Ek het gister in ‘n artikel gelees dat ons gebede vir Suid-Afrika nie gaan help nie, omdat dinge volgens die Bybel slegter gaan word en nie beter nie. Maar is dit regtig Bybels om pessimisties te wees oor die eindtyd?
Wanneer ek hoofstukke soos Jes.2 lees, lyk dit vir my of ons eerder optimisties moet wees, omdat daar beter dae vir ons voorlê. Ek hoop om jou in hierdie preek daarvan te oortuig.
Jerusalem se voorspoed (v.1-5)
In die 1820’s en 30’s het J.N. Darby Edward Irving se siening oor die eindtyd populêr gemaak. In 1909 het C.I. Scofield dit deur sy Scofield Reference Bible in Amerika bekend gemaak. Darby en Scofield het o.a. gesê dat die wêreld drasties gaan vererger voordat Jesus weer kom.[1]
Maar voor húlle, het Christene in Wallis, Engeland en Skotland geglo dat die evangelie onder al die nasies gaan versprei, en dat daar voor die wederkoms ‘n wêreldwye herlewing gaan wees. ‘The gospel shall be victorious,’ het John Owen gesê.[2] William Carey het gesê: ‘[Christ] must reign, till Satan has not an inch of territory.’[3]
En David Livingstone: ‘Christianity will triumph.’[4] Charles Spurgeon het gesê: ‘The Gospel must succeed; it shall succeed; it cannot be prevented from succeeding; a multitude that no man can number must be saved.’[5] Ander teoloë en predikers soos Matthew Henry, Jonathan Edwards, George Whitefield, Robert Murray McCheyne en baie van die Puriteine het dit geglo.
Ek glo dit ook en dink dat Jes.2 en talle ander tekste dit bewys. Hierdie hoofstuk handel oor die Woord wat Jesaja die seun van Amos aangaande Jerusalem in Juda gesien het (v.1). Dit sou aan die einde van die dae vervul word (v.2). Die einde van die dae verwys na die verre toekoms (Dt.4:30, Dn.2:28), na die tyd van die nuwe verbond tussen die Messias se eerste en sy tweede koms (Hd.2:17, 1 Kor.10:11, Heb.1:1, 9:26).
In hiérdie tyd sou berg Sion waarop die tempel was, die hoogste en mees verhewe berg gewees het (v.2, Mg.4:1-3). Dit sou m.a.w. belangriker gewees het as die berge waarop die Israeliete hulle afgode aanbid het (1 Kon.15:35, 16:4, Ps.68:17). Uiteindelik sou Jes.2 in die Nuwe Jerusalem vervul word (Heb.12:22, Op.21:10).
Die nasies sou soos ‘n rivier na die Nuwe Jerusalem toe gevloei het (v.2). Dit het by die kruis begin (Jh.3:3, 5, 12:32) en sou deur ‘n toekomstige herlewing ‘n breë rivier geword het wat sy walle oorstroom; die nasies sou in strome na die Here toe gekom het om Hom te aanbid (Ps.2:8, 72:8, 11, 86:9-10, Mal.1:11).
Hulle sou mekaar aangespoor het om na die huis van die God van Jakob, die Nuwe Jerusalem, toe te gaan (v.3, Ps.122:1, Sg.8:20-23). Jes.2 is in die Nuwe Testamentiese kerk, die ware tempel, vervul (Gal.4:26-27, Ef.2:19-22, Heb.10:24-25, 19-22). Uiteindelik sou dit in die hemel en op die nuwe aarde vervul word (Lk.13:29, Op.7:9, 21:24, 26).
Die nasies wou na die Here toe gekom het, sodat Hy hulle uit sy Woord en wet gehoorsaamheid kon leer (v.3, Mt.28:19b, Lk.24:47). Daar sou ‘n herlewing van Bybelse prediking gewees het.
Die Here sou ook as Regter oor die regsake van die nasies beslis het (v.4). Die volke sou nie meer onder mekaar geveg het nie (v.4b), maar sou na die Here toe gekom het vir geregtigheid (v.4a). Hulle sou hulle wapens in plaasimplemente verander het; daar sou nie meer oorlog gewees het nie, maar vrede en voorspoed (v.4, 9:6, 65:25, Gn.2:15, Ps.46:10, 72:3, 7, Hos.2:17, Mg.4:4, Sg.9:10, Ef.2:17, Op.20:1-3, kontr. Joël 3:10, Mt.24:7, 9).
Hierdie vooruitsig moes vir Israel aangespoor het om haar te bekeer en in die lig van God se waarheid te wandel (v.5, Dt.32:21, Rm.11:11, 13-14, Ps.43:3, 119:105, Ef.5:8, Jh.8:12). Dit sou immers a.g.v. Israel se bekering gewees het wat die nasies in groot getalle na die Here toe gedraai het (v.1-4, 60:3, Gn.12:3, Dt.4:6, Rm.11:12, 15, 1 Pt.2:12).
Dalk glo jy soos J.N. Darby dat die wêreld erger gaan word, en basseer jy dit op Mt.24 en Op.4-19. Ek het in ‘n onlangse reeks gewys dat die vg. hoofstukke na die verwoesting van Jerusalem in 70 n.C. verwys, en nie na die einde van die wêreld nie. Vir meer hieroor kan jy ‘Hoe moet ons Openbaring verstaan?’ opsoek. Kyk ook na ander preke oor Openbaring in die indeks. An Eschatology of Victory van J. Marcellus Kik sal ook baie help.
Buiten vir die verse wat ek reeds genoem het, wys Dn.2:35, Mt.13:31-33 dat Christus se Koninkryk die hele aarde sal vul, dat dit groter sal wees as enige ander godsdiens in die wêreld, en dat dit die hele mensdom sal beïnvloed. Om soos Darby te glo dat die wêreld erger gaan word, beteken nie jy is ongered nie. Maar dit mag moontlik die volgende implikasies hê:
[1] Jy sal nie so optimisties soos die Puriteine bid dat Christus se Koninkryk sal kom nie. Jy sal vir die bekering van individue bid en werk, maar nie dat die nasies uit al vier windrigtings soos ‘n rivier na die Nuwe Jerusalem toe stroom nie (v.2). Jou idee van sending en evangelisasie sal nie dieselfde wees as Alexander Duff s’n nie: ‘We think not of individuals merely; we look to the masses... we direct our views not merely to the present, but to future generations.’[6]
[2] Jy sal nie hoop hê dat God ‘n groot werk van herlewing onder die Moslems en die res van die heidene gaan doen nie (60:6-7, vgl. Gn.25:4, 13). Wat die kerk se toekoms betref, sal jy pessimisties wees en nie optimisies nie. Gevolglik sal jy vir ‘n herlewing in jou tyd en omgewing bid, en nie vir die hele wêreld en vir die geslagte wat kom nie (vgl. Jh.17:20).
[3] Jy sal dink dat die groot oes in Mt.9:37 na baie mense verwys en nie na baie bekeerlinge nie. Gevolglik sal jy nie baie bekerings verwag wanneer jy die evangelie met mense deel nie, maar ‘n handjievol.
[4] Jy sal dink Mt.28:19 beteken dat ons vir die nasies van Jesus moet vertel en verwag dat individue tot bekering sal kom. Jy sal miskyk dat ons die bekering en geestelike groei van hele nasies moet verwag.
Ek wil jou uitdaag om jou siening oor die eindtyd te herevalueer. Ek stel voor dat jy The Puritan Hope van Iain Murray koop en dit aandagtig deurlees. As jy aan die einde daarvan nog nie oortuig is nie, sal jy ten minste iets verstaan van die hoop waartoe die Here ons geroep het (Rm.15:13, Ef.1:18).
Jerusalem se oordeel (v.6-22)
Aan die einde van John Bunyan se Pilgrim’s Progress het ‘n sekere mnr. Ignorance in mnr. Vain-hope se boot geklim en rustig oor die Doodsjordaan na die hemelse stad toe gevaar. Toe hy egter aan die anderkant uitklim, was daar niemand om hom te verwelkom nie. Tot sy ewige verbasing het twee engele sy hande en voete vasgebind, en hom in die hel gegooi.
Daar bestaan iets soos vals optimisme. Wanneer dit dus by die eindtyd en veral die oordeelsdag kom, moet ons seker maak dat ons nie net optimisties is nie, maar ook realisties. In die verse wat volg sal jy verstaan ek wat bedoel.
Alhoewel Jerusalem se toekoms blink gelyk het (v.1-5), was die hede bleek (v.6). God het sy volk verwerp, omdat sy Hom verwerp het en agter vreemde gode aangeloop het (v.6-8). Jerusalem was gevul met aanbidding uit die ooste en toekoms voorspellers uit die weste (v.6, 2 Kon.1:2, 16:10-11). Israel het hande gevat met dié wat ander gode aanbid het (v.6, 2 Kon.16:7-8).
Hulle het hulle gode van goud en silwer gemaak (v.7). Hulle was geldgierig en materialisties (v.7, 39:2, Dt.17:17). Hulle het in hulle strydwaens en perde geroem; die ‘stad van vrede’[7] was vol van wapens (v.7, vgl. Dt.17:16, Ps.20:7). Maar toe hulle alles gehad het, het hulle eintlik niks gehad nie, omdat hulle van die Here af weggedraai het na ander gode toe. Hulle het voor die werk van hulle vingers en hande gebuig (v.8). Hoe dwaas is dit nie: om te sê dat die beeld wat jy gemaak het jou gemaak het (sien 44:9-17)?
God sou sy volk vir haar afgodery verneder het; Hy sou gewys het dat die afgode haar nie teen sy oordele kon beskerm nie (v.9, 1:29-31). Omdat Israel haar nie bekeer het nie, sou die Here haar nie vergewe het nie (v.9). En as mense probeer het om in die rotse en onder die grond vir die Here se verskriklike en glansryke majesteit weg te kruip, sou Hy hulle daar kom uithaal het (v.10).
Hulle sou gou agtergekom het dat hulle rykdom en hulle afgode nie so belangrik is soos wat hulle gedink het nie, en dat die Here alleen verhef moet word (v.11, 17, 7-8). Hierdie dag van afrekening was so seker soos die Here self, omdat Hy dit in sy ewige raadsplan bepaal het (v.12, Hd.17:31).
Op hierdie dag sou Hy alles en almal wat hoogmoedig was afgemaai het: mense wat hulleself soos groot seder- en eikebome verhef het; dié wat soos heuwels en berge, torings en mure bo ander uitgestyg het; dié wat soos die luukse skepe van Tarsis hoogmoedig was oor hulle rykdom (v.12-16). Die Here sou gewys het dat die mens en sy gode niks is nie, en dat Hy alleen God is (v.17-18).
Wanneer die mense probeer het om in die gate en grotte vir die verskriklike en glansryke oordele van God weg te kruip, sou hulle met vrees en bewing besef het dat hulle afgode hulle nie kan help nie (v.19-21). Hulle sou glad nie meer waarde aan die silwer en goue gode geheg het nie, maar sou hulle as iets onrein vir die onrein molle en vlêrmuise in die gate en grotte gegooi het (v.19-21, 30:22, 31:7, Lv.11:19, 29).
Omdat die Here so verskriklik was moes Israel Hóm gevrees het, en nie die opinie van die meerderheid nie (v.22, 51:12, Sp.29:25). Wat is die mens buitendien as die lewensasem in sy neus soos mis voor die son verdwyn (v.22, 10-21, Gn.2:7, Ps.8:5, 144:3-4, 146:3-4)?
Om dan op die oordeelsdag op jou rykdom, jouself of iemand anders te vertrou, is niks anders as ‘n vals optimisme nie. Op daardie dag sal dit nie help dat jou oom ‘n predikant was of dat jy ‘n ouderling, diaken of Sondagskoolonderwyser was nie. Dit sal nie help dat jou ouma ‘n opregte en toegewyde Christen was, of dat jy baie ryk was nie. Dit sal nie help dat jy opreg was in jou vals godsdiens van redding deur goeie werke nie.
Al wie jou op daardie dag kan help is Jesus Christus. Maar jy kan nie met jou sonde aanhou en verwag dat Hy jou op die oordeelsdag moet help nie. Jy moet nóú al jou sonde los en glo dat Hy bereid en bekwaam is om jou te vergewe en van God se oordeel te red. Jy moet vandag in geloof en gebed na Hom toe kom en vertrou dat die Vader sy kruisdood in jou plek sal aanvaar.
Solank as wat jy dink dat jy, jou geld, die godsdiens van jou keuse of enigiemand anders jou kan help om hemel toe te gaan, sal jy nie na die Here toe kom nie (v.6-8). En as dít jou gesindheid is, sal Hy jou ook nie vergewe nie (v.9). Hy haat die hoogmoed wat maak dat jy jouself, jou rykdom, jou selfregverdige godsdiens en ander mense bo Hom verhef.
Hy weet dat dit eintlik ‘n poging is om Hom van die troon af te kry, sodat jy sy plek as Koning van die heelal kan inneem (14:14, Gn.3:5). Dit doen ons van geboorte af. Ons gooi ons speelgoed uit die kot uit as ons nie kry wat ons wil hê nie. Ons veg in ons huwelike en gesinne, omdat ons wil hê hulle moet weet die lewe gaan oor ons. Ons verloor ons humeur as ‘n ander motoris gedurf het om voor die ‘here van hemel en aarde’ in te ry.
Ons hou daarvan om onsself in die spieël en op foto’s te sien, en verskoon onsself deur te sê dat ons ‘n goeie selfbeeld wil hê. Ons dagdroom oor hoe ons populêr is en mense van ons hou. Ons raak kwaad wanneer iemand ons teëgaan of kritiseer, en wen dan later die argument in ons gedagtes. Ons is mal daaroor om op Facebook te kyk hoeveel mense van ons selfie gehou het.
As jy hoogmoedig is sal die Here jou aktief weerstaan (vra my, ek weet): “God weerstaan die hoogmoediges” (Jk.4:6). Hoogmoedige mense kan nie na God toe kom nie – hulle sal ook nie wil nie. Jesus het gesê: “As iemand agter My aan wil kom, moet hy homself verloën... As iemand na My toe kom en hy haat nie...sy eie lewe nie, kan hy my dissipel nie wees nie.” (Lk.9:23, 14:26).
Eers as jy op hierdie manier na die Here toe gekom het, kan jy optimisties wees oor die eindtyd en veral die oordeelsdag. Vir jou sal die oordeelsdag nie ‘n hofsaak wees om te vrees nie, maar ‘n prysuitdeling waarna jy kan uitsien.
Kortom kan ons sê dat jy optimisties oor die eindtyd sal wees. Kan dit anders wees as jy saam met Salomo en Isaac Watts glo dat ganse nasies tot bekering sal kom en voor Jesus Christus sal buig?
Jesus shall reign where’er the sun
Does its succesive journeys run,
His Kingdom spread from shore to shore
Till moons shall wax and wane no more
From north to south the princes meet
To pay their homage at his feet,
While western empires own their Lord
And savage tribes attend his Word
–Isaac Watts–
Berym uit Psalm 72
[1] Iain Murray, The Puritan Hope, pp.185-206
[2] Ibid., p.xii
[3] Ibid., p.141
[4] Ibid., p.184
[5] Ibid., p.238. In die fyn besonderhede van sy eindtydsiening, het Spurgeon nie met sy voorgangers saamgestem nie. Hy was nie ‘n postmillennialis soos hulle nie, maar ‘n premillennialis.
[6] Ibid., p.181
[7] Jerusalem beteken ‘stad van vrede’.