Dinsdag was ek van 07:00 tot 18:00 by die ABK se Uitvoerende Komitee vergadering. Tydens die vergadering het een van die manne ‘n beesstert-, groente-, en Coke potjie op die gasbottel langs hom gaar gemaak. Ons het eers 14:00 geëet. Ek kon eerlik sê: ‘Ek dank die Here dat beeste sterte het.’
Dis egter nie die enigste manier hoe ons tot eer van God kan eet nie. 1 Korintiërs 8:1-13 wys nóg ‘n manier.
Kennis (v.1-6)
Moslems eet nie enige vleis nie. Dit moet Halaal (Arabies vir ‘toelaatbaar’) wees. Hulle mag nie die agterkwart eet nie. Hulle mag ook nie onrein diere soos vark eet nie. Oor die algemeen moet ‘n Moslem die dier slag. Hy moet Allah se naam aanroep. Die dier moenie bewusteloos wees nie. Hy moet dit met ‘n vlymskerp mes slag, sodat hy net eenkeer die dier se keel hoef af te sny. Hy moet die dier onderstebo hang, sodat dit kan droog bloei. Die dier mag nie siek wees nie, en moet natuurlike produkte geëet het.
Kan Christene Halaal vleis eet? Die Korintiërs het ‘n soortgelyke vraag gevra. Die Romeine en Grieke het geglo dat bose geeste deur die vleis in jou liggaam kan inkom. Hulle het dus die vleis vir die gode geoffer, en geglo dat dít die geeste wegjaag. Enige vleis wat oorgebly het en nie geëet is nie, is teen ‘n redelike afslag in die vleismark verkoop.
Mag Christene hierdie vleis koop en eet? Baie van die Korintiërs het gesê: ‘Natuurlik kan ons dit eet. Daar is net een God. Afgode is niks.’ Was hulle reg? Amper.
Soos Paulus hulle vrae oor egskeiding beantwoord het, het hy hulle vrae oor afgodsoffervleis beantwoord (v.1, 7:1). Baie van die Korintiërs het in hulle kennis geroem: ‘Ons weet dat ‘n afgod niks is nie. Vleis wat aan die gode geoffer is, is onbesmet!’ (v.1). As jy só redeneer en nie swakker gelowiges in ag neem nie, is jy selfgerig. Hulle moes eerder gevra het hoe hulle ander gelowiges kan opbou (v.1, 7-13). “Laat ons dan najaag wat tot vrede en onderlinge stigting dien.” (Romeine 14:19). Dit help nie jy het kennis, maar nie liefde nie (13:2).
Mense wat in dié konteks sê hulle weet baie, weet eintlik niks (v.2, 3:18). Dit maak nie saak hoe baie jy weet nie. Die vraag is: ken God jóú as sy eie (v.3, Galasiërs 4:9, Romeine 8:29, 2 Timoteus 2:19)? As jy daarin roem dat God jou ken, moet jy dit wys deur gehoorsame dade van liefde vir Hom, en deur liefde vir jou naaste (v.3). Die Skrif sê mos:
“Elkeen wat glo dat Jesus die Christus is, is uit God gebore; en elkeen wat die Vader liefhet, het ook die een lief wat uit Hom gebore is. Hieraan weet ons dat ons die kinders van God liefhet: wanneer ons God liefhet en sy gebooie bewaar. Want dit is die liefde tot God, dat ons sy gebooie bewaar; en sy gebooie is nie swaar nie.” (1 Johannes 5:1-3).
Wat is die kennis waarvan v.1-3 praat? Dis die kennis dat afgode dood is, dat hulle niks is nie (v.4). Dis die kennis van Psalm 115:4-7:
“Hulle afgode is silwer en goud, ‘n werk van mensehande. Hulle het ‘n mond, maar praat nie; hulle het oë, maar sien nie; ore het hulle, maar hoor nie; hulle het ‘n neus, maar ruik nie; hande, maar hulle tas nie; voete, maar hulle loop nie; hulle gee geen geluid deur hul keel nie.”
Dis die kennis van Jeremia 10:3-6, 11:
“Want die insettinge [gode] van die volke is nietigheid; want ‘n boom uit die bos kap hulle om, die handewerk van ‘n ambagsman met die byl. Hulle versier dit met silwer en goud, hulle maak dit vas met spykers en hamers, dat dit nie waggel nie. Soos ‘n voëlverskrikker in ‘n komkommertuin is hulle: hulle kan nie praat nie; ja, hulle moet gedra word, want hulle kan nie loop nie. Wees nie bevrees vir hulle nie, want hulle kan geen kwaad doen nie, maar daar is ook geen goeddoen by hulle nie. Geeneen is soos U nie, o HERE! U is groot, en u Naam is groot in krag... Die gode wat die hemel en die aarde nie gemaak het nie, sal vergaan van die aarde af en onder hierdie hemel uit”.
Daar is wel demone wat agter hierdie afgode sit (10:19-20). Tog is daar net een God en nie baie gode soos wat die Grieke en Romeine geglo het nie (Deuteronomium 4:35, 39, 6:4, Jesaja 45:5-6, 14, 18, 21-22). Daar is baie gode en here wat met ‘n kleinletter gespel word (v.5). Volgens die Romeine was die keiser god. Satan is die god van hierdie wêreld (2 Korintiërs 4:4). Die Antichris maak of hy ‘n god is (2 Tessalonisense 2:4). Aardse regters het die Here verteenwoordig, en word dus gode genoem (Psalm 82).
Ons weet egter dat daar net een God en Here (v.6). Daar is drie Persone, maar net een God (Efesiërs 4:4-6, Matteus 28:19). Jesus is die Koning van die konings en die Here van die here (Openbaring 19:16). Alles is uit Hom, deur Hom, en tot Hom (v.6, Romeine 11:36). Alles begin en eindig in Hom (Openbaring 22:13). Alles het ontstaan uit die Vader en deur die Seun (v.6, Johannes 1:1-3, Kolossense 1:16-17).
Kos (v.7-13)
Almal ken die storie van die seuntjie wat op die heuwel buitkant die dorp ‘wolf!’ geskreeu het. Die eerste paar keer het mense dringend tot sy hulp gekom. Later het hulle hom geïgnoreer. Toe daar eendag regtig ‘n wolf gekom het, het niemand hom kom help nie. Die wolf het hom opgeëet.
Jou gewete is so. Jy kan leer om dit uit te blok. As sonde jou eendag regtig aanval, het jy niemand om jou te help nie. Kom ek verduidelik dit uit v.7-13.
‘n Ou Christen sê vir ‘n nuwe een: ‘Eet hierdie vleis wat aan die gode geoffer is. Daar bestaan buitendien nie iets soos ander gode nie.’ Die nuwe gelowige eet die vleis, maar twyfel of dit reg is. Hy glo hy doen sonde. Hy dink dat iemand wat die vleis eet, aan die heidense rituele deel het. Op dié manier besoedel hy sy gewete (v.7). Wat sal die gevolg wees as hy twyfel, maar aanhou eet? Hy sal nie hoor as sy gewete hom eendag teen regte sonde waarsku nie, want hy het geleer om sy gewete uit te blok.
Moenie die vleis eet om jou groot kennis te wys nie. Kos tel nie punte voor God nie: dit maak jou nie meer of minder geestelik nie (v.8). “Want die koninkryk van God is nie spys en drank nie, maar geregtigheid en vrede en blydskap in die Heilige Gees.” (Romeine 14:17). Die Adventiste glo vas dat dit meer geestelik is om net groente te eet. God aanvaar jou slegs deur Jesus se Persoon en verlossingswerk.
Mede-gelowiges is belangriker as jou Christelike regte. Moenie ‘n ander Christen deur jou ‘regte’ laat struikel nie (v.9). “Alles is my geoorloof, maar nie alles is nuttig nie; alles is my geoorloof, maar nie alles stig nie.” (10:23). “Dit is goed om geen vleis te eet of wyn te drink of iets te doen waardeur jou broeder aanstoot neem of struikel, of waarin hy swak is nie.” (Romeine 14:21).
As jy wat ‘kennis’ het saam met ‘n ongeredde vriend in die afgodstempel eet, sal ‘n swakker gelowige dit sien en jou voorbeeld volg. Hy is nie so sterk soos jy nie. Hy weet nie dat dit nie verkeerd is nie. Hy sal dus sy gewete besoedel en geestelik skade lei (v.10-11). Jesus het gesterf om jou broer te red, maar jy breek hom af, wond sy gewete, en sondig so teen jou broer en teen Jesus (v.11-12, Sagaria 2:8, Handelinge 9:4-5, Matteus 25:45).
Vers 11 sê nié ‘n Christen kan sy redding verloor nie. Volgens Johannes 10:28 kan ons nooit verlore gaan nie. Die Griekse vir ‘verlore gaan’ staan in die teenwoordige tyd. Dit praat dus nie van iemand wat in die toekoms sy redding verloor nie, maar van iemand wat nóú skade ly. Die konteks wys vir ons wat Paulus bedoel: die persoon se gewete word erg beskadig (v.12).
Paulus sou eerder vleis opgee as om sy broer te laat struikel (v.13). “Wees geen oorsaak van struikeling vir Jode of Grieke of vir die gemeente van God nie” (10:32). “Laat ons dan mekaar nie meer oordeel nie, maar besluit dít liewer, om nie die broeder ‘n hindernis of struikelblok in die weg te lê nie.” (Romeine 14:13). Gemeentelike eenheid is belangriker as persoonlike regte.
Eet, drink, en doen alles tot eer van God (10:31). Hoe doen ‘n mens dit? Jy kan God net hierin eer as jy ‘n skoon gewete het terwyl jy dit doen. Hoe kan jy ‘n skoon gewete hê? Sielkundiges sal vir jou sê dat dit sleg is om ‘n skuldige gewete te hê. Hulle sal jou aanraai om pille te drink, jou gewete te ignoreer, of te sê dat ander (gewoonlik jou ouers) die skuld hiervoor dra.
Maar skuldgevoelens kan net weggaan as die skuld weg is. Jesus alleen kan die skuld wegvat en so jou gewete reinig (Hebreërs 9:14, 10:22). Om ‘n rein gewete te hê moet jy in Hom glo, en jou sonde aan God en die betrokke persone bely (Handelinge 24:16). Roep ook tot God vir ‘n skoon gewete en beeld dit uit in die doop (1 Peturs 3:21). Hou jou gewete skoon deur dadelik jou sonde te bely as jy daarvan bewus word (Handelinge 23:1).
As jou gewete jou pla, en jy ignoreer jou sonde en bely dit nie, sal jou gewete hard raak (Hebreërs 3:13). Jy verhard dit ook as jy oor ‘n ‘grys area’ twyfel, maar dit in elk geval doen. Uiteindelik sal jy nie meer sensitief wees wanneer jou gewete jou prik nie. Pla jou gewete jou oor so iets?
Jy kan ook ‘n oorsensitiewe gewete hê. Een man het gedink dis ‘n bewys van geestelikheid. Die teendeel is waar. Iemand met só ‘n gewete voel maklik skuldig oor iets wat nie sonde is nie, oor iets waaroor ‘n sterker Christen hom nie bekommer nie. Sulke gelowiges is gewoonlik wetties, krities, struikel maklik, en neem gou aanstoot as ander Christene ‘sondes’ doen soos om op Facebook te wees of bier te drink.
Hoe oorkom jy ‘n swak gewete? Jy moenie iets doen net omdat die ds. gesê het dis nie verkeerd nie, omdat sterker Christene dit doen, of omdat jou vriende jou druk om dit te doen deur te sê dis ‘okay’ nie. Jy sal jou gewete besoedel. “Maar hy wat twyfel as hy eet, is veroordeel, omdat dit nie uit die geloof is nie; en alles wat nie uit die geloof is nie, is sonde.” (Romeine 14:23). Moenie voor so iemand iets doen waaroor hy of sy twyfel nie (v.10, 13).
‘n Swak gewete kan jy net regkry deur baie tyd in die Skrif te spandeer en dit goed te leer ken. Lig jou gewete reg in met die Skrif. Jy moet weet watter dinge in die Bybel swart en wit is (dinge soos dronkenskap en seksuele sonde). Jy moet ook weet watter dinge in die Skrif grys is. Moenie soos baie mense sê: ‘Die Bybel sê ___ is sonde’ nie. As ek vir hulle vra waar die Bybel dit sê, dan weet hulle nie.
Doen intense Bybelstudie oor dít waaroor jy twyfel: Is dit sonde om alkohol te gebruik, te dans, te rook, nie ‘n das te dra as dit nagmaal is nie, nie normaal geboorte te gee nie maar ‘n keiser te hê, om glasfeetjies in jou dogter se kamer te hang, om batman klere vir jou seun te koop, om karate te doen, om op Facebook te wees?
Hoekom moet ons tot God se eer eet, drink, en alles doen? God het jou geskep en gered om Hom te verheerlik (Jesaja 43:7, 21, Efesiërs 1:6, 12, 14). Moet daarom nie vir jouself eet, drink, en lewe nie.
Ons musiek leier het vertel van ‘n Moslem kollega wat elke dag ‘n sparerib pasty gekoop het vir middagete. Later het iemand vir hom gevra of hy geweet het dat sparerib vark is. Hy het dit sterk ontken en met die persoon gestry. Uiteindelik het hy die mense by die pasty winkel gevra. Hulle het bevestig dat sparerib vark is. Hy wou egter nie ophou om sy geliefde sparerib pasty te koop nie.
Paulus sê Christene moet dit nie doen nie: moenie iets doen waaroor jou gewete jou pla nie. Moet ook nie aspris iets doen wat ‘n ander Christen se gewete pla nie. As jy dít doen, dan eet en drink jy nie tot eer van God nie.
[/column]