[youtube=http://youtu.be/n2F-jUmMwzQ]
John Sim was ‘n Skotse seuntjie in die 1800’s. Toe hy 8 was het hy op sy sterfbed gelê. Hy was vol van blydskap omdat hy binnekort by Jesus sou wees. Met ‘n swak stem het hy gesê:
I lay my sins on Jesus,
The spotless Lamb of God.
Kort voordat hy dood is het hy vir sy ouers gesê: ‘I am going soon to be with Jesus; but I sometimes fear that I may not see you there.’ Sy ma het gehuil: ‘Why so, my child?’ Sy antwoord het hulle diep gesny: ‘Because, if you were set upon going to heaven and seeing Jesus there, you would pray about it, and sing about it; you would talk about Jesus to others, and tell them of that happy meeting with Him in Glory. All this my dear Sunday School teacher taught me, and she will meet me there. Now why did not you, my father and mother, tell me all these things about Jesus, if you are going to meet Him too?’
Op ‘n dag het ‘n tannie sy ma besoek. Die predikant was ook daar. John het gehoor hoe sy ma en die tannie praat. Hy het vir die predikant gesê: ‘Sit you down and talk with me about Jesus; I am tired of hearing so much talk about everything else but Jesus; I am going soon to be with Him. Oh, do tell me everything you know or have ever heard about Jesus, the spotless Lamb of God!’[1]
Hoe kan ‘n mens in vrede sterf soos John Sim? Genesis 49-50 leer vir ons.
Jakob se dood en begrafnis (49:29-50:14)
‘n Ateïs in Glasgow het baie siek geword. Sy vrou het vir John Paton gevra om hom te besoek. Vir jare het hierdie man, alhoewel hy nie die evangelie verstaan het nie, hom daarteen uitgespreek. Nou was hy vreesbevange vir die dood. Na ‘n paar besoeke het die man ‘n diep belang in die evangelie ontwikkel en met trane uitgeroep om gered te word. Hy was bitter spyt oor die skade wat hy gedoen het. Hy het sy ou vriende bymekaar geroep en vertel wat hy in Jesus gevind het. Saam met sy vrou en dogter het hy sy ateïstiese boeke geskeur en verbrand. Vir die res van sy lewe het hy vurig van Jesus getuig en uiteindelik in vrede gesterf.[2]
‘n Ander ateïs in die omgewing was bekend vir sy lastering teen God. Sy vrou, ‘n Rooms-Katoliek, het vir Paton gevra om hom te besoek. Die man wou nie ‘n woord van geestelike dinge hoor nie. Toe Paton oor Jesus gepraat het, het die man op hom gespoeg. Hy het aangehou om die man te besoek, maar die man het so geskreeu dat mense buite die huis saamgedrom het. Hy het sy nagklere geskeur en aangehou met laster. Paton het hom gesmeek om in Jesus te glo en gevra of hy saam met die man kon bid. Die man het sy kragte bymekaar geskraap en geskreeu: ‘Pray for me to the devil!’ Paton het die man herinner hoe hy altyd gesê het dat daar nie ‘n duiwel is nie. Die man het woedend uitgeskreeu: ‘Yes, I believe there is a devil, and a God, and a just God, too; but I have hated Him in life, and I hate Him in death!’ Met dié woorde het die man die ewigheid ingegaan.[3]
Wat was die verskil tussen die twee mans? Hoekom het die een in vrede gesterf en die ander een nie? Dié wat in geloof vashou aan God se belofte van die toekoms kan in vrede sterf – soos Jakob.
Jakob het nou nie meer vir Josef voorgetrek nie, maar het vir al sy seuns gevra om hom te begrawe – in die grot wat Abraham by die Hetiete gekoop het. Hoekom wou hy dáár begrawe word? Dié stuk grond in die Beloofde Land het wettiglik aan hom en sy nageslag behoort. Oupa-Abraham, ouma-Sara, pa-Isak, ma-Rebekka, en vrou-Lea was dáár begrawe, en daar wou hý begrawe word. Hy het geweet dat God die res van die land vir sy nageslag sou gee. Hy het sy voete opgetrek, sy laaste asem uitgeblaas, en in vrede gesterf. Nog voor sy liggaam in die familie-begraafplaas neergelê is, is hy saam met sy volksgenote versamel (49:33). In gewone Afrikaans: hy is hemel toe.
Josef het sy pa sy lewelose gesig gesoen en gehuil. God het sy belofte aan Jakob vervul: “Josef sal jou oë toedruk.” (46:4). Josef wou godsdienstige toordery vermy, en het dus vir die dokters gevra om sy pa se liggaam te balsem. Die proses het 40 dae gevat. Hulle het ‘n snit in die sy en skedel gemaak, sodat die ingewande en brein verwyder kon word. Hulle het die holtes met speserye, mirre, en cassia gevul en met boomgom gesmeer. Daarna het hulle die liggaam gewas en in fyn linne toegedraai. Laastens is die liggaam in ‘n mummy-kis neergelê en regop laat staan.[4]
Ongelukkig het antieke mense dikwels die dooies aanbid, maar dit is ook so dat hulle die dooie met meer waardigheid behandel het as wat ons dit vandag doen.
Nadat die dokters Jakob se liggaam gebalsem het, het die Egiptenare vir 70 dae gehuil. Op dié manier sou hulle na die dood van ‘n geliefde deeglik deur die rouproses werk. Hulle het nie maar net ‘n minuut van stilte gehad nie. Tog mag die uitgerekte rouproses ook wys dat hulle nie die hoop gehad het wat ons het nie. Ek het onlangs gehoor hoe ‘n vrou sê: ‘Sjoe, dis hartseer dat so-en-so dood is. Die ergste is om te weet ons sal mekaar nooit weer sal sien nie.’ Klink dit nie vir jou soos iemand wat nie die Nuwe Testamentiese hoop verstaan nie?
Josef het Farao vir toestemming gevra om sy pa in Kanaän te gaan begrawe. Hy het belowe om terug te keer. ‘n Menigte het saam met Josef uit Egipte vertrek om Kanaän toe te gaan (waaraan laat dít jou dink?). Die kinders, beeste, en kleinvee het agtergebly. Iémand moes die diere oppas. Verder was dit ‘n waarborg dat Josef en sy broers sou terugkeer Egipte toe. Kontrasteer dit met die uittog onder Moses, toe nie één van die Israeliete se kinders of diere in Egipte agtergebly het nie (Eksodus 10:8-11, 24-27, 12:32). Josef en sy party het nie reguit tot by die begraafplaas in Hebron getrek nie. Hulle het regs van die Dooie See verbygetrek tot by die Steekdoring-dorsvloer oos van die Jordaan. Hoekom sou hulle dit doen? Later sou die Israeliete ook só om trek en die Jordaan oorsteek. Josef en sy party dít gedoen om oorlog in die suide van Kanaän te voorkom. Hulle het vir sewe dae gehuil sodat die Kanaäniete kon sien dis ‘n begrafnis en nie ‘n bende nie. Josef het natuurlik ook gehuil omdat hy na 39 jaar vir die eerste keer die Beloofde Land gesien het. Die Kanaäniete het die plek Abel-misraim genoem: ‘die gehuil van Egipte’.
Glo jy dis belangrik om voor te berei vir die dood; om seker te maak jy sal in vrede sterf? Hoe doen ‘n mens dit? Jy moet ‘n Bybelse siening hê van wat gebeur na jy dood is. Hebreërs 9:27 sê: ”die mense [is] bestem om een maal te sterwe en daarna die oordeel”. Is dit moontlik om in vrede te sterf as jy ‘n verkeerde siening van die dood het? Ja, dit is. Maar jy sal ‘n verskriklike verrassing kry as jy nie Nirvana bereik of terugkeer as ‘n heilige koei nie. Dis meer waarskynlik dat ‘n verkeerde verstaan van die dood sal maak dat jy vreesbevange is op jou sterfbed. Hoe moet dit wees om te glo jy gaan uitgewis word, in die vagevuur brand, of vir duisende jare ‘n sieleslaap moet deurmaak?
Om in vrede te sterf moet jy ‘n regte verstaan van God se vereistes hê om hemel toe te gaan. Hoe kan jy in vrede sterf as jy onseker is hiervan? Wat is God se vereistes? Jy moet geen sonde op jou rekord hê nie. Dit help nie jou goeie dade is meer as jou slegte dade nie. God vereis ‘n perfekte rekord van geregtigheid (Matteus 5:48, Galasiërs 3:10). Jy sal dit nooit regkry deur net harder te probeer nie. Moenie staatmaak op jou eie onvolmaakte geregtigheid nie. Vertrou op Jesus se perfekte lewe, kruisdood, en opstanding. Dan is dit ook belangrik dat jy jou gewete skoon moet hou. Jesus se kruisdood kan jou gewete reinig. Bely jou sonde, bekeer jou daarvan, en ontvang sy vergifnis. As jy met ‘n besoedelde gewete op jou sterfbed lê sal jy nagmerries hê. Moenie die dood ignoreer in die hoop dat dit sal weggaan nie. Mary Baker Eddy, die stigter van Christian Science, het gedink dit sou. Daarom het sy van die dood gepraat as ‘passing away’. Was sy reg?
Berei jouself voor om te sterf. Moet jy hoop om in jou slaap te sterf as jy nie voorbereid is nie? In sulke gevalle is ‘n uitgerekte sterfbed ‘n genade. Jý mag dalk nie so gelukkig wees nie. Vir jou mag die dood skielik kom, en dit terwyl jy onvoorbereid was. Besef asseblief dat hierdie nie iets is wat jy kan uitstel of waarmee jy kan speel nie. Ewigheid is op die spel.
Josef se dood en begrafnis (50:15-26)
Voor Margaret dood is het sy haar seuns laat belowe dat hulle die helfte van haar geld vir sending sou gee, haar by haar man sou begrawe, en hulle verstandelik-gestremde sussie sou oppas. Hulle het belowe en sy het in vrede gesterf. Maar sou sy in vrede gesterf het as sy geweet het die regering het ‘n nuwe wet ingebring wat verbied dat twee persone in een graf begrawe word, dat haar seuns nie na hulle sussie omgesien het nie, dat die ekonomie ineen gestort het en sy al haar geld verloor het? Ja, sy sou, want haar vrede was nie gebou op haar seuns se belofte nie. Sy het vasgehou aan Gód se belofte van die hemel, ‘n nuwe liggaam wanneer Jesus weer kom, en die vaste hoop dat God sy planne op die aarde sou volbring. Net so het Josef hom op Gód se getrouheid berus en in vrede gesterf.
Sy broers se gewetens het hulle vir 39 jaar gery. Hulle was te bang om self met Josef te praat en het ‘n boodskapper gestuur om namens hulle vergifnis te vra. Maar het hy nie reeds in hfst.45 gesê dat hy hulle vergewe nie? Het hy nie tóé reeds gesê dat God in beheer van die hele afvêre was nie? Het hulle nie reeds in 44:16 hulle sonde erken nie: “Wat kan ons aan my heer sê? Wat kan ons spreek? En waarmee kan ons ons regverdig? God het die ongeregtigheid van u dienaars uitgevind.”?
Die broers het weer Josef se drome van hfst.37 vervul en hulle voor hom neergebuig. Hulle het bely dat hulle God se diensknegte was en ook Josef se slawe sou wees. Josef het gehuil. Hy was nederig en het duidelik gestel dat hy hom nie in God se plek sou stel nie. Hy het nie die bose daad van hfst.37 ontken nie, maar het gesê dat God dit vir almal se voordeel uitgewerk het: “Want júlle het wel kwaad teen my bedink, maar God het dit ten goede gedink om te doen soos dit vandag is, om ‘n groot volk in die lewe te hou.” (50:20, sien Romeine 8:28). Josef het herhaal wat hy in 45:11, 47:12 gesê het: “Wees dan nou nie bevrees nie: ék sal julle en julle kinders onderhou.” (50:21). So het die Here sy uitverkore volk aan die lewe gehou. Soos Jesus na hom, het Josef dié wat hom kwaad aangedoen het, vertroos en vergewe (50:21, Lukas 23:34).
Josef het gesterf toe hy 110 jaar oud was. Hy was vir 93 jaar in Egipte. Hy het sy agter-kleinkinders gesien. So is die beloftes van hfst.48 vervul waar God ‘n groot nageslag vir hom belowe het. Magir (een van Josef se kleinseuns by Manasse) se kinders is op Josef se knieë gebore (50:23). Dié Hebreeuse spreekwoord beteken dat Josef hulle as sy eie aangeneem het. ‘n Vrou wat op iemand se knieë gesit het om geboorte te gee, het daardeur gesê dat dié persoon die kinders aanneem. Dit mag wees dat die pasgebore kinders op Josef se knieë neergelê is, en dat hy hulle aangeneem het.
Op sy sterfbed het Josef geglo dat God die land aan Abraham, Isak, Jakob, en hulle nageslag gegee het. Hy het dus ook geglo dat God die volk uit Egipte sou bring. “Deur die geloof het Josef aan die einde van sy lewe melding gemaak van die uittog van die kinders van Israel en bevel gegee aangaande sy gebeente.”(Hebreërs 11:22). Het dit gebeur soos Josef gesê het? “En Moses het die gebeente van Josef met hom saamgeneem; want hy het die kinders van Israel plegtig laat sweer en gesê: God sal eindelik op julle ag gee; bring dan my gebeente saam met julle hiervandaan op.” (Eksodus 13:19). “Ook die gebeente van Josef wat die kinders van Israel uit Egipte saamgebring het, het hulle begrawe in Sigem, op die stuk grond wat Jakob van die kinders van Hemor, die vader van Sigem, vir honderd geldstukke gekoop het, en wat die kinders van Josef as erfdeel ontvang het.” (Josua 24:32).
Josef het nie die Nuwe Testament gehad nie. Ons het. Behoort ons dan nie groter hoop te hê as wat Josef gehad het nie? Ons hoop nie net dat ons kis na die Beloofde Land oorgeplaas sal word nie. Ons hoop dat ons liggame eendag uit die dood sal opstaan.
[1] Ons liggame sal onmiddellik verheerlik word wanneer Jesus terugkeer en ons uit die dood opwek: “in ‘n oomblik, in ‘n oogwink, by die laaste basuin; want die basuin sal weerklink, en die dode sal onverganklik opgewek word; en ons sal verander word.” (1 Korintiërs 15:52).
[2] God sal nie ‘n hele nuwe jý maak nie. Dieselfde liggaam wat begrawe is sal opgewek en verheerlik word. Hoe weet ons dit?
- Uit die saadjie wat geplant is groei die boom; uit die mens wat in die grond geplant is kom die nuwe jý: “Maar iemand sal sê: Hoe word die dode opgewek, en met hoedanige liggaam kom hulle? Dwase mens! Wat jy saai, word nie lewendig as dit nie gesterf het nie. En wat jy saai—jy saai nie die liggaam wat sal word nie, maar ‘n blote korrel, byvoorbeeld van koring of van iets anders.” (1 Korintiërs 15:35-37).
- Toe Jesus dood is het dieselfde liggaam wat begrawe is weer uit die dood uit opgestaan.
- Job het gesê: “Maar ek, ek weet: My Verlosser leef; en Hy sal as laaste oor die stof opstaan. En nadat hulle so my vel afgeskeur het, sal ek nogtans uit my vlees God aanskou; Hom wat ék sal aanskou my ten goede, en my oë—en geen vreemde nie—sal sien, My niere versmag van verlange in my binneste.” (Job 19:25-27). Moet asseblief nie vir Job sê: ‘Jammer vriend. Jou liggaam wat nóú so siek en vol swere is sal nooit opgewek word nie.’ Met sulke woorde is jy net soos sy vriende: jou teologie is skeef en jy bied vir hom geen troos nie.
[3] Jou verheerlikte liggaam sal sterk, jonk, en gesond wees. Jou gesig sal 10 000 keer meer blink as iemand wat vir maande siek was, weer gesond word, kleur kry, en perdfris voel. Jy sal nie meer moeg en uitgeput raak nie. C.S. Lewis beskryf dit treffend: ‘Everyone else began to run, and they found, to their astonishment, that they could keep up with him [Aslan, die leeu]: not only the dogs and the humans but even fat little Puzzle [die donkie] and short-legged Poggin the Dwarf. The air flew in their faces as if they were driving fast in a car without a windscreen. The country flew past as if they were seeing it from the windows of an express train. Faster and faster they raced, but no one got hot or tired or out of breath.’[5] Ons nuwe liggame word nie deur vleeslike begeertes beheer nie, maar deur die Heilige Gees. En dan weet ons natuurlik dat dit onsterflik is. “So is ook die opstanding van die dode: daar word gesaai in verganklikheid, daar word opgewek in onverganklikheid; daar word gesaai in oneer, daar word opgewek in heerlikheid; daar word gesaai in swakheid, daar word opgewek in krag. ‘n Natuurlike liggaam word gesaai, ‘n geestelike liggaam word opgewek. Daar is ‘n natuurlike liggaam, en daar is ‘n geestelike liggaam.” (1 Korintiërs 15:42-44).
As jy soos Tukkies se teologie professors glo dat die dooies nie opgewek word nie, dan wen die dood. Jy kan onmoontlik in vrede sterf. Sonder die opstanding is Christenskap hopeloos en kan dit nie bestaan nie. “As daar geen opstanding van die dode is nie, dan is Christus ook nie opgewek nie. En as Christus nie opgewek is nie, dan is ons prediking vergeefs en vergeefs ook julle geloof; en dan word ons valse getuies van God bevind, omdat ons teen God getuig het dat Hy Christus opgewek het, wat Hy nie opgewek het nie, ten minste as die dode nie opgewek word nie. Want as die dode nie opgewek word nie, dan is Christus ook nie opgewek nie; en as Christus nie opgewek is nie, dan is julle geloof nutteloos, dan is julle nog in julle sondes; dan is ook die wat in Christus ontslaap het, verlore.” (1 Korintiërs 15:13-18).
Genesis begin sonder die dood in die Tuin van Eden. Dit eindig met Jakob en Josef wat sterf – weg van die Beloofde Land af. Tog het hulle ‘n hoop gehad dat hulle in die land begrawe sou word. En ons het ‘n groter hoop as dit.
[1] John G. Paton: Missionary to the New Hebrides; The Banner of Truth Trust; EDINBURGH; 1965, 2007; pp.47-48
[2] Ibid, pp.43-44
[3] Ibid, p.44
[4] Fausset; A.R.; Fausset’s Bible Dictionary; e-sword Bybelprogram; inskrywing ‘Embalm’.
[5] The Chronicles of Narnia: The Last Battle; Harper-Collins Publishers; NEW YORK; 1956; p.760