Predikante, sendelinge, en evangeliste was al bang of ontmoedig, en wou ophou preek. Maar Jesus het belowe om met ons te wees wanneer ons dissipels maak (Matteus 28:20). In Handelinge 14 het Paulus en Barnabas sy belofte geglo en aangehou preek toe alles teen hulle was.
Ikonium (v.1-7)
“1 En op dieselfde wyse het hulle in Ikónium in die sinagoge van die Jode ingegaan en so gespreek dat ‘n groot menigte Jode sowel as Grieke gelowig geword het. 2 Maar die ongehoorsame Jode het die gemoedere van die heidene teen die broeders opgehits en verbitter. 3 Hulle het toe ‘n geruime tyd daar deurgebring en vrymoediglik gespreek in die Here, wat aan die woord van sy genade getuienis gegee het deur te beskik dat tekens en wonders deur hulle hande plaasvind. 4 En die menigte van die stad was verdeeld, en sommige het met die Jode en ander met die apostels saamgegaan. 5 Maar toe daar onder die heidene en ook onder die Jode, saam met hulle owerstes, ‘n beweging ontstaan het om hulle te mishandel en te stenig, 6 het hulle dit gewaargeword en gevlug na die stede van Likaónië, Listre en Derbe en die omstreke. 7 En daar het hulle die evangelie verkondig.”
In die vorige hoofstuk was Paulus en Barnabas in Antiogië in Pisidië. Die Jode het hulle teëgestaan. Hulle het 150 km suid-oos gereis Ikonium toe. Hulle het weer sinagoge toe gegaan om eerste vir die Jode te preek (Romeine 1:16). Baie Jode en heidene het hulle boodskap geglo. Daar was Jode wat nié geglo het nie. Hulle het die evangelie en die gelowiges belaster en leuens vertel, om sodoende die heidene teen hulle op te sweep (v.2). As gevolg van die leuens moes die sendelinge langer bly om deur hulle prediking en lewens te bewys dat die aantygings vals is (v.3a). Jare later het Paulus vir Titus gesê: “Betoon jou in alles ‘n voorbeeld van goeie werke, met onvervalstheid in die leer, waardigheid, opregtheid. Laat die woord gesond en onweerspreeklik wees, sodat die teëstanders beskaam kan word en niks slegs kan hê om van julle te sê nie.” (Titus 2:7-8).
Die Heilige Gees het die waarheid van die Woord met wondertekens bevestig (v.3b). Baie mense het die evangelie geglo, maar ander het aan die leuens vasgehou. Die stad was verdeeld; die waarheid bring skeiding (v.4, Matteus 10:34, Hebreërs 4:12). Die teëparty wou vir Paulus en Barnabas stenig. Hulle het 30 km suid-wes na Listre toe gevlug. Daar het hulle verder gepreek (v.5-7, Matteus 10:23).
Moenie haastig wees om skindernuus oor predikers te glo nie, en moet ook nie betrokke raak om sommer so die stories oor te vertel nie (v.2). Wat die Bybel met betrekking tot ouderlinge sê geld ook hier: “Moenie ‘n beskuldiging teen ‘n ouderling aanneem nie, behalwe op die getuienis van twee of drie.” (1 Timoteus 5:19). Iemand het ‘n vals brief in die dorp versprei oor my beste vriend. ‘n Jong man en meisie het my ander vriend van verkragting beskuldig. Lidmate van my skoonma se kerk het ‘n storie versprei dat die predikant nie in die wederkoms glo nie. Hulle het die kerk verlaat en ánder lidmate gebel om hulle voorbeeld te volg. ‘n Man in ons assosiasie van kerke stook moles op en dreig om sy leuens in Die Beeld te laat publiseer. Mense skryf leuens oor predikers soos John Piper en C.J. Mahaney. ‘n Goeie vriend in Pretoria se bediening is beeïndig toe ‘n ouderling leuens oor hom vertel het. In sy dag is Charles Spurgeon gedurig in die koerante belaster. Moenie saam met hierdie mense die evangelie beskadig nie. Bid eerder dat hierdie predikers moed en krag sal hê om aan te hou preek.
Listre (v.8-23)
“8 En in Listre het daar ‘n man gesit wat magteloos was aan sy voete, kreupel van sy geboorte af, en hy het nooit geloop nie. 9 Hy het geluister terwyl Paulus spreek; en Paulus het die oë op hom gehou, en, toe hy sien dat hy geloof het om gesond te word, 10 met ‘n groot stem gesê: Staan regop op jou voete! En hy het opgespring en begin rondloop. 11 En toe die skare sien wat Paulus gedoen het, verhef hulle hul stem en sê in Likaónies: Die gode het soos mense geword en neergedaal na ons toe. 12 En hulle het vir Bárnabas Júpiter genoem, en vir Paulus Mercurius, omdat hy die woordvoerder was. 13 En die priester van Júpiter wie se tempel voor hulle stad was, het stiere en kranse na die poorte gebring en wou saam met die skare offer. 14 Maar toe die apostels, Bárnabas en Paulus, dit hoor, het hulle hul klere geskeur en onder die skare ingespring en geroep 15 en gesê: Manne, waarom doen julle hierdie dinge? Ons is net sulke mense soos julle, en ons verkondig die evangelie dat julle jul van hierdie nietige dinge moet bekeer tot die lewende God wat die hemel en die aarde en die see en alles wat daarin is, gemaak het. 16 Hy het in die tye wat verby is, toegelaat dat al die nasies in hulle eie weë sou wandel, 17 al het Hy Homself nie onbetuig gelaat nie, deur goed te doen, van die hemel vir ons reën en vrugbare tye te gee en ons harte met voedsel en vrolikheid te vervul. 18 Selfs met hierdie woorde het hulle met moeite die skare verhinder om aan hulle te offer.
19 Maar daar het Jode van Antiochíë en Ikónium aangekom, en hulle het, nadat hulle die skare omgepraat het, Paulus gestenig en hom buitekant die stad gesleep, met die gedagte dat hy dood was. 20 Maar toe die dissipels hom omring, het hy opgestaan en in die stad gekom en die volgende dag saam met Bárnabas na Derbe vertrek. 21 En nadat hulle aan daardie stad die evangelie verkondig en ‘n aantal dissipels gemaak het, het hulle teruggegaan na Listre en Ikónium en Antiochíë, 22 en die siele van die dissipels versterk en hulle vermaan om in die geloof te bly deur te sê: Ons moet deur baie verdrukkinge in die koninkryk van God ingaan. 23 En hulle het in elke gemeente vir hulle ouderlinge gekies, en hulle, ná gebed en vas, opgedra aan die Here in wie hulle geglo het.”
In Listre was daar ‘n man wat van geboorte af kreupel was in sy voete. Toe Paulus die evangelie preek het hy die stories oor Jesus se wonders, soendood en opstanding geglo. Hy het geglo dat Jesus lewe en mag het om hóm te genees. Paulus het dit gesien en die man voor almal genees (v.8-10, 3:1-10). Daar was ‘n oproer in die stad. Die mense het uitgeroep dat Barnabas die oppergod Jupiter en Paulus Mercurius is (Zeus en Hermes is hulle Griekse name). Die heidene het geglo dat Mercurius Jupiter se seun en spreekbuis was. Daarom het hulle gesê dat die jong Paulus hý is. Barnabas het seker ‘n sterk voorkoms gehad, en daarom het hulle hom Jupiter genoem. Volgens Grieks- en Romeinse mitologie, het Jupiter en Mercurius per geleentheid in mensevorm verskyn, en die Listre-omgewing besoek. Almal het hulle weggewys. ‘n Arm man en sy vrou (Filemon en Baucis) het hulle ingeneem. Hulle het die arm paartjie se huis in ‘n tempel verander en die res van die bevolking in ‘n vloed laat verdrink.
Toe die skare dus dink dat Paulus en Barnabas hierdie gode is, wou hulle nie in dieselfde strik trap as hulle voorvaders nie. Hulle het gevrees en die ‘gode’ geprys en beplan om offers te bring (v.11-13). Die apostels het nie Likaonies verstaan nie, en dus nie geweet wat aangaan nie (v.11). Toe hulle hoor wat die skare wou doen, het hulle dit as lastering beskou en hulle klere geskeur (v.14, cf. Matteus 26:65). Hulle het uitgeroep (sien v.15-17):
‘Ons is net mense, nie gode nie.’
‘Die skepping, God se voorsiening, en die evangelie wys vir ons wie die ware God is’
‘Afgode soos Jupiter en Mercurius is niks. Hulle is kragteloos en het nog nooit iemand gesond gemaak nie (v.8-10).’
Hulle woorde het ook maar net-net die skare tot bedaring gebring (v.18). Dit was egter nie lank voor dieselfde skare deur die Jode (uit Antiogië en Ikonium) aangehits is om Paulus te stenig nie (v.19). Paulus was soos Jesus: eers het die skare ‘Hosanna!’ geskreeu, en vyf dae later: ‘Kruisig Hom!’ Paulus was nie dood nie. Die nuwe dissipels het hom opgehelp (v.20). Dalk was Timoteus een van hulle (cf. 2 Timoteus 3:10-11). Paulus en Barnabas het die volgende dag 96 km oos gereis Derbe toe (v.20). Sy lyf was seker baie seer na die steniging. Maar hy het aangehou preek (v.21).
Die sendelinge is weer terug Listre, Ikonium en Antiogië toe. Hulle het vir die nuwe dissipels gesê dat lyding en vervolging deel van die Christelike lewe is (v.22). Jesus het gesê jy moet jou kruis opneem en Hom volg (Lukas 9:23). Die sendelinge het ouderlinge aangestel om die nuwe gelowiges te leer en te troos. Leer hieruit dat die leiers (nie die gemeente nie) ouderlinge moet aanstel (cf. Titus 1:5). Leer ook dat elke gemeente meer as een ouderling moet hê. Nadat hulle die leiers aangestel het, het hulle gevas, gebid, en hulle aan die Here opgedra (v.23, 13:3).
Moenie ophou preek as mense jou vervolg of kritiseer nie. Jou slegte voorbeeld mag dalk nuwe Christene versoek om die Here te verloën. As jy ‘n goeie voorbeeld stel, sal daar positiewe gevolge wees:
- Nuwe gelowiges sal sien hoe ‘n mens lyding moet hanteer.
- Hulle sal sien dat Jesus beter is as die lewe self.
- Hulle sal leer dat die beloning wat kom baie groter is as die lyding wat ons nou moet deurmaak.
- Mense sal nie sommer ‘n goedkoop belydenis maak nie. Hulle sal die koste bereken voordat hulle Jesus ‘aanneem’ of gou ‘n sondaarsgebed opsê. Jy sal baie hartseer en teleurstelling voorkom. Die mense wat geloof in Jesus bely sal eg wees en nie na drie weke wegval nie.
Antiochië (v.24-28)
“24 Toe gaan hulle deur Pisídië en kom in Pamfílië; 25 en nadat hulle die woord in Perge verkondig het, het hulle afgegaan na Attálië. 26 En daarvandaan het hulle weggevaar na Antiochíë, waar hulle aan die genade van God opgedra was vir die werk wat hulle volbring het. 27 En toe hulle daar kom en die gemeente saamgeroep het, het hulle verslag gedoen van al die dinge wat God met hulle gedoen het, en dat Hy ‘n deur van geloof vir die heidene geopen het. 28 En hulle het daar by die dissipels ‘n geruime tyd deurgebring.”
Paulus en Barnabas is terug Perge toe (v.24). In 13:13 het Markus hulle hiér verlaat. Paulus het waarskynlik hiér siek geword (Galasiërs 4:13). Met die terugreis het hulle hiér gepreek. Vandaar is hulle Attalië toe om ‘n skip na Antiochië in Sirië te kry (v.25-26). Hulle wou terugkeer na die kerk wat hulle uitgestuur het (13:1-3). Toe hulle daar aankom het hulle vertel van wat die Here op hulle sendingreis gedoen het (v.27, hfst.13-14). Hulle het vir omtrent ‘n jaar in Antiochië gebly (v.28). Hulle het seker, soos voorheen, die Woord in die gemeente gepreek (11:26, 13:1). Dus het hulle, selfs toe hulle terug is, nie opgehou om te preek nie.
Het jy nuus van wat die Here in ‘n sekere area doen? Deel dit, sodat die gemeente ingelig kan bid. Het jy ‘n getuienis van hoe die Here mense tot bekering gebring het (v.27)? Deel dit, sodat ander die Here saam met jou kan prys. Ek het so ‘n storie om te vertel.
‘n Paar jaar gelede het ek die evangelie met ‘n man en vrou gedeel. Hulle het eenkeer in ‘n bloumaan kerk toe gekom. ‘n Paar maande gelede het hulle meer getrou begin kom (die vrou meer as die man). Ses weke gelede het die vrou bitterlik gehuil na ‘n oggenddiens en gesê dat sy haar lewe met die Here wil regkry. Ek het weer die evangelie met haar gedeel en gesê sy moet op Jesus vertrou. Sy het gesê: ‘Ek probeer, maar voel niks.’ Twee weke later toe bel sy om my te kom sien. Sy het haar man saamgebring. Hy het gesê: ‘Ek soek Jesus in my lewe.’ Ek het weer die evangelie met hulle gedeel. Ek het hulle huistoe gestuur en gesê hulle moet Johannes-evangelie lees. ‘n Week later het hulle teruggekom.
Hulle het Johannes deurgelees en kon nie ophou praat oor hoe wonderlik Jesus is nie. ‘Ons glo Hy is die Seun van God,’ het hulle gesê. Hulle het vertel van hoe sleg en lelik hulle sonde is, en hoe Jesus aan die kruis gesterf het vir hulle sondes. Hulle het vertel hoe verlig hulle is dat hulle sonde nou vergewe is. Hulle het gepraat van Jesus se groot geduld en liefde, van ‘n begeerte om Christus meer te ken en sy Woord te verstaan. Die man het gepraat van antwoorde op gebed. Hulle het die begeerte uitgespreek om ander van die Here te vertel, en is besorg dat hulle vriende nie die Here ken nie. Hulle het reeds met ander oor die Here gepraat. Die man het gepraat van die jammerte wat hy oor sonde het, omdat sy Vader dit sien en ontevrede is daarmee. Die vrou het gesê: ‘Ek weet hoekom ek drie weke terug gebid het, maar nie anders gevoel het nie: want ek het in my sonde gelewe.’ Hulle kon nie genoeg oor die wonder van die Bybel praat nie. Beide het gesê: ‘My lewe was altyd net ek, ek, ek. Almal om my was verkeerd en moes verander. Nou het die Here ons oë oopgemaak om te sien dat ons skuldig is.’ Die man het gesê dat sonde hom in die verlede nie gepla het nie, maar dat dit nou berou bring in hom. Hy het gesê: ‘Nou weet ek hierdie is die regte pad. Ek verstaan nie hoekom mense so blind is nie. Dis nou so eenvoudig is: vertrou net die Here.’ Hy sê dat baie mense weet Jesus het aan die kruis gesterf, maar verstaan nie eintlik hoekom nie; hulle verstaan nie wat dit beteken nie.
Ek het intussen weekliks met hulle ontmoet. Hulle het Matteus tot Lukas deurgelees en is baie opgewonde. Hulle was Woensdag weer hier. Hulle het vertel hoe lekker dit is om die Here se weë te volg en om Hom te gehoorsaam. Hulle het duidelik nuwe begeertes. Die man het gesê hoe hy antwoorde gehad het vir iemand wat die evangelie beledig het. Hy het ook vertel hoe hy teen iemand gesondig het, en die persoon gebel het om vergifnis te vra. Hulle het openlik gesê dat hulle die Here as hulle Verlosser ontvang het. Hulle het gepraat van hoe hulle ‘n begeerte het om in die bidure te bid, maar nie mooi weet hoe nie. Hulle het ook gesê dat hulle nie eers hulle ou vriende mis nie, maar ‘n begeerte het om saam met Christene te wees. Hulle geniet die Bybel en probeer om dit toe te pas.uH
Ek hoop die storie bemoedig jou soos dit my bemoedig.
Ek het ‘n advertensie van ‘n SHURE mikrofoon gesien. Mense het die mikrofoon uit ‘n helikopter laat val, in ‘n vrieskas gelos, vir ‘n lang tyd begrawe, dit opgeblaas, dit in water gesit, met ‘n trok daaroor gery, en ‘n spul ander goed gedoen. Die mikrofoon het nogsteeds gewerk. Jy moet so wees en in die moeilikste tye aanhou preek. Die Here is met jou.