Eendag was daar ‘n ryk boer. Sy boerdery het so groot geword dat hy nog graanskure moes bou. Hy was self-tevrede en het homself geluk gewens met sy sukses. Nou kon hy in luuksheid aftree en sy rykdom geniet. Maar daardie aand het hy gesterf. Sy rykdom het agtergebly en iemand anders s’n geword. Jesus het gewaarsku: “Pas op en wees op julle hoede vir die hebsug, want iemand se lewe bestaan nie uit die oorvloed van sy besittings nie.” (Lukas 12:15). Moenie te lief raak vir hierdie wêreld nie. Voordat jy jou oë uitvee blaas jy jou laaste asem uit of kom dit tot ‘n einde.
Abraham se familie (Genesis 18)
“18:16 Toe staan die manne daarvandaan op, en hulle het gekyk na die kant van Sodom; en Abraham het saam met hulle gegaan om hulle weg te bring. 18:17 Daarop sê die HERE: Sal Ek vir Abraham verberg wat Ek gaan doen, 18:18 terwyl Abraham tog sekerlik ‘n groot en magtige nasie sal word en al die nasies van die aarde in hom geseën sal word? 18:19 Want Ek het hom verkies, dat hy aan sy kinders en sy huis ná hom bevel sou gee dat hulle die weg van die HERE moet hou om geregtigheid en reg te doen; sodat die HERE oor Abraham kan bring wat Hy oor hom gespreek het. 18:20 Verder het die HERE gesê: Die geroep oor Sodom en Gomorra is waarlik groot, en hulle sonde is waarlik baie swaar. 18:21 Ek wil neerdaal en sien of hulle werklik gehandel het soos die geroep oor hulle is wat by My gekom het; en so nie, Ek wil dit weet.
18:22 Toe het die manne daarvandaan weggedraai en na Sodom gegaan, maar Abraham het nog bly staan voor die aangesig van die HERE. 18:23 En Abraham het nader gekom en gesê: Sal U ook die regverdige saam met die goddelose ombring? 18:24 Miskien is daar vyftig regverdiges binne-in die stad; sal U hulle ook ombring en die plek nie spaar ter wille van die vyftig regverdiges wat daarin is nie? 18:25 Laat dit ver van U wees om so iets te doen: om die regverdige saam met die goddelose om te bring, sodat die regverdige gelyk is met die goddelose. Laat dit ver van U wees! Sal die Regter van die ganse aarde geen reg doen nie? 18:26 Toe sê die HERE: As Ek in Sodom vyftig regverdiges vind binne-in die stad, dan sal Ek die hele plek spaar om hulle ontwil. 18:27 En Abraham antwoord en sê: Kyk tog, ek het dit gewaag om met die Here te spreek alhoewel ek stof en as is. 18:28 Miskien sal daar aan die vyftig regverdiges vyf ontbreek; sal U ter wille van vyf die hele stad verwoes? En Hy antwoord: Ek sal dit nie verwoes as Ek daar vyf en veertig vind nie. 18:29 En hy het nog verder met Hom gespreek en gesê: Miskien sal daar veertig gevind word. En Hy antwoord: Ek sal dit ter wille van die veertig nie doen nie. 18:30 Verder sê hy: Laat die Here tog nie toornig wees nie, en mag ek nog iets sê. Miskien sal daar dertig gevind word. En Hy antwoord: Ek sal dit nie doen as Ek daar dertig vind nie. 18:31 Toe sê hy: Kyk tog, ek het dit gewaag om met die Here te spreek. Miskien sal daar twintig gevind word. En Hy antwoord: Ek sal dit ter wille van die twintig nie verwoes nie. 18:32 Toe sê hy: Laat die Here tog nie toornig wees nie en laat my net hierdie keer mag spreek. Miskien sal daar tien gevind word. En Hy antwoord: Ek sal dit ter wille van die tien nie verwoes nie. 18:33 En die HERE het weggegaan toe Hy opgehou het om met Abraham te spreek, en Abraham het na sy woonplek teruggekeer.”
God het vir Abraham gekies om sy vriend te wees (Jesaja 41:8). Vriende deel geheime en daarom het God sy raadsplan oor Sodom aan hom bekend gemaak (v.16-21, cf. Johannes 15:15). Sy broerskind, Lot, het immers in Sodom gebly. God se besluit om te kyk wat in Sodom aangaan was nie omdat Hy nie geweet het nie, maar sodat hulle ‘n laaste kans kon hê om hulle te bekeer (v.21). Abraham het al voorheen tot Sodom en Lot se hulp gesnel (14:16). Nou het hy dit weer gedoen en vir die stad gebid (v.22-33). Hy het geweet dat God regverdig en barmhartig is. Hy het gevra dat God die stad moes spaar as daar 50, 45, 40, 30, 20, of selfs 10 regverdige inwoners was (hoe bevoorreg is ons slegte land nie!). Abraham het ‘heilige argument’ gebruik in sy gebed. Hy het God aan sy eie karakter herinner. Tog was hy nederig en het hy besef dat hy stof en as is; hy wou nie die Here uittart of kwaad maak nie (v.27, 30, 32).
Abraham was ‘n man van God. Die Here het geweet dat hy sy gesin reg sou leer (v.19). Die eerste lesers (Israel in die woestyn) moes uit sy voorbeeld leer en hulle kinders die Here se weg leer (Deuteronomium 6:5-9). Dit is die beste en enigste manier om te verhoed dat jou gesin wêrelds word. Hoe vaar jy met jóú gesin (veral pa’s)? Leer jy vir hulle die evangelie en die Bybel? Leer jy vir hulle wie en wat God is? Tug of los jy hulle wanneer hulle sondig? Wat leer hulle deur jou voorbeeld oor God, die wêreld, sonde, ander mense, die lewe, die kerk, die Bybel, gebed, en wat waardevol is? Party mense dink dat kinders wat beskerm en getug word, losbreek in hulle tienerjare en rebels word. Dit sal net gebeur as jy vir hulle sê wat om te doen, maar nie self ‘n voorbeeld stel nie. Moenie bang wees dat jou kinders in hulle tienerjare wêrelds en rebels sal wees nie. Jou kind hóéf nie deur ‘n rebelse stadium te gaan nie. God het vir jou kinders gegee omdat Hy hulle wil red: “Want Ek het hom verkies, dat hy aan sy kinders en sy huis ná hom bevel sou gee dat hulle die weg van die HERE moet hou om geregtigheid en reg te doen” (v.19). “Did he not make them [husband and wife] one, with a portion of the Spirit in their union? And what was the one God seeking? Godly offspring.” (Maleagi 2:15, ESV). God het die kinders vir jóú gegee, sodat hulle die voorreg kan hê om in ‘n Christen huis groot te word. Hy het hulle afgesonder (geheilig) om in evangelie grond te groei, evangelie reën in te drink en evangelie sonskyn te geniet. Dít is wat Paulus bedoel wanneer hy sê dat Christene se kinders geheilig is (1 Korintiërs 7:14). As jy jou kinders reg grootmaak verminder jy die kanse dat hulle wêrelds sal word en sal rebelleer.
Lot se familie (Genesis 19)
“19:1 En die twee engele het in die aand in Sodom aangekom, terwyl Lot in die poort van Sodom sit; en toe Lot hulle sien, het hy opgestaan om hulle tegemoet te gaan en hom gebuig met die aangesig na die aarde toe 19:2 en gesê: Kyk tog, my here, draai tog uit na die huis van u dienaar en bly die nag oor en was u voete; dan kan u vroeg opstaan en u reis voortsit. Maar hulle antwoord: Nee, ons sal op die plein vernag. 19:3 Maar hy het baie by hulle aangehou, sodat hulle na hom uitgedraai en in sy huis gekom het. En hy het vir hulle ‘n maaltyd berei en ongesuurde koeke gebak, en hulle het geëet.
19:4 Hulle het nog nie gaan slaap nie toe die manne van die stad, die manne van Sodom, die huis omsingel: jonk en oud, die hele bevolking, almal saam. 19:5 En hulle het na Lot geroep en aan hom gesê: Waar is die manne wat vannag na jou gekom het? Bring hulle na ons toe uit, dat ons hulle kan beken. 19:6 Daarop gaan Lot na hulle toe uit voor die ingang en sluit die deur agter hom toe 19:7 en sê: My broers, moet tog nie kwaad doen nie. 19:8 Kyk tog, ek het twee dogters wat geen man beken het nie; laat ek dié na julle uitbring, en doen met hulle soos dit goed is in julle oë. Net aan hierdie manne moet julle niks doen nie, want daarom het hulle onder die skaduwee van my dak ingekom. 19:9 Toe antwoord hulle: Gee pad daar! En hulle sê: Hierdie een het gekom om hier as vreemdeling te vertoef en wil tog gedurig die baas speel. Nou sal ons jou meer kwaad doen as aan hulle. En hulle het sterk op die man, op Lot, aangedring en nader gekom om die deur oop te breek. 19:10 Maar die manne het hulle hand uitgesteek en Lot by hulle in die huis gebring en die deur toegesluit. 19:11 Toe slaan hulle die manne wat by die ingang van die huis was, klein en groot, met blindheid, sodat hulle tevergeefs na die ingang gesoek het.
19:12 Daarop sê die manne vir Lot: Wie het jy hier nog? ‘n Skoonseun en jou seuns en jou dogters en almal wat jy het in die stad—bring hulle uit die plek uit; 19:13 want ons gaan hierdie plek verwoes, omdat die geroep oor hulle groot is voor die aangesig van die HERE, en die HERE het ons gestuur om dit te verwoes. 19:14 Toe gaan Lot uit en praat met sy skoonseuns wat met sy dogters sou trou, en sê: Maak julle klaar, gaan uit hierdie plek uit, want die HERE gaan die stad verwoes. Maar hy was in die oë van sy skoonseuns soos een wat gekskeer.
19:15 En toe die dag begin breek, het die engele by Lot aangedring en gesê: Maak jou klaar, neem jou vrou en jou twee dogters wat by jou is, dat jy weens die ongeregtigheid van die stad nie omkom nie. 19:16 Maar hy het nog getalm. Toe gryp die manne hom en sy vrou en sy twee dogters aan die hand, omdat die HERE hom wou verskoon; en hulle lei hom uit en bring hom buitekant die stad. 19:17 En toe hulle hulle na buite uitgelei het, sê Hy: Vlug vir jou lewe! Moenie omkyk nie, en moenie êrens in die Jordaanstreek bly staan nie. Vlug na die gebergte, dat jy nie omkom nie! 19:18 Daarop antwoord Lot hulle: Ag nee, my Here! 19:19 Kyk tog, u kneg het genade in u oë gevind, en U het u guns groot gemaak wat U aan my bewys het deur my in die lewe te behou. Maar ek is nie in staat om na die gebergte te vlug sonder dat die onheil my inhaal en ek sterwe nie. 19:20 Kyk tog, hierdie stad is naby om daarheen te vlug, en dit is klein. Laat my tog daarheen vlug—is dit nie klein nie? —dat ek kan lewe! 19:21 En Hy sê vir hom: Kyk, Ek neem jou ook in hierdie saak in guns aan, sodat Ek die stad waarvan jy gespreek het, nie sal omkeer nie. 19:22 Vlug gou daarheen, want Ek kan niks doen voordat jy daar aankom nie. Daarom noem hulle die stad Soar.
19:23 Die son het oor die aarde opgegaan toe Lot in Soar aankom. 19:24 En die HERE het swawel en vuur oor Sodom en Gomorra laat reën van die HERE uit die hemel, 19:25 en Hy het hierdie stede omgekeer en die hele Jordaanstreek, ook al die inwoners van die stede en wat op die grond groei. 19:26 En sy vrou het agter hom omgekyk, en sy het ‘n soutpilaar geword.
19:27 En Abraham is vroeg in die môre na die plek waar hy voor die aangesig van die HERE gestaan het. 19:28 Toe hy uitkyk oor Sodom en Gomorra en oor die hele land van die Jordaanstreek, sien hy dat die rook van die land optrek soos die rook van ‘n smeltoond. 19:29 En onderwyl God die stede van die Jordaanstreek verwoes, het God aan Abraham gedink en Lot uitgelei uit die omkering toe Hy die stede omgekeer het waar Lot woonagtig was.
19:30 En Lot het uit Soar opgetrek en saam met sy twee dogters gaan woon op die gebergte, want hy was bang om in Soar te bly; daarom het hy saam met sy twee dogters in ‘n spelonk gaan woon. 19:31 En die oudste het aan die jongste gesê: Ons vader is oud, en daar is geen man in die land om, na die reël van die ganse aarde, by ons in te gaan nie. 19:32 Kom, laat ons aan ons vader wyn gee om te drink en met hom gemeenskap hou, sodat ons deur ons vader ‘n geslag in die lewe kan hou. 19:33 Hulle gee toe dié nag aan hulle vader wyn om te drink, en die oudste het gekom en met haar vader gemeenskap gehad sonder dat hy dit gewaar het toe sy gaan lê en toe sy opstaan. 19:34 Die volgende dag sê die oudste aan die jongste: Kyk, ek het verlede nag met my vader gemeenskap gehad; laat ons hom vannag weer wyn gee om te drink; gaan dan in, hou met hom gemeenskap, dat ons deur ons vader ‘n geslag in die lewe kan hou. 19:35 Hulle gee toe dié nag weer aan hulle vader wyn om te drink, en die jongste het opgestaan en met hom gemeenskap gehad sonder dat hy dit gewaar het toe sy gaan lê en toe sy opstaan. 19:36 So het dan die twee dogters van Lot by hulle vader bevrug geword, 19:37 en die oudste het ‘n seun gebaar en hom Moab genoem. Hy is die vader van die hedendaagse Moabiete.
19:38 En die jongste het ook ‘n seun gebaar en hom Ben-Ammi genoem. Hy is die vader van die hedendaagse Ammoniete.”
Toe die engele in Sodom aankom het Lot in die stadspoorte gesit (v.1). Besigheids- en regstransaksies het hier plaasgevind. Lot was ‘n persoon van aansien in die stad – ‘n regter (v.9). Dalk wou hy ietsdoen om die goddelose stad positief te beïnvloed. Hy het die stad se boosheid geken en geweet dat die engele nie in die plein moes oornag nie. Hy het hulle na sy huis toe genooi om hulle voete te was, aandete te geniet en te oornag. Lot het geweet dat sy gaste honger was en het ongesuurde brood gebak, omdat dit gouer was (v.2-3). Terwyl hulle in die huis gesit het, het die hele stad se mans buite die deur vergader. Hulle wou Lot se besoekers ‘beken’ (v.4-5). In 4:1 leer ons wat dít beteken: seks. Hulle wou hulle homoseksuele luste bevredig. Daar was waarlik nie eers tien regverdige mense in die stad nie (18:32). Die mense was hoogmoedig, geldgierig, ongasvry, homoseksueel, wellustig, en onsensitief teenoor die armes (Esegiël 16:49-50).
Lot het hulle sonde gehaat, maar was self daardeur beïnvloed. Hy het hulle ‘broers’ genoem en aangebied dat hulle sy dogters kan verkrag (v.6-8). Hulle was woedend toe Lot hulle homoseksualiteit ‘boosheid’ noem (v.9, baie homoseksuele mense is vandag nog so). Die engele het vir Lot gered en die mans met blindheid geslaan. Die wellustige mans het hulle nie bekeer nie, maar begeer om aan hulle drange uiting te gee (v.10-11, cf. Jeremia 9:5b).
God het die engele gestuur om vir Lot en sy gesin te red, om die stad te straf (v.12-13, cf. Matteus 13:41-42). Die stad se sonde het soos ‘n stank voor God se aangesig opgestyg (cf. Jona 1:2). Lot het kans gekry om sy gesin te red, maar toe hy sy skoonseuns waarsku, het hulle hom uitgelag as een wat spot (v.14). Mense doen vandag nog so as jy hulle oor die hel waarsku (2 Petrus 3:4). Lot het nie dadelik gevlug nie, maar gewag tot die oggend. Die engele was dringend en het beveel dat hy moet vlug. Lot het getalm. Hy was te lief vir die wêreld. Die engele moes hom en sy gesin fisies aan die hand gryp en uit die stad uitlei (v.15-16). ‘Vlug en moenie omkyk nie!’ het hulle gesê. Lot se hart was in die wêreld. Hy kon dit nie verdra om alles te verloor nie en het gevra of hy nie net ‘n kort endjie kon vlug nie: ‘Soar is immers net ‘n klein stad’. Ja, hy wou net ‘n klein Sodom gehad het – net ‘n kleintjie (v.17-22).
Toe Lot in Soar aankom het God swawel en vuur uit die hemel gereën en alles verwoes: die stede in die vallei, die plantegroei en die inwoners (v.23-25). Sy vrou het begeer om nog in Sodom te wees en het omgekyk. Sy het in ‘n soutpilaar verander (v.26). Abraham het gesien hoe die rook uit die vallei opstyg. God was genadig en het sy gebed vir Lot verhoor (v.27-29). Wat ‘n aansporing is dit nie om vir ander mense te bid nie!
Lot het bang geword en gevrees dat God Soar sou vernietig. Hy het weggetrek en in ‘n grot gaan bly (v.30). Sy dogters was wel buite Sodom, maar Sodom was nog in hulle harte. Hulle het wyn saamgebring, hulle pa dronk gemaak en met hom geslaap (v.31-36).
Lot was ongetroud toe hy Sodom toe is (13:12-13, 14:12). Hy het sy vrou in Sodom ontmoet. Hy het Sodom se luuksheid geniet, maar die sonde gehaat. Sy tyd daar was bitter-soet. 2 Petrus 2:7-8 sê dat God “die regverdige Lot gered het, wat hom baie gekwel het oor die losbandige lewe van die sedelose mense; want deur wat hy gesien en gehoor het, het dié regverdige man, wat onder hulle gewoon het, dag vir dag sy regverdige siel gepynig oor hulle wettelose werke”. Genesis 19 se eerste lesers moes leer om nie soos die wêreld te word en hulle gode te aanbid nie. Jý moet dieselfde les leer:
“En word nie aan hierdie wêreld gelykvormig nie, maar word verander deur die vernuwing van julle gemoed, sodat julle kan beproef wat die goeie en welgevallige en volmaakte wil van God is.” (Romeine 12:2).
“Egbrekers en egbreeksters, weet julle nie dat die vriendskap van die wêreld vyandskap teen God is nie? Wie dan ‘n vriend van die wêreld wil wees, word ‘n vyand van God.” (Jakobus 4:4).
“Moenie die wêreld liefhê of die dinge wat in die wêreld is nie. As iemand die wêreld liefhet, dan is die liefde van die Vader nie in hom nie. Want alles wat in die wêreld is—die begeerlikheid van die vlees en die begeerlikheid van die oë en die grootsheid van die lewe—is nie uit die Vader nie, maar is uit die wêreld. En die wêreld gaan verby en sy begeerlikheid, maar hy wat die wil van God doen, bly vir ewig.” (1 Johannes 2:15-17).
Moenie dat TV en die media jou gewoond maak aan sonde nie (mense wat saambly, homoseksuele huwelike, ensovoorts). Jy kan nie die hemel begeer en talm omdat jy nog die wêreld se plesiere liefhet nie (v.16). Jy kan nie die hemel begeer en ‘n klein bietjie van die wêreld soek nie (v.20, Soar – ‘n klein Sodom). Jy kan nie die hemel begeer en met verlange terugkyk na die dinge van die wêreld nie (v.26). Jesus het gewaarsku: “Niemand wat sy hand aan die ploeg slaan en agtertoe kyk, is geskik vir die koninkryk van God nie... In daardie dag moet hy wat op die dak sal wees, terwyl sy huisraad in die huis is, nie afkom om dit weg te neem nie; en so ook moet hy wat op die land sal wees, nie omdraai na wat agter is nie. Dink aan die vrou van Lot!” (Lukas 9:62, 17:31-32).
Moenie te gemaklik raak in hierdie wêreld, asof dit jou ewige huis is nie. Jy veroorsaak nie net probleme vir jouself nie, maar vir jou kinders, kleinkinders en die geslagte wat kom. Lot se dogters het Sodom se sondige gewoontes aangeleer. Beide dogters het swanger geword by hulle pa. Húlle kinders was die voorvaders van die Moabiete en Ammoniete – Israel se vyande (v.37-38). Eeue later het die Here gesê: “Daarom, so waar as Ek leef, spreek die HERE van die leërskare, die God van Israel: Moab sal word soos Sodom en die kinders van Ammon soos Gomorra—’n veld van brandnekels en soutpanne en ‘n verwoesting vir ewig; die oorblyfsel van my volk sal hulle berowe, en die res van my nasie sal hulle beërwe.” (Sefanja 2:9).
Leer vir jou kinders dat God se manier anders as die wêreld s’n is:
- Mense met ‘n Bybelse wêreldbeskouing veg en roem nie dat ‘ons skool se rugbyspan julle s’n sal kafdraf’ nie.
- Mense met ‘n Bybelse wêreldbeskouing glo nie dat sukses aan grade, uiterlike skoonheid, rykdom, en roem gemeet word nie.
- Mense met ‘n Bybelse wêreldbeskouing glo nie dat hoogmoed (‘n ‘gesonde selfbeeld’) ‘n deug is nie.
- Mense met ‘n Bybelse wêreldbeskouing glo nie dat kondome (‘safe sex’) die oplossing vir VIGS is nie.
- Mense met ‘n Bybelse wêreldbeskouing glo nie dat wetenskaplikes se opinies oor evolusie outomaties reg is, net omdat hulle die ‘geleerde mense’ is nie
Die verwoesting van Sodom en Gomorra leer vir ons dat God se toorn verskriklik is (cf. Judas 7). Genadiglik tree Jesus in vir dié wat in Hom glo, sodat God hulle vergewe (net soos Abraham vir Lot ingetree het). Jesus het die straf wat op ons moes kom op Homself geneem, sodat ons kan vrykom. Jesus het rein gebly in ‘n slegte wêreld en sal ons teen die Bose bewaar (Johannes 17:15). Moenie deur die wêreld verlok word soos ‘n vis deur aas nie. Moenie soos Demas vir die blink lokaas val en jou ewige siel vir die wêreld verloor nie (2 Timoteus 4:10).