskei nie, beskadig nie net hulleself nie.  Kerke word swakker.  Wolwe sluip in.  En die mense in die bank kom dit nie eers agter nie.  Die volgende geslag sal daaronder ly.

Die krag van Paulus se boodskap (v.3-5)

Aan die einde van 2009 het ‘n man uit die Evangelies Gereformeerdekerk ons gemeente besoek.  Hy was besig met navorsing.  Hy wou uitvind hoekom daar nie meer bekerings in kerke plaasvind nie.  Sy vermoede was dat daar nie meer Geesvervulde prediking is nie.  Hy was reg.  Paulus bevestig dit (v.3-5).

Paulus se 18 maande in Korinte was “in swakheid en in vrees en in veel bewing” (v.3).  In Handelinge 16 het die Romeine hom geslaan en in die tronk gesit.  In Handelinge 17 wou die Jode hom aanval.  In Atene het mense gesê sy boodskap is belaglik.  Toe hy in Korinte kom het die Jode hom teëgegaan.  Hy wou opgee, maar Jesus het hom bemoedig (Handelinge 18:6, 12, 9-10).  Paulus se vrees en bewing was nie ‘n vrees vir mense nie.  Hy het God gevrees.  Hy sou saam met John Knox kon sê:  ‘Ek is nie bang vir die duiwel nie, maar vrees elke keer as ek in die kansel instap.’

Die Korintiërs kon nie die inhoud en styl van Paulus se preke met die Griekse filosofie van hulle dag vergelyk nie:  “my rede en my prediking was nie in oorredende woorde van menslike wysheid nie, maar in die betoning van gees en krag” (v.4).  In 1:17 sê Paulus:  “Christus het my nie gestuur om te doop nie, maar om die evangelie te verkondig, nie met wysheid van woorde nie, sodat die kruis van Christus nie verydel mag word nie.”  Volgens 2 Korintiërs 10:10, 11:6 het Paulus ‘n swak voorkoms gehad en was sy styl nie baie elegant nie.  God het Paulus se swakheid as ‘n geleentheid gesien om sy Sý krag ten toon te stel:  “En Hy het vir my gesê:  My genade is vir jou genoeg, want my krag word in swakheid volbring.  Baie liewer sal ek dus in my swakhede roem, sodat die krag van Christus in my kan woon.” (2 Korintiërs 12:9).  Vir Paulus is dit die krag van die Gees[2] wat saakgemaak het.  In ‘n parallele teks lees ons:  “Want ons evangelie het tot julle nie gekom in woord alleen nie, maar ook in krag en in die Heilige Gees en in volle versekerdheid” (1 Tessalonisense 1:5).

Waar die Gees in krag werk rus mense se geloof op God se krag om harte te verander, en nie op die kragtelose wysheid van mense nie (v.4-5).  Die Gees se krag om mense te verander lê nie in die wysheid van mense nie, maar in die boodskap van die kruis.  “Nie deur krag of deur geweld nie, maar deur my Gees, sê die HERE van die leërskare.” (Sagaria 4:6).  “Maar ons het hierdie skat in erdekruike, sodat die voortreflikheid van die krag van God mag wees en nie uit ons nie.” (2 Korintiërs 4:7).  As ons geloof op menslike wysheid rus, sal dit wankel sodra iemand ‘n beter redenasie het.  Maar as dit op die krag van God rus, sal dit nooit wankel nie (v.5).

Soek dan kragtige prediking.  Moet asseblief nie dink kragtige prediking is as iemand met ‘n charismatiese persoonlikheid heen en weer loop of skreeu nie.  ‘n Kragtige prediker is nie iemand wat sy gehoor met die nuutse sielkundige oplossings en motiverende toesprake betower of aanspoor nie.  Wees ook versigtig dat jy dit nie verwar met passie, erns, treffende toepassings, akkurate eksegese, soliede teologie, of glashelder illustrasies nie.  Dié dinge is belangrik, maar sonder die Gees is dit nie kragtige prediking nie.  Jy kan ‘n lyk mooi aantrek en grimmeer, maar net die Heilige Gees kan mense wat geestelik dood is opwek (Esegiël 37).

[1] As ons kragtige prediking wil hoor, moet die prediker en hoorders hulle sonde bely en laat staan.  Sonde bedroef die Heilige Gees (Efesiërs 4:30).

[2] Bid:  “hoeveel te meer sal die hemelse Vader die Heilige Gees gee aan die wat Hom bid?” (Lukas 11:13).  Hou aan bid as God nie dadelik antwoord nie.  Sê soos Jakob:  “Ek sal U nie laat gaan nie tensy dat U my seën.” (Genesis 32:26).

[3] Jy kan nie die Heilige Gees manupileer of dwing om te kom, omdat jy jou sonde bely en gebid het nie.  Die Gees is soewerein:  “Die wind waai waar hy wil, en jy hoor sy geluid, maar jy weet nie vanwaar hy kom en waarheen hy gaan nie. So is elkeen wat uit die Gees gebore is.” (Johannes 3:8).

As jy nie kragtige prediking najaag nie, sal jy jou geloof op menslike wysheid bou (v.5).  Sonder Geesvervulde prediking sal ongelowiges nie gered word, en gelowiges nie verander nie (v.4-5).  In 6:11 is dit die Gees wat sondaars verander.  Volgens 2 Korintiërs 3:16-17 is dit die Gees wat ons bevry en ons blinde oë oopmaak.  As iemand nie uit die Gees gebore is nie, kan hy nie die Koninkryk van God sien nie (Johannes 3:5).  Die Gees oortuig die wêreld van sonde, geregtigheid, en oordeel (Johannes 16:8).  Die Gees maak ons harte oop om die Woord van God te verstaan (Handelinge 16:14).  Die Gees vul ons met liefde, sagmoedigheid, goedheid, vrede, selfbeheersing, ensovoorts (Galasiërs 5:22).  Die Gees help ons om die liefde van Christus te verstaan (Efesiërs 3:16-19).

Stuart Olyott is ‘n Walliese prediker.  As jong predikant het hy na Cosheston Mission Church gegaan om vir Hywel Griffiths te hoor preek.  Só beskryf hy wat hy daar gehoor het:

‘The preacher’s sermons were quite lengthy, filled with word-pictures and delivered with obvious love and deep emotion.  But there was something else.  They were accompanied by an indefinable influence.  As Hywel Griffiths preached, heaven came to earth.  The invisible world was more real than the visible one.  There was a touch of glory.  Christ was more precious than anything or anyone in the universe.  The Word came over with a self-authenticating force that was irresistible.  Not to believe was not an option, because it was indescribably foolish.  The only wise thing to do was to trust the Lord completely, and to love Him with all of my heart, soul, mind and strength.  I was not alone in receiving these impressions.  After each sermon the congregation sat in stunned silence, overcome by the sheer power of the Word.  Sometimes the silence was followed by spontaneous prayer.  Some came to Christ.  Many others like me, who were already believers, were changed for ever.’

Die meeste van ons het nog nooit sulke prediking gehoor nie.  Sommige het.  As jy dit eers gesmaak het sal jy dit weer wil hê.  Mag dit die Here behaag om dit vir ons te gee:  Christo-sentriese, Geesvervulde prediking.

[1] Arnold Dallimore, Spurgeon: A New Biography, pp.64-66

[2] Die Gees in v.4 verwys na die Heilige Gees en moet met ‘n hoofletter geskryf word.