[column width="1/1" last="true" title="" title_type="single" animation="none" implicit="true"]
Van die heel begin af was die waarheid van wedergeboorte die fondasie van George Whitefield se prediking. Tydens sy bediening was geen preek meer populêr as hierdie een nie: The Nature and Necessity of our new birth in Christ Jesus. As jy in 1739 vir iemand in Engeland gevra het: ‘Wat glo George Whitefield en die Metodiste?’, sou hy gesê het: ‘Almal moet weergebore word.’[1] Dít was Jesus se sentrale boodskap aan Nikodemus in Jh.3:1-10.
Wie moet weergebore word? (v.1-2, 7, 9-10)
‘n Bejaarde predikant het ons vertel van ‘n man en vrou wat vir huweliksberading in sy studeerkamer gesit het. Na ‘n deeglike gesprek met hulle, het hy vir die man gesê: ‘Weet jy wat is jou probleem? Jy het nie ‘n idee van wat dit beteken om weergebore te wees nie.’ Die man was woedend en het vir hom gesê: ‘Hoe durf jy so met my praat? Ek is al vir 35 jaar lank ‘n Baptis!’
My vriend is ‘n predikant, en het saam met twee ander predikante gaan koffie drink. Hulle het geglo dat gedoopte babas deel van God se uitverkore volk is. Toe hulle moes besluit wát om op die Katkesasie kamp te preek, het my vriend voorgestel dat hulle oor wedergeboorte preek. Hulle het hom aangekyk asof hy van ‘n ander planeet af kom. Hulle gesigsuitdrukking het dit alles gesê: ‘Dit is mos nie nodig dat verbondskinders weergebore word nie.’
Ek het eenkeer met ‘n man die evangelie gedeel. Toe ek hom oor sy redding vra was hy baie kwaad. ‘Ek was vir baie jare ‘n ouderling in die NG-Kerk,’ het hy gesê. Hy het homself oortuig dat ouderlinge nie ongered kan wees nie.
By ‘n ander geleentheid het ek die evangelie met iemand in die straat gedeel. Ek het vir die vrou gevra of sy hemel toe gaan. ‘Ja,’ het sy gesê. ‘Hoekom sê jy so?’ het ek gevra. ‘Want ek is weergebore,’ was haar antwoord. ‘Hoe weet jy jy is weergebore?’ het ek gevra. Haar antwoord was tipies van baie mense s’n: ‘Want ek is gedoop.’
Nikodemus het soos hierdie mense gedink. Maar tot sy ontnugtering het Jesus vir hom gewys dat selfs hý weergebore moet word.
Tydens die Paasfees in Jersualem (2:13, 23), het ‘n Fariseër na Jesus toe gekom (v.1). Soos die meeste Fariseërs was Nikodemus godsdienstig en teologies konserwatief (Hd.23:8), maar ongered (v.3, 7, Mt.23). Hy het gehoop om deur sy dade in die hemel te kom. Hy was op die Joodse Raad of Sanhedrin; ‘n gerespekteerde en gesiene man; ‘n leier van leiers (v.1).
Nikodemus het in die nag na Jesus toe gekom (v.2). Was hy bang die ander Fariseërs sien hom (12:42-43, 19:38-39, Rgt.6:27)? Is hier dalk simboliek van iemand wat uit die donker van sonde na die Lig van die wêreld toe gekom het (v.19-21, 8:12, vgl. 7:50-51, 19:39)?
Nikodemus het uit Jesus se lering geweet dat Hy ‘n Rabbi is (v.2, 1:39). Uit sy tekens het hy en ander geweet dat Jesus van God af kom (v.2, 2:23, 5:36, 20:30-31, Hd.2:22, 10:38). Maar ten spyte van sy godsdienstige CV, was hy so ongered soos ‘n klip en moes hy weergebore word (v.3, 7). Dit het nie net vir hóm gegeld nie (v.7). Om die Koninkryk van God in te gaan moes die Joodse volk en haar leiers weergebore word (v.7). Dit is nie ‘n opsie nie: jy móét weergebore word (v.7).
Nikodemus kon nie verstaan hoekom God se uitverkore volk weergebore moes word nie (v.9). In sy brein was daar nie ‘n kategorie vir hierdie waarheid nie. Hy kon dit nie verstaan nie, en het aanhoudend gevra: ‘Hoe kan ‘n mens... Hoe kan dit wees?’ (v.4, 9). Dit was skandelik dat dié leermeester in Israel nie die eerste dinge van redding verstaan het nie (v.10). Hoe kon hy ander leer as hy self nie wedergeboorte verstaan of ervaar het nie (v.10, 9:30)?
Jy moet weergebore word, want niks anders sal jou in die hemel bring nie (v.3). Wat vir Nikodemus geld, geld vir ons. Nikodemus was ‘n Jood. Hy was besny. Hy was ‘n godsdienstige leier. Maar hy was nie weergebore nie. Iemand is nie outomaties oppad hemel toe omdat hy ‘n ds., ouderling, diaken, of Sondagskool onderwyser is nie. Jesus gee nie om of jy in ‘n Afrikaanse of Christelike huis gebore is, ‘n meestersgraad in teologie het, ‘n Bybelkursus geloop het, gedoop is, voorgestel en aangeneem is, vas, bid, jou Bybel lees, kerk bywoon, of gereeld jou tiende gee nie. JY MOET WEERGEBORE WORD!
Moenie gerus voel omdat jy of jou geliefdes ‘n dag en datum het, of omdat julle op ‘n uitnodiging gereageer het, ‘n gebed opgesê het, of ‘n kaartjie ingevul het nie. Natuurlik kan mense so tot bekering kom. Wedergeboorte is egter nie dieselfde as om jou hand op te steek, of ‘n gebed agter iemand aan te sê nie. Iemand kan weergebore wees sonder dat hy ‘n dag en ‘n datum het. Jy hoef nie eers die regte woorde te ken nie. Wat saakmaak is dat die Heilige Gees in jou hart werk.
Stuart Olyott vertel van ‘n Indiaan wat in die 1600’s onder John Eliot se bediening tot bekering gekom het. Die Indiaan het gedink God is Engels. Hy kon net ‘n paar woorde in Engels sê. Die Gees het deur een van Eliot se preke in sy hart gewerk. Hy was oortuig van sy sonde en het uitgeroep: God! One, two, three, four, five, six, seven, eight, nine, ten!’ Sy woorde was hopeloos verkeerd, maar dit was duidelik dat die Heilige Gees in sy hart gewerk het.
As jou hart en lewe nie verander het nie, is jy nie weergebore nie – al het jy ook tien keer ‘jou hart vir die Here gegee’. Soos Nikodemus en die res van Israel, móét jy weergebore word.
Wat is wedergeboorte? (v.3-8)
Vrydag het my seun 8 geword. Hoe het hy in die wêreld ingekom? Watse aandeel het hy in sy konsepsie, ontwikkeling, en geboorte gehad? Watse aandeel het ‘n Christen in sy geestelike geboorte? Hoe kan iemand wat morsdood in die graf van sy sonde lê (Ef.2:1), op ‘n dag besluit om homself te laat lewe?
Wat het gebeur toe Elisma en haar tweeling sussie die evangelie gehoor het? Hulle sit al vir 20 jaar lank elke Sondag in die kerk, en het dit seker al ‘n duisend keer gehoor. Hoekom het Elisma ‘n diep oortuiging en berou oor haar sonde gehad, en haar sussie nie? Hoekom het Elisma die evangelie geglo, en haar sussie nie? Hoekom het Elisma haar sonde gelos, en haar sussie nie? Hoekom het Elisma skielik ‘n belangstelling in Bybelstudie en gebed begin ontwikkel, en haar sussie nie? Hoekom het Elisma begin om goeie werke te doen, en haar sussie nie? Hoekom was Jesus skielik vir Elisma, die wonderlikste en lieflikste Persoon in die wêreld, maar nie vir haar sussie nie? Hoekom het Elisma soveel blydskap gekry sodat sy lofliede wou sing, maar haar sussie het nie?
Volgens Charles Finney is dit omdat Elisma ‘n besluit geneem het, en haar sussie nie. Vir Finney was wedergeboorte nie ‘n soewereine werk van God nie. Die Heilige Gees het eenvoudig die prediker bygestaan om die sondaar te oortuig, sodat hy sy eie hart kon verander. Volgens Finney was die Heilige Gees se werk ‘n reaksie op die sondaar s’n. As die sondaar nie ‘n besluit geneem het nie, was die Heilige Gees magteloos.[2]
Maar volgens v.3-8 het die Heilige Gees nuwe lewe in Elisma se hart ingeblaas. Soos Lidia in Hd.16:14, kon Elisma die evangelie glo, omdat God haar hart geopen het om dit te verstaan. Jesus het gesê: “Niemand kan na My toe kom as die Vader wat My gestuur het, hom nie trek nie” (Jh.6:44). Jh.1:13 sê dat Elisma “nie uit die bloed of uit die wil van die vlees of uit die wil van ‘n man nie, maar uit God gebore is.”
Jesus het Nikodemus se hart geken (2:24-25) en geweet hy is nie weergebore nie (v.3). Om in wondertekens te glo help net mooi niks, as jy nie ook glo in die Een van die wie die tekens getuig nie (v.2, 2:23, 20:30-31). Om God se Koninkryk te sien, moes Nikodemus (asook die res van die Joodse volk) weergebore word (v.3). Iemand wat nie weergebore is nie, bly geestelik dood en blind (v.3, Ef.2:1, 1 Kor.2:14).
Nikodemus kon nie kop of stert uitmaak van Jesus se stelling nie. “Hoe kan ‘n mens as hy oud is, gebore word? Hy kan tog nie ‘n tweede keer in die skoot van sy moeder ingaan en gebore word nie?” het hy gevra (v.4). In sý gedagtes, was die transformasie van ‘n mens se hart en persoonlikheid so onmoontlik soos om weer ‘n keer gebore te word.
Om Nikodemus te antwoord, het Jesus sy stelling anders verwoord. Jesus het verduidelik wat Hy bedoel. Om weergebore te wees, is om gebore te wees uit water en die Gees (v.5). Wat beteken dit? Sommige dink dat Jesus sê: ‘As jy nie fisies uit die vrugwater gebore word, en geestelik deur die Heilige Gees nie, kan jy nie die Koninkryk van God ingaan nie.’ Duidelik is dit nie wat Jesus bedoel nie. Dis mos voor die hand liggend dat jy gebore moet wees, voordat jy weergebore kan wees.
Ander sê: ‘As jy nie met die Heilige Gees en met water gedoop word nie, kan jy nie God se Koninkryk ingaan nie.’ Alhoewel die waterdoop hierdie geestelike geboorte uitbeeld (Hd.2:38), is dit nie wat Jesus hier sê nie. Dit is eenvoudig nie waar dat net dié wat onderdompel is, hemel toe gaan nie. Die waterdoop is nie ‘n vereiste vir redding nie (Ef.2:8-9), maar ‘n illustrasie daarvan.
Die geboorte uit water en die Gees is nie twee aksies nie, maar een. Die water is simbolies van die Heilige Gees se reinigingswerk in ons harte. Om in God se teenwoordigheid in te kom moet die Heilige Gees jou eers in die ‘bad van wedergeboorte’ was. Die Skrif sê immers dat God “ons gered [het] deur die bad van die wedergeboorte en die vernuwing deur die Heilige Gees” (Tit.3:5).
In die Ou Testament staan daar: “Dan sal Ek skoon water op julle giet, sodat julle rein kan word; van al jul onreinhede en van al jul drekgode sal Ek julle reinig. En Ek sal julle ‘n nuwe hart gee en ‘n nuwe gees in jul binneste gee; en Ek sal die hart van klip uit julle vlees wegneem en julle ‘n hart van vlees gee. En Ek sal my Gees in jul binneste gee en sal maak dat julle in my insettinge wandel en my verordeninge onderhou en doen.” (Esg.36:25-27).
Alle mense is met ‘n sondige natuur gebore (Ps.51:7, 58:4, Rm.5:12). Niemand is van geboorte af gered nie: “Wat uit die vlees gebore is, is vlees” (v.6, vgl. 6:63). Om gered te word moet jy ‘n geestelike geboorte ondergaan: “wat uit die Gees gebore is, is gees.” (v.6, vgl. 1:13). Daar is nie ‘n ander manier om gered te word nie. Anders gestel: ‘There is no evolution from flesh to Spirit.’[3]
Hoe vind wedergeboorte plaas? En wat is die mens se aandeel daarin? Die mens moet in geloof reageer, maar het nie ‘n vinger in hierdie pasty nie. Wedergeboorte is ‘n soewereine werk van God se Gees (v.8). So min soos wat ‘n baba besluit om gebore te word, so min besluit ‘n sondaar om weergebore te word. Die Gees se werk in wedergeboorte is soos die gewaai van die wind (v.8). Jy kan nie die wind beheer of manupileer nie – dit waai waar dit wil en sal nie vir jou luister nie (v.8). Jy kan dit hoor en die effek daarvan sien, maar die wind self is onsigbaar (v.8). Jy weet nie waar dit ‘n uur gelede was, en waarheen dit oppad is nie (v.8).
En so is dit met wedergeboorte: jy kan die effek van die Gees se werk in mense se veranderde lewens sien, maar Hy self is so onsigbaar soos die wind (v.8). Hy is soewerein en sal nie toelaat dat iemand Hom manupileer nie. Hy red wie Hy wil, wanneer Hy wil, waar Hy wil, en soos Hy wil (v.8).
Glo in wedergeboorte soos wat God dit in v.3-8 verduidelik. Iemand wat verkeerd glo sal verkeerd doen. Om weergebore te word móét jy die evangelie hoor (v.15-16, 1 Pt.1:23, 25). En tog is dit nie jou goeie argumente of gunsteling Bybelvers wat die sondaar oortuig nie. As jy elke dag die evangelie met hom deel en God vernuwe nie sy hart nie, sal dit vir hom klink of jy Hongaars praat (v.3, 5, 1 Pt.1:3). Geen sondaar kan sy eie hart verander nie. Net God kan maak dat iemand ‘n nuwe skepping is (2 Kor.5:17).
As jy dít onthou, sal dit jou help om nie moedeloos te word wanneer jy die evangelie met iemand deel, en hulle dit nie insien nie. Jou beste argumente is so oneffektief soos ‘n ‘pea shooter’ teen ‘n tank. Dit gaan iets bonatuurlik neem om die persoon se hart te bereik. Daarom maak jy nie staat op jou slim redenasies nie, maar jy bid en vra dat Gód die persoon se oë moet oopmaak (2 Kor.4:4, 6). Selfs terwyl jy dink daar is geen hoop nie, is God dalk onsigbaar besig om in die persoon se hart te werk (v.8).
Ek het al mense gehoor sê: ‘Die Heilige Gees is ‘n gentleman, en sal Homself nooit op iemand afdwing nie. Hy sal nooit teen die sondaar se wil ingaan nie.’ Dit is ‘n mooi cliche, maar dis nie in die Bybel nie. Ek wonder wat Paulus daarvan sou sê? God het nie net teen Paulus se wil ingegaan nie – Hy het sy wil verander en gemaak dat hy gewillig is. As die Heilige Gees besluit om iemand te wederbaar, kan mense en duiwels hulle bes probeer; niemand sal Hom keer nie.
As wedergeboorte dan ‘n soewereine werk van die Heilige Gees is, kan ons Hom nie manupileer nie. Jy kan nie van iemand ‘n Christen maak, omdat jy hom met sagte agtergrond musiek gelei het om die sondaarsgebed te bid nie. Niemand kan met 24/7 gebed, ‘n groot wit tent, en ‘altar calls’ ‘n herlewing skep nie. As die Heilige Gees vandag 800 mense wil red, dan doen hy dit. As Hy volgende Sondag afwesig is, sal almal aan die slaap raak – selfs al preek Paulus of Charles Spurgeon. By ‘n konferensie in 2004 het die spreker gevra: ‘Het jy al George Whitefield se preke gelees? Daar is niks spesiaal daaraan nie. Hoekom het so baie mense dan onder sy preke tot bekering gekom? Wat het die verskil gemaak? Die Heilige Gees.’
‘n Bekende storie vertel van ‘n prediker wat byna in elke preek gesê het: ‘You must be born again.’ Toe iemand vir hom vra hoekom hy dit so gereeld sê, was sy antwoord: ‘Because, you must be born again.’
[1] Arnold Dallimore, George Whitefield: vol.1, p.345
[2] Iain Murray, Revival and Revivalism, pp.245-246, 250
[3] Hoskyns aangehaal in Leon Morris, The New International Commentary on the New Testament: The Gospel according to John, p.219
[/column]