Dalk weet jy nie eers wat virtuele nagmaal is nie. Virtuele nagmaal is wanneer die leraar van ’n gemeente deur middel van ’n video ‘saam’ met die kudde brood eet en druiwesap drink. Hulle gebruik met ander woorde die nagmaal saam as ’n gemeente, terwyl elkeen nog steeds in sy eie huis is. Is dit Bybels en mag ons dit so doen?
Oor die afgelope twee maande het ’n paar mense my hieroor uitgevra. My antwoord was as volg: ‘Nee, ek dink nie dat dit Bybels is nie. Die Bybel beveel ons om die nagmaal te gebruik wanneer ons bymekaarkom en nie wanneer elkeen by sy eie huis is nie.’ Ek het die saak met ’n vriend bespreek, twee artikels daaroor gelees, asook ’n uittreksel uit ’n preek van John MacArthur.1 Al hierdie persone het gewys dat ’n virtuele nagmaal teen die Nuwe Testament indruis.
Ek is egter nie meer so seker oor die saak nie. Nadat ons die saak gisteraand by ’n ouderlingvergadering bespreek het, het daar verskeie dinge uitgekom. Ek het verder oor die saak gaan dink en besluit om die volgende ariktel te skryf.
1. Bybelse voorbeelde
In Eks. 12 het God die Israeliete beveel om die Pasga te hou. Logisties moes 600 000 gesinne in kleiner groepies in hulle huise bymekaarkom om dit te doen. Alhoewel elke gesin in sy eie huis was, het die volk dit tergelykertyd, oftewel ‘saam’ geëet. So het Israel dit deur haar geskiedenis gedoen: die volk was bymekaar om die Pasga te vier, maar het as gesinne, families en vriende in hulle huise ontmoet.
Die Pasga is nou wel nie die nagmaal nie, maar in Hand. 2:42, 46 sien ons hoe meer as 3000 gelowiges in verskillende huise vergader het om die nagmaal te vier. Hulle het nie 'n keuse gehad nie, omdat hulle nie ’n kerkgebou gehad het nie. Op dié manier het die gemeente dus ‘saamgekom’ om die nagmaal te vier.
In 1Kor. 5:3-5 wou Paulus by die gelowiges wees, maar hy kon nie. Hy het dus vir hulle gesê dat hy in die gees by hulle is. Net so het ons as gelowiges die begeerte om bymekaar te kom. Omdat ons dit egter nie kan doen nie, glo ek nie dat dit verkeerd is om op grond van logistiese redes ‘saam’ die nagmaal te gebruik, terwyl elkeen in sy eie huis is nie. Wat doen Christene in vervolgde lande waar die gemeente nie kan saamkom nie? Natuurlik kom hulle in kleiner groepies bymekaar. Sou dit verkeerd wees as hierdie kleiner groepies ‘saam’ die nagmaal gebruik het?
As Bybels-behoudende Christene glo ons in die regulerende beginsel van aanbidding. Dit beteken dat ons, wat Christelike aanbidding betref, slegs moet doen wat die Nuwe Testament ons beveel. Die Nuwe Testament beveel ons om gereeld die nagmaal te vier wanneer ons bymekaarkom. Maar wat as dit om een of ander rede nie moontlik is om in een gebou te vergader nie (soos die vroeë kerk in Handelinge)? Sou dit dan sonde wees om in kleiner groepe in huise bymekaar te kom? Mag ons die nagmaal op hierdie manier ‘saam’ vier? Sal die Here ons kwalik neem as ons die begeerte het om bymekaar te wees om sy dood te herdenk, maar dit weens die omstandighede nie kan doen nie?
Ek wonder of hierdie nie ’n Romeine 14-kwessie is nie? Wat my betref, sondig jy nie as jy ongemaklik voel om die nagmaal so te gebruik nie. Maar jy sondig ook nie as jy weens die omstandighede wél die nagmaal op hierdie manier saam met die gemeente vier nie. Laat elkeen dan in sy eie gemoed ten volle oortuig wees van wat hy moet doen, en laat ons mekaar nie oordeel nie (Rom. 14:3-5).
2. Wat is die implikasies hiervan?
As ’n reël moet ons as ’n gemeente in die vlees bymekaarkom om die nagmaal te vier (Hand. 20:7, 1Kor. 11:17). Onder normale omstandighede is ek dus nie ’n voorstaander van aanlyn kerk, of die gebruik van die nagmaal soos jy wil, waar jy wil, met wie jy wil, en wanneer jy wil nie. Ek is nie eers ten gunste daarvan dat ’n vroue biduurgroep, of ’n mannegroep die nagmaal op hulle eie vier nie. Die nagmaal is ’n gemeenskaplike maaltyd en daarom moet die gemeente bymekaar wees. Dit is onder andere ’n uitbeelding van ons eenheid in Christus: “Omdat dit een brood is, is ons almal een liggaam, want ons het almal deel aan die een brood.” (1Kor. 10:17).
En tog glo ek dat daar ’n uitsondering op die reël is (net soos wat daar uitsonderings was vir die viering van die Pasga; vgl. Num. 9:1-14, 2Kron. 30). Ons wíl bymekaarkom, maar ons kán nie. En tog moet dit ons begeerte wees om so gou as moontlik weer bymekaar te wees (Heb. 10:24-25). As die grendelstaat dus verby is, sal dit ongeldig wees om te sê: ‘Ek wil nie vandag die erediens bywoon nie. Ek is met julle in die gees en sal sommer hier by die huis die nagmaal gebruik.’ Iemand wat so redeneer, probeer om die uitsondering die reël te maak. Hy is soos iemand wat sy vrou WhatsApp, omdat hy oorsee is. Wanneer hy egter terug is in die land, probeer hy nog steeds om via WhatsApp met haar te gesels. Siestog!
Om jouself eenkant te hou, omdat jy nie ’n begeerte het om by die gelowiges te wees nie, dui daarop dat jy geestelik siek is, of dalk selfs ongered. Hoe kan jy sê dat jy die Here liefhet as jy sy kinders vermy (1Joh. 4:20-21)?
3. ’n Paar praktiese reëlings
Moet asseblief nie die nagmaal op hierdie manier gebruik as jy ongemaklik voel nie: “Maar hy wat twyfel as hy eet, is veroordeel, omdat dit nie uit die geloof is nie; en alles wat nie uit die geloof is nie, is sonde.” (Rom. 14:23). Uit die aard van die saak moet jy ook nie jou gewete op iemand anders wil afdwing nie. Laat elkeen vir homself besluit.
Kinders wat reeds tot geloof gekom het, moenie die nagmaal ‘virtueel’ gebruik as hulle ouers dit verbied nie. Of as jy in ’n ander gemeente is en jou leiers teen die idee van ’n virtuele nagmaal is, moet jy hulle nie teëgaan en opstandig raak nie. Jy kan gerus hierdie artikel met hulle deel, maar as hulle ’n ander standpunt as myne inneem, moet jy hulle respekteer. Dit is nie sonde as jy onder die omstandighede vir nog ’n rukkie wag voordat jy weer die nagmaal gebruik nie. Die Bybel beveel ons nie om dit elke tweede week, of selfs elke maand te gebruik nie.
Vir dié van julle wat wél besluit om saam met ons die nagmaal te vier: gebruik asseblief brood en druiwesap. Moenie die nagmaal ontheilig deur dit met muffins, koekies, rooi Sweeto, lemoensap, of iets anders te vier nie. Jesus is die Brood van die Lewe en die Ware Wingerd. Daarom het Hy die brood en die wyn geheilig. Laat ons daarom die nagmaal vier met die elemente waarmee Jesus dit ingestel het.
Indien jy klein kinders het, wil ek jou vra om nie die nagmaal vir hulle te gee om hulle stil te hou nie. Omdat hulle nog ongered is en nie weet waaroor dit gaan nie, sal hulle dit op ’n onwaardige wyse gebruik as jy dit vir hulle gee (1Kor. 11:27, 29). Dit geld natuurlik vir enige ongelowige, al is jy ook 35, of 60.
Wat gelowiges betref, moet jy jou hart ondersoek voordat jy die nagmaal gebruik. Is alles reg tussen jou en die Here, of tussen jou en jou naaste? Indien nie, moet jy nie die nagmaal vermy nie, maar dit as ’n geleentheid gebruik om dinge reg te maak: “Maar die mens moet homself beproef en só van die brood eet en uit die beker drink.” (1Kor. 11:28).
***
So, daar het jy dit. As gemeente beplan ons om komende Sondag (24 Mei 2020) saam te bid oor Skype, om na die biduur saam te sing, om saam na die lewende uitsending van die preek te luister, en om dan saam (elkeen in sy eie huis) die nagmaal te gebruik. Hopelik is dit nie meer lank voordat ons in die vlees bymekaar kan kom om die nagmaal te gebruik nie.
1 https://betweentwocultures.com/2020/04/23/virtual-communion/
https://religiousaffections.org/articles/articles-on-church/let-us-break-bread-together-on-our-screens/?fbclid=IwAR0Kv1ZUYaru1hg2e8hk9366IrxekJc7boKc_BhR_R23k_N5V7T1LdRaIL8
https://www.gty.org/library/sermons-library/81-78