Anti-semitisme verwys na ‘n haat vir die Jode. Ps. 83:5 praat daarvan: “Hulle sê: Kom, laat ons hulle vernietig, dat hulle geen volk meer is nie, sodat aan die naam van Israel nie meer gedink word nie.”
Martin Luther is daarvan beskuldig. In die begin van sy bediening was hy gaaf met die Jode, maar later het hy oor hulle afskuwelike leuens geskryf. Maar Luther was nie soos Hitler nie. Selfs nadat hy teen die Jode geskryf het, het hy gebid dat hulle tot bekering kom.[1]
Jes. 42:18-44:5 beskryf die Jode se sonde, asook hulle bekering in die toekoms. Daar is dus ‘n toekoms vir Israel.
- Straf (42:18-25)
Ek het WhatsApp ‘video clip’ gesien waarin ‘n sekuriteitswag voor ‘n blinde bedelaar staan. Die bedelaar het ‘n sonbril op gehad. Die wag het gemaak of hy na die bedelaar se gesig toe skop. Die ‘blinde’ man het gekoes. Duidelik was hy nie blind nie.
Israel was nie so nie, maar was regtig ‘n blinde en dowe kneg wat die waarheid nie gesien en verstaan het nie (42:18-19). Hulle was doof en blind vir God en die Messias se lering en wonders (42:20, 6:9-10, Jer. 6:10, Matt. 13:13-15, Hand. 28:25-27).
Om dus net die Woord van God te verkondig is nie genoeg nie. Ons moet bid dat God die mense wat geestelik blind en doof is sal laat sien en hoor. Bid vir sulke mense in jou kerk, gesin, familie en werk.
Israel het God se wet ignoreer. God het toe besluit om sy wet te verhef deur Israel aan haar vyande oor te gee. Israel se vyande sou haar roof, plunder en in die tronk stop sonder dat daar enige uitkoms of hulp was (42:21-22, kontr. 42:7).
Maar God se straf het nie hulle ore oopgemaak om te besef dat die Here hulle vir hulle sonde straf nie (42:23-24). Gevolglik het Hy sy toorngloed oor hulle uitgestort. Hy het die Babiloniërs gestuur om teen Jerusalem te baklei en dit af te brand (42:25, 2Kon. 25:8-9). Maar Israel het nog steeds nie God se tugtiging ter harte geneem nie; hulle het dit nie verstaan nie (42:25).
Die les is dat God se toorn en vrees vir straf nie mense se harte verander nie. Ons het die Messias se genade nodig om te verander. Hoe gebeur dit? Jesus het God se wet volmaak nagekom en daarna die straf gekry asof Hy dit oortree het (2Kor. 5:21). Jesus het God se toorngloed gedra, sodat ons nie hoef nie (43:25). Op hierdie manier het God sy wet verhef en dit heerlik gemaak (42:21).
- Verlossing (43:1-21)
Jare gelede het ek Jes. 43:1-7 gepreek. ‘n Vrou in die gemeente het later die preek notas gelees en grappenderwys gesê: ‘Jy preek nooit weer my gunsteling teks as ek nie by die kerk is nie.’ Jes. 43 is inderdaad baie mense se gunsteling hoofstuk. Jy sal nou verstaan hoekom.
Aan die einde van hfst. 42 het die Here gesê dat Hy sy volk gaan straf. In hfst. 43 het Hy belowe om hulle te herstel. Hy het Israel geskep, geformeer, en uit Egipte en Babilon gered om syne te wees; Hy het hulle by die naam geroep, sodat dit onnodig was om te vrees (43:1).
Hierdie vers geld ook vir jou. Die Here het jou geskep en herskep (Ps. 139:13, 2Kor. 5:17); Hy het jou by die naam geroep (Joh. 10:3); Hy het jou aangeneem om aan Hom te behoort (Rom. 8:15-16, Ef. 1:5, 1Joh. 3:1).
Die Here het verder belowe om sy volk deur water en vuur te beskerm, net soos wat Hy hulle deur die Rooi See en Jordaan rivier gelei het, en soos wat Hy Daniël se drie vriende in die vuuroond beskerm het (43:2, kontr. 42:25).
Die Here sal jou ook deur water en vuur lei (Ps. 66:12). Let op dat Hy jou deur die water en vuur lei (43:2, Ps. 23:4). Jy sal m.a.w. veilig anderkant uitkom. Jy sal nie skroei of verdrink nie, net soos wat die brandende bos in Eks. 3 nie uitgebrand het nie. Die Here sal die onsuiwerhede in jou lewe wegbrand, maar jý sal veilig wees (1Pet. 1:7).
Die God wat sy volk so gelei het is die Here. Hy is die Heilige van Israel. Hy is die Verlosser (43:3-4). Hy het sy volk lief en hulle uitgekies (Deut. 7:7-8, Jer. 31:3). Hy het gesê dat hulle hooggeag en kosbaar is (43:3-4).
Om sy volk uit ballingskap vry te laat het Hy Egipte, Etiopië en Seba in ruil vir hulle gegee (43:3-4). Dit is asof Hy vir koning Kores van Persië gesê het: ‘Vat hierdie volke i.p.v. Israel en laat my volk gaan.’ Salomo het gesê: “Die goddelose is ‘n losprys vir die regverdige, en in die plek van die opregtes kom die ontroue.” (Spr. 21:18).
Die Here voel dieselfde oor jou. Hy het jou lief , ag jou hoog en maak jou sy spesiale eiendom (43:4, Joh. 3:16, Rom. 5:8, 1Joh. 3:16, 4:10). Hy gee nie net volke in ruil vir jou nie, maar Homself!
Amazing love,
how can it be,
that Thou my God
shouldst die for me?
-Charles Wesley-
Omdat die Here sy volk so liefhet, was dit sinneloos om te vrees. Die Here was met hulle. Hy het uitverkore Israel se seuns en dogters uit die vier windstreke versamel, en doen dit ook met die uitverkore heidene (43:5-7, 11:11-12, Ps. 107:3, Matt. 24:31, Luk. 13:29, Joh. 11:51-52, 2Kor. 6:18, Op. 21:13, 24, 26). Soos wat Hy Israel tot sy eer geskep en verlos het, doen Hy met ons (43:7, 1, 1Kor. 10:31, Ef. 1:6, 12, 14). Dit is ons lewensdoel. Vervul jy dit; verheerlik jy die Here?
Die Here het sy blinde en dowe volk genees (43:8, 42:18-20), sodat die nasies sou erken dat Hý dit gedoen het. Die gode kan dit nie doen nie. Hulle ken nie eers die verlede nie (43:9, 41:22).
Israel kon egter getuig dat die Here die toekoms akkuraat voorspel en dat Hy die Here is: EK IS wat EK IS (43:10). Hy het voor die gode bestaan. Hy is nie (soos hulle) gevorm nie. Hy is ewig, die Begin en die Einde (43:10, 41:4, 10). Hy is die Enigste Verlosser (43:11, Joh. 14:6, Hand. 4:12).
Hy het Israel se verlossing voorspel en dit daarna aan die nasies verkondig (43:12). Geen afgod het hulle gered het nie. Toe Israel in Egipte was het God die Egiptenare se gode 10-0 gewen (43:12, Eks. 12:12). Israel kon daarvan getuig dat Hy God is, dat Hy dit vir ewig sal wees, en dat niemand sy soewereine hand kan keer nie (43:12-13, 14:27, Deut. 32:39, Dan. 4:35).
Jes. 43:13 is ‘n troos vir Christene: “niemand red uit my hand nie”. Niemand kan ons uit God se hand ruk nie (Joh. 10:28-29). Vir ongelowiges is dit ‘n verskrikking: “Vreeslik is dit om te val in die hande van die lewende God.” (Heb. 10:31).
God se hand was teen Babilon. Hy het koning Kores gestuur om hulle plat te vee. Die skepe waarin hulle voorheen geroem het, het nou die vaartuie geword waarin hulle van Kores moes vlug (43:14, 47:1).
Die hand waardeur God die Babiloniërs geoordeel het, het vir Israel gered (43:14). Dit het Hy gedoen om te wys dat Hy die Here, Heilige, Skepper en Koning van Israel is (43:15). In Moses se tyd het Hy die volk deur die Rooi See gelei. Hy het Egipte se weermag, perde, strydwaens oorwin en hulle soos ‘n kers uitgedoof (43:16-17, Eks. 14, kontr. 42:3).
Maar nou sou Hy ‘n nuwe verlossing bewerk wat groter is as Egipte s’n (43:18, Jer. 16:14-15). Hierdie verlossing was ook groter as Israel se bevryding uit Babilon. Die Here sou sy volk uit die hele aarde red (43:5-6). Hierdie nuwe skepping sal wees soos waterstrome en ‘n hoofweg in die woestyn (43:19-20, 35:6-8, 40:3, 41:17-18, 44:3, 2Kor. 5:17). Water is ‘n bron van lewe vir mense en diere (43:20). Jesaja beskryf m.a.w. ‘n Nuwe Eksodus waarin God vir sy volk water in die woestyn gee (Eks. 15, 17, Num. 20).
Jesaja praat waarskynlik van geestelike water wat ons deur Jesus Christus en die Heilige Gees het (44:3, Joh. 7:37-39). Ons ontvang hierdie lewende water deur die geloof, en geniet dit deur die Woord, die gemeenskap van gelowiges en gebed.
Die rede hoekom God hierdie lewe en verlossing aan sy uitverkorenes gee, is sodat hulle Hom kan prys (43:21, 7). “Maar julle is ‘n uitverkore geslag, ‘n koninklike priesterdom, ‘n heilige volk, ‘n volk as eiendom verkry, om te verkondig die deugde van Hom wat julle uit die duisternis geroep het tot sy wonderbare lig” (1Pet. 2:9). Sonder dit sal jy nooit vervulling beleef of ware geluk hê nie.
- Sonde (43:22-28)
‘n Pa betaal sy seun skoolfondse, kos en klere. Die seun is egter ondankbaar en rebels; hy gee nie om nie. Israel was so met die Here. Nadat Hy hulle uit Egipte en Babilon verlos het en wonderlike beloftes aan hulle gegee het, het hulle Hom nie aangeroep nie. Hulle was moeg vir die Here en het dit nie die moeite werd geag om Hom te dien nie (43:22).
Die Here het hulle nie met offers, wierook en die vet van diere vermoei toe hulle in Babilon was nie (43:23-24, Miga 6:3). Vir baie jare het hulle geen offers vir die Here gebring nie. Hy het dit ook nie vereis nie, omdat die tempel woes gelê het en hulle in Babilon was.
Maar hulle het Hom met hulle sonde vermoei (43:24, Mal. 2:17). Natuurlik het ons Hom die swaartste vermoei en belas toe Hy ons sonde gedra het aan die kruis. Tog het Hy belowe om ons te vergewe en nie meer aan ons sonde te dink nie (43:24-25, 44:22, Ps. 79:9, Heb. 10:17). Dit het Hy tot sy eer gedoen (43:25).
Hy wou nie hê dat Israel haarself moet verdedig nie, maar sy moes kom en die saak met Hom uitmaak (43:25-26, 1:18). Sy wou egter nie, sodat Hy haar moes tugtig voordat Hy haar kon vergewe (43:27-28).
Israel se eerste vader (Adam, Abraham of Jakob?) en middelaars (die priesters en profete volgens Jer. 2:8) het teen die Here oortree (43:27). Daarom het Hy besluit om sy volk en haar prinse deur die Babiloniërs te oordeel, en die tempel te vernietig (43:28).
Hoe moet jy hierop reageer? Die Here vermoei ons nie; sy juk is sag, sy las lig, en sy gebooie nie te swaar om te onderhou nie (Matt. 11:30, 1Joh. 5:3). Moet daarom nie moeg word om Hom te dien nie. Moenie uit die pastorale bediening of sendingveld bedank nie. Moenie ophou om in die gemeente te dien nie.
“Daarom, my geliefde broeders, wees standvastig, onbeweeglik, altyd oorvloedig in die werk van die Here, omdat julle weet dat julle arbeid in die Here nie tevergeefs is nie.” (1Kor. 15:58).
Wy jouself aan die Here (Rom. 12:1). Moet Hom nie met jou sonde vermoei nie. Natuurlik kan jy dit bring om vergewe te word. Maar moenie daarmee aanhou en Hom vermoei nie. Bely dit en bekeer jou (43:24-26).
- Pinkster (44:1-5)
Christene verskil oor Pinkster en die uitstorting van die Heilige Gees.
[1] Die Keswick beweging glo dat sommige Christene met die Gees gedoop word, maar nie almal nie. Hulle soek ‘n tweede genadewerk en glo dat jy ‘n vlak spring waarin jy ‘n hoër pad met die Here stap.
As jy jou sonde bely, baie bid, jou bekeer en heilig lewe, sal jy herlewing ervaar. As jy die ‘vuur’ in jou hart verloor, is dit omdat jy sonde gedoen en die Heilige Gees bedroef het.
[2] Pinksterkerke glo ook in ‘n aparte doping met die Gees. Volgens hulle is tale die bewys dat jy met die Gees gedoop is. Mense wat dit beleef, het ‘n dieper ervaring met die Here as ‘gewone’ Christene.
[3] Gereformeerde Christene glo dat elke gelowige by sy of haar bekering met die Heilige Gees gedoop word, en dan nie weer nie. Ons moenie meer soek nie, maar besef dat die Here reeds die volheid van die Gees vir ons gegee het. Jy moenie meer van die Gees kry nie, maar Hy moet meer van jou kry: jy moet jou meer en meer aan Hom onderwerp.
[4] Ou skool gereformeerdes glo dat elke gelowige by sy of haar bekering met die Heilige Gees gedoop word (Rom. 8:9, 1Kor. 12:13). Hulle glo egter dat die doping met die Heilige Gees weer en weer kan plaasvind. Hulle wys o.a. daarop dat die groep wat in Hand. 2:4 met die Gees gevul is, weer in Hand. 4:31 gevul is.
Hulle glo dat elke gelowige die volle Heilige Gees het, maar glo dat jy ‘n groter mate van sy liefde en krag kan ervaar (Ef. 3:16-19). Ons is dus nie soos ‘n glas wat half vol is en dan voller word nie, maar soos ‘n klein ballon wat vol van lug is maar voller kan word. Ons kapasiteit om God te beleef en te geniet vergroot m.a.w. (Ps. 119:32).
Hierdie siening glo nie dat doping met die Gees noodwendig na ‘n sg. ‘hoër’ lewe lei nie, aangesien die Korintiërs met die Gees gedoop is, maar in sonde gelewe het (1Kor. 12:13, vgl. die res van die brief).
Volgens hierdie siening is doping met die Heilige Gees gelyk aan herlewing. Ons moet baie bid, ons sonde bely, ons bekeer en heilig lewe. Maar omdat die Gees soewerein is, kan ons nie hierdeur waarborg dat Hy ‘n herlewing sal stuur nie (Joh. 3:8).
Soms verloor ons hierdie vervulling omdat ons sonde die Gees bedroef en uitblus (Ef. 4:30, 1Tess. 5:19). Maar dit is nie altyd die geval nie. Partykeer verloor ons die vuur, omdat die Gees in sy soewereiniteit besluit het om dit so te doen.[2]
Ek glo die lg. siening en beskou Jes. 44:1-5 so. God het belowe om sy uitverkore volk te herstel (44:1). Hy het hulle geskep, in die moederskoot gevorm en hulle gehelp (44:2). Daarom moes hulle nie vrees nie (44:2). Hy sou die bedrieglike volk (Jakob) in ‘n opregte een (Jesurun) verander (44:2, Deut. 33:5).
Hy sou hulle herstel deur die Gees soos waterstrome in die woestyn te stuur (44:3, 43:19-20, 32:15). Op Pinkster het die Gees lewe aan Israel se dor nageslag kom gee (44:3, 59:21, Hand. 2:17, 33, 38-39).
Die Gees se lewe is ook vir die heidene en die Jode se nageslag in die toekoms (Hand. 2:39, Gal. 3:7, 14, Eseg. 36:25-27, 37:1-14, Rom. 11). Die Jode se nageslag sal soos wilgers op ‘n grasperk langs ‘n rivier wees (44:5, 41:18-19, 60:21, 61:3, Ps. 1:3).
Hulle sal die Here aanroep en bely dat Hy hulle gekoop het om syne te wees (44:5). Hulle sal dit simbolies op hulle hande skryf om Hom in al hulle dade te onthou (44:5, Deut. 6:8). Die heidene sal hulleself ook God se volk noem (44:5, 14:1, Sag. 2:11, Rom. 2:28-29, Gal. 3:29).
Hoe moet ons hierdie verse toepas? Pinkster is meer as bloot ‘n gebeurtenis in die verlede: dit het ‘n deurlopende effek in ons lewens. Soek en bid daarom vir ‘n vars uitstorting van die Heilige Gees. Bid dit vir jou gemeente, dorp, land, die Jode en die wêreld. Of is herlewing iets van die verlede omdat Suid-Afrika te sleg is (asof ons herlewing kan verdien!)?
Maar voordat jy die Gees en ‘n herlewing vir ons land soek, moet jy dit vir jouself soek. Hoe doen jy dit? Soek Jesus, want waar Jesus gaan is Heilige Gees. Die Gees het immers gekom om Hom te verheerlik (Joh. 16:14).
As jy ‘n ongelowige is moet jy jou bekeer en in Jesus glo. Vra dat die Heilige Gees na jou hart toe sal kom om aan jou die ewige lewe te gee (Tit. 3:5-6). As jy ‘n gelowige is moet jy jou van alle sonde bekeer, gehoorsaam wees en ernstig bid (Joh. 14:23, Hand. 4:31, Ef. 1:17). In dit alles moet jy vir Jesus soek en nie net ‘n lekker gevoel nie. Bid en glo dat Hy jou sal antwoord (44:1-5, Luk. 11:9-13).
As jy nie hierdie volheid van God (Ef. 3:19) begeer nie is daar fout. Dalk het jy afgedwaal. Miskien het jy geen geestelike lewe in jou nie. Vra die Here om jou hart hiervoor oop te maak. As jy eers hierdie water geproe het sal jy niks anders wil hê nie (Joh. 4:13-14). Dan sal jy dit ook nie net vir jouself bid nie, maar vir ander.
Jy sal jy ook vir die Jode bid. En wanneer die Here jou gebed verhoor sal jy sien dat Israel se voordeel joune is: “En as hulle val die rykdom van die wêreld is en hulle tekort die rykdom van die heidene, hoeveel te meer sal hulle volheid dit nie wees nie!... Want as hulle verwerping die versoening van die wêreld is, wat sal hulle aanneming anders wees as lewe uit die dode?” (Rom. 11:12, 15).
Dit sal wees soos toe F.B. Meyer vir die Here gevra het: ‘Hoekom groei Martyn Lloyd-Jones se gemeente en myne nie?’ Die Here het hom gelei om te bid dat Lloyd-Jones nog meer seën sal ontvang. Toe hy hiervoor bid, toe groei sy eie gemeente. “En die HERE het die lot van Job verander toe hy vir sy vriende gebid het; en die HERE het Job se besittings vermeerder tot dubbel soveel as voorheen.” (Job 42:10).
[1] https://www.ligonier.org/blog/was-martin-luther-guilty-anti-semitism/
[2] Iain Murray, Pentecost - Today? (Edinburgh: Scotland, The Banner of Truth Trust, 1998)