Waneer ‘n jagter ‘n buitegewone of rekordgrootte dier skiet, word dit ‘n trofee genoem. In Handelinge 9 spog Lukas met God se trofee van genade.
Saulus se bekering (v.1-19)
“1 Maar Saulus, wat nog dreiging en moord geblaas het teen die dissipels van die Here, het na die hoëpriester gegaan 2 en van hom briewe gevra aan die sinagoges in Damaskus, sodat as hy mense sou vind wat van die Weg was, manne sowel as vroue, hy hulle geboeid na Jerusalem kon bring. 3 En toe hy op sy reis naby Damaskus kom, omstraal hom skielik ‘n lig van die hemel af; 4 en hy val op die grond en hoor ‘n stem vir hom sê: Saul, Saul, waarom vervolg jy My? 5 En hy sê: Wie is U, Here? En die Here antwoord: Ek is Jesus wat jy vervolg. Dit is hard vir jou om teen die prikkels te skop. 6 En terwyl hy bewe en verbaas was, sê hy: Here, wat wil U hê moet ek doen? En die Here antwoord hom: Staan op en gaan na die stad, en dit sal jou gesê word wat jy moet doen. 7 En die manne wat saam met hom op pad was, het sprakeloos gestaan terwyl hulle wel die stem hoor, maar niemand sien nie. 8 Toe staan Saulus van die grond af op, en alhoewel sy oë oop was, het hy niemand gesien nie; en hulle het hom aan die hand gelei en in Damaskus ingebring. 9 En drie dae lank het hy niks gesien nie, en niks geëet of gedrink nie.
10 En daar was ‘n dissipel in Damaskus met die naam van Ananías; en die Here het vir hom in ‘n gesig gesê: Ananías! En hy antwoord: Hier is ek, Here. 11 Toe sê die Here vir hom: Staan op en gaan na die straat wat genoem word Reguitstraat, en vra in die huis van Judas na ‘n man met die naam van Saulus van Tarsus, want kyk, hy bid; 12 en hy het in ‘n gesig ‘n man met die naam van Ananías sien inkom en hom die hande oplê, sodat hy weer kon sien. 13 Maar Ananías antwoord: Here, ek het van baie mense aangaande hierdie man gehoor hoeveel kwaad hy u heiliges in Jerusalem aangedoen het; 14 en hy het hier volmag van die owerpriesters om almal te boei wat u Naam aanroep. 15 Maar die Here sê vir hom: Gaan, want hy is vir My ‘n uitverkore werktuig om my Naam te dra voor nasies en konings en die kinders van Israel. 16 Want Ek sal hom toon hoeveel hy vir my Naam moet ly. 17 En Ananías het gegaan en in die huis gekom en hom die hande opgelê en gesê: Saul, broeder, die Here het my gestuur, naamlik Jesus wat aan jou verskyn het op die pad waarmee jy gekom het, sodat jy weer kan sien en met die Heilige Gees vervul word. 18 En dadelik het daar iets soos skille van sy oë afgeval, en hy kon onmiddellik weer sien; en hy het opgestaan en is gedoop. 19 En nadat hy voedsel gebruik het, het hy weer sterk geword. En Saulus was ‘n paar dae saam met die dissipels in Damaskus.”
In 7:58 het Saulus die moord op Stefanus goedgekeur en in 8:3 het hy die kerk uitmekaar geskeur. In 9:1 het hy nogsteeds moord geblaas teen die kerk. So sterk was die haat dat hy Christene wat van die Weg was(v.2, Johannes 14:6), in die buiteland gejag het – so ver as Damaskus wat 256 km noord van Jerusalem was (v.2, 26:11). Hy het toestemmingsbriewe gekry om in die singagoges in te gaan en Christene te arresteer (v.2). Toe Hy nog op aarde was het Jesus gesê: “Hulle sal julle uit die sinagoges ban. Ja, daar kom ‘n uur dat elkeen wat julle om die lewe bring, sal dink dat hy ‘n diens aan God bewys.” (Johannes 16:2).
Toe Saulus en sy party naby Damaskus kom het ‘n helder lig uit die hemel geskyn. Dit het die 12:00 son soos kerslig laat lyk (v.3, 22:6, 26:13). Saulus het die heerlikheid van God gevrees, sodat hy en sy span op die grond geval het (v.4, 26:14, cf. Openbaring 1:16-17). ‘n Stem uit die hemel het gesê: ‘Saul, Saul, waarom vervolg jy My?’(v.4-5). Saulus het gou geleer dat enigiemand wat ‘n Christen vervolg ook vir Jesus vervolg (1 Korintiërs 12:27, Sagaria 2:8). Die stem het sy naam geken! Sekerlik moes dit vir hom iets gesê het. Nou het hy geweet dat Jesus regtig lewe en dat Hy die Here is (v.4-5). Jesus het hom beveel om Damaskus toe te gaan. Hy was gehoorsaam. Die mense wat saam met Saulus was het die stem gehoor, maar niks verstaan nie; die helder lig gesien, maar niemand in die lig gesien nie (v.6-8, 22:9, 26:14). Saulus het vir Jesus gesien (1 Korintiërs 9:1). Dit is hoekom hy blind geword het. Daar was iets soos skubbe wat oor sy oë gevorm het (v.18). Sy vriende het hom aan die hand gelei (v.8-9). Vir drie dae het hy by Judas in Reguitstraat (dit bestaan vandag nog en is bekend as Darb el-Mustaqim) gebly waar hy gevas en gebid het (v.9-12). Dat hy gebid het het die egtheid van sy bekering bewys. Ja, Fariseërs het gebid, maar net op straathoeke en in die tempel (Matteus 6:5-6). Waaroor het hy gebid? Ons weet nie, maar ek is seker dat hy sy sonde bely het en die Here gepryshet vir sy groot verlossing, vergifnis en genade. Ananias was bang en wou nie vir Saulus sien nie. Dit sou wees soos iemand wat homself aan die polisie oorhandig (v.13-14). Jesus het vir Ananias gerus gestel. Saulus is uitgekies om die evangelie aan heidene, Jode en konings te verkondig (v.15, 26:1, 25:11-12). Saulus het ander vervolg, maar sou nou self bereid wees om vir Jesus te lei en selfs sy lewe te gee (v.16). Met alles in hom wou hy deel in Jesus se lyding (Filippense 3:10). Sy lyding was inderdaad groot:
“Vyf maal het ek van die Jode ontvang veertig houe op een na. Drie maal is ek met stokke geslaan, een maal is ek gestenig, drie maal het ek skipbreuk gely, ‘n nag en ‘n dag het ek op die diepwater deurgebring—dikwels op reis, in gevare van riviere, in gevare van rowers, in gevare van my volk, in gevare van die heidene, in gevare in die stad, in gevare in die woestyn, in gevare op see, in gevare onder valse broeders; in arbeid en moeite, in slapelose nagte dikwels, in honger en dors, dikwels sonder ete, in koue en naaktheid. Behalwe dit alles my daaglikse bekommernis, die sorg vir al die gemeentes.” (2 Korintiërs 11:24-28).
Ananias was gehoorsaam. Hy het sy hande op Saulus gelê. Saulus is met die Gees gedoop en sy oë het oopgegaan. Hy was geestelik blind en kon weer sien. Die fisiese blindheid het dit uitgebeeld. Hy sou ander uit geestelike blindheid en duisternis na sig en die lig van God toe lei (26:18). Daarom moes hy hierdie ondervinding van blindheid deurmaak. Ananias het gesê hy moet opstaan en gedoop word. In die doopwater het Saulus uitgebeeld dat Jesus sy sonde weggewas het: “En nou, waarom versuim jy? Staan op, laat jou doop en jou sondes afwas, terwyl jy die Naam van die Here aanroep.” (22:16). Saulus het die vas gebreek. Hy het geëet en is versterk (v.17-19). Hy het ook dadelik by die dissipels aangesluit (v.19).
Wie is die slegste persoon wat jy ken? God kan die slegste persoon red en hom die grootste prediker maak. In 1 Timoteus 1:12-17 skryf Paulus: “En ek dank Hom wat my krag gegee het, Christus Jesus, onse Here, dat Hy my getrou geag en in die bediening gestel het, my wat vroeër ‘n lasteraar en ‘n vervolger en ‘n geweldenaar was. Maar aan my is barmhartigheid bewys, omdat ek dit onwetend gedoen het in ongeloof. En die genade van onse Here was baie oorvloedig met geloof en liefde wat in Christus Jesus is. Dit is ‘n betroubare woord en werd om ten volle aangeneem te word, dat Christus Jesus in die wêreld gekom het om sondaars te red, van wie ek die vernaamste is. Maar daarom is aan my barmhartigheid bewys, dat Jesus Christus in my as die vernaamste al sy lankmoedigheid sou betoon, om ‘n voorbeeld te wees vir die wat in Hom sal glo tot die ewige lewe. Aan die Koning van die eeue, die onverderflike, onsienlike, alleenwyse God, kom toe die eer en die heerlikheid tot in alle ewigheid. Amen.”
Voor sy bekering het John Bunyan ‘n vloekwoord voor en na elke gewone woord gebruik, om vir die middelste woord gesag te gee. God het hom gered. Hy het ‘n kragtige prediker geword en die bekendste boek ter wêreld geskryf (naas die Bybel, natuurlik): The Pilgrim’s Progress. John Newton was ‘n vuilbek matroos, ‘n slawehandelaar en ‘n dronkaard. God het hom gered. Hy het ‘n sagmoedige man geword. Hy het die bekendste Christelike lied in die Engelse taal geskryf: Amazing Grace. God kan homoseksueles, seks- en dwelmverslaafdes, dronklappe, lasteraars, ateïste, hoogmoedige en arrogante mense, en enige ander sondaar red. Ja, Hy kan selfs mense red wat nie belangstel of beplan om gered te word nie (soos Saulus). Jy sal seker nie ‘n stem hoor of lig sien nie. Maar jy moet besef jy is verlore. Jy moet bid dat die Here jou genadig sal wees. Jy moet ‘n ontmoeting met die lewende Jesus hê. Jy moet ‘n 180˚ draai maak. En dan moet die vrug van ware bekering sigbaar wees in jou lewe:
- Jy bid en sien antwoorde op jou gebede (v.11).
- Jy het geestelike sig (v.18). Jy verstaan die Bybel. Die prediking van God se Woord maak vir jou sin.
- Jy is gevul met die Heilige Gees (v.17). Sy werk in jou lewe is sigbaar: liefde, vreugde, vrede, geduld, vriendelikheid, goedhartigheid, getrouheid, sagmoedigheid, selfbeheersing (Galasiërs 5:22-23).
- Jy is bereid om vir die Here se Naam te ly (v.16). Jy is liewer vir die Here as vir jou eie lewe.
- Jy gehoorsaam Hom. Die eerste stap van gehoorsaamheid is dat jy gedoop word (v.18).
- Jy wil saam met ander Christene wees (v.19).
- Jy vertel vir ander wat die Here vir jou gedoen het (v.20).
Meet jouself hieraan. Is jy regtig ‘n Christen? Indien nie, moet jy jou van jou sonde bekeer en die evangelie glo. So klink die evangelie:
God is heilig. Jy is ‘n sondaar. Jy is ‘n dief. Jy misbruik die lewe van God vir jou gee. Jy gebruik jou asem om vir jouself te lewe. Jy gee nie om oor die Here nie. Jy is selfsugtig. Jy is net goed vir ander mense as dit vir jóú iets in die sak kan bring. Jy haat ander en wil hulle uit jou lewe hê. Jy is seksueel immoreel. Jy is ‘n leuenaar. Jy maak beloftes wat jy nie hou nie en vergroot jou storie, sodat mense van jou sal hou. Jy belowe om 15:00 êrens te wees, maar is altyd laat. Jy gee net om oor jouself – almal kan maar vir jóú wag. God is kwaad vir jou en sal jou in die ewige hel straf. Maar Hy is ook lief vir jou. Hy het aarde toe gekom en mens geword. Hy het gekom om namens jou die wet volmaak te onderhou. Hy het die straf gekry wat jý verdien. Ná sy vervloekte kruisdood is Hy begrawe en het Hy uit die dood opgestaan. Hy belowe die ewige lewe vir almal wat wegdraai van hulle sonde, en nie meer op hulle eie pogings vertrou nie, maar op sý kruisdood en opstanding.
Saulus se prediking (v.20-31)
“20 En hy het dadelik Christus in die sinagoges verkondig, dat Hy die Seun van God is. 21 En almal wat hom gehoor het, was verbaas en het gesê: Is hy nie die man wat in Jerusalem uitgeroei het die wat hierdie Naam aanroep, en hier gekom het met die doel om hulle geboeid na die owerpriesters te bring nie? 22 Maar Saulus het al meer krag ontvang en die Jode wat in Damaskus woon, in die war gebring deur te bewys dat Hy, Jesus, die Christus is. 23 En ná geruime tyd het die Jode beraadslaag om hom om te bring. 24 En hulle plan het aan Saulus bekend geword. En hulle het die poorte dag en nag bewaak, dat hulle hom kon ombring; 25 maar die dissipels het hom geneem en in die nag deur die muur neergelaat deur hom in ‘n mandjie te laat afsak. 26 En toe Saulus in Jerusalem aankom, het hy probeer om by die dissipels aan te sluit; maar almal was vir hom bang, omdat hulle nie geglo het dat hy ‘n dissipel was nie. 27 Maar Bárnabas het hom geneem en na die apostels gebring en hulle vertel hoe hy op die pad die Here gesien het en dat Hy met hom gespreek het, en hoe hy in Damaskus vrymoediglik in die Naam van Jesus gespreek het. 28 En hy het saam met hulle in— en uitgegaan in Jerusalem 29 en vrymoediglik gespreek in die Naam van die Here Jesus, en ook met die Griekssprekende Jode gepraat en geredetwis, maar hulle het probeer om hom dood te maak. 30 En toe die broeders dit agterkom, het hulle hom na Cesaréa afgebring en hom na Tarsus weggestuur. 31 En die gemeentes deur die hele Judéa en Galiléa en Samaría het vrede gehad; en terwyl hulle opgebou is en gewandel het in die vrees van die Here en die vertroosting van die Heilige Gees, het hulle vermeerder.”
Voorheen wou Saulus mense in die sinagoges arresteer (v.2), maar nou het hy hiér gepreek dat Jesus die Messias en die Seun van God is (v.20). Almal wat dit gehoor het was stomgeslaan (v.21). Saulus het geestelik sterker geword. Sy kennis van die Skrif het verskerp. Uit die Ou Testament het hy vir die Jode gewys dat Jesus die Messias is (v.22):
Stelling #1: Hier is wat Jesaja 53, Psalm 22, Daniël 7, Sagaria 9, Miga 5, ensovoorts oor die Messias sê.
Stelling #2: Hier is wat Jesus alles gedoen het.
Gevolgtrekking: Jesus is die Messias.
Drie jaar verloop tussen v.22 en 23 (‘Na geruime tyd’). In hierdie tyd was Saulus vir drie jaar in Arabië (Galasiërs 1:17-18). Wat het hy in Arabië gaan doen? Ons weet nie. Dalk het hy, soos die ander apostels, drie jaar se opleiding by Jesus gekry. Dit was immers ‘n vereiste vir ‘n apostel (1:21-22). Na die drie jaar het Saulus terugkom Damaskus toe (volgens Galasiërs 1). Koning Aretas, sy goewerneur, en die Jode het saamgespan om vir Saulus dood te maak. Toe die gelowiges dit hoor het hulle vir Saulus in ‘n mandjie weggesteek en hom deur ‘n venster in die stadsmuur laat afsak (v.23-25, 2 Korintiërs 11:32-33).
In Jerusalem aangekom het Saulus dadelik by die kerk probeer aansluit. Die Christene was bang en het gedink dis ‘n lokval. Barnabas het vir Saulus na die apostels toe gevat. Net Petrus en Jesus se halfbroer, Jakobus, was teenwoordig (Galasiërs 1:18-19). Hy het vir hulle vertel hoe Saulus tot bekering gekom en die evangelie in Damaskus gepreek het (v.26). Saulus het vir 15 dae by Petrus in Jerusalem gebly (Galasiërs 1:18). Hy het vrymoedig die evangelie verkondig en met die Griekssprekende Jode geredeneer (v.28-29). Jesus het gewaarsku dat die Jode hom wou doodmaak (v.29, 22:17-18). Die broers het hom tot by Sesarea vergesel. Dáár het hy ‘n skip gekry en na sy tuisdorp, Tarsus, gevaar (v.30, 11). Die vervolger van die kerk was nou ‘n vriend. Die kerk het vrede gehad en is deur die Heilige Gees vertroos. Dit het aangehou groei (v.31).
In die kerk is getalle seker nie al wat saakmaak nie, maar moenie sê dat dit glad nie saakmaak nie. Dwarsdeur Handelinge wys Lukas vir ons dat die kerk toegeneem het in getalle:
“hulle [het] vermeerder.” (v.31).
“Die wat toe sy woord met blydskap aangeneem het, is gedoop; en daar is op dié dag omtrent drie duisend siele toegebring.” (2:41).
“En die Here het daagliks by die gemeente gevoeg die wat gered is.” (2:47).
“En baie van die wat die woord gehoor het, het geglo; en die getal van die manne het omtrent vyf duisend geword.” (4:4).
“En daar is meer en meer gelowiges in die Here bygevoeg, menigtes van manne sowel as vroue” (5:14).
“die dissipels [het] vermeerder” (6:1).
“En die woord van God het toegeneem, en die getal van die dissipels het in Jerusalem baie vermeerder, en ‘n groot menigte van priesters het gehoorsaam geword aan die geloof.” (6:7).
“En die hand van die Here was met hulle, en ‘n groot getal het gelowig geword en hulle tot die Here bekeer.” (11:21).
“‘n aansienlike skare is aan die Here toegebring.” (11:24).
“Maar die woord van God het gegroei en toegeneem.” (12:24).
“En op dieselfde wyse het hulle in Ikónium in die sinagoge van die Jode ingegaan en so gespreek dat ‘n groot menigte Jode sowel as Grieke gelowig geword het.” (14:1).
“En die gemeentes is versterk in die geloof en het elke dag vermeerder in getal.” (16:5).
Ons wil mos hê dat baie mense vir Jesus moet ken en aanbid. In die hemel sal dit ook so wees: “Ná hierdie dinge het ek gesien, en kyk, daar was ‘n groot menigte wat niemand kon tel nie, uit alle nasies en stamme en volke en tale; hulle het gestaan voor die troon en voor die Lam, bekleed met wit klere en met palmtakke in hulle hande” (Openbaring 7:9). Ons moet bid dat baie mense tot bekering kom; dat die kerk in getalle sal groei. Ons moet bid vir geleenthede en idees om die evangelie te deel:
- Nooi iemand kerk toe.
- Lees saam met ‘n ongelowige deur Romeine.
- Gee vir iemand ‘n traktaatjie.
- Sit ongelowiges se name op jou gebedslys en bid dat hulle tot bekering kom.
- Vleg die evangelie deur jou persoonlike getuienis en deel dit met iemand.
- Nooi ongelowige vriende vir ete en lees ‘n Skrifgedeelte oor die evangelie as julle klaar geëet het.
- Soek ‘n geestelike konneksie in gesprekke. Jesus begin by water vir die keel en lei die gesprek na geestelike dors toe (Johannes 4).
Saam met George Whitefield se lewensverhaal (deur Arnold Dallimore) is John Paton se autobiografie seker die beste boek wat ek in my lewe gelees het. Paton was ‘n sendeling na die New Hebrides – ‘n groep eilande waar kanibale gebly het. My gunsteling storie in die boek is van ‘n put wat hy op die eiland (Aniwa) gegrawe het. Daar was geen varswater op die eiland nie. Om vloeistof in te kry moes die mense kokosneutmelk drink of suikerriet kou. Toe Paton besluit het om ‘n put te grawe het die mense gedink hy’s mal. ‘Reën kom uit die wolke; jy kan nie reën onder die aarde kry nie,’ het hulle gesê. Hy het eenvoudig geantwoord: ‘My God het reën onder die aarde gesit en sal water uit die aarde laat opkom.’ Hulle het hom nie geglo nie... totdat hulle self die water gesien en geproe het. Hulle was in ekstase. Hulle kon dit nie glo nie. Watse tipe God is dit wat reën onder die aarde kan laat opkom? Die hoofman, Namakei, het gevra om die volgende Sondag in die kerk te praat. Toe die dag kom het hy gesê:
“Friends of Namakei, men and women and children of Aniwa, listen to my words. Since Missi [John Paton se bynaam – kort vir Missionary] came here he has talked many strange things we could not understand – things all too wonderful; and we said regarding many of them that they must be lies. White people might believe such nonsense, but we said that the black fellow knew better than to receive it. But of all his wonderful stories, we thought the strangest was about sinking down through the earth to get rain! Then we said to each other, The man’s head is turned; he’s gone mad. But the Missi prayed on and wrought on, telling us that Jehovah God heard and saw, and that his God would give him rain. Was he mad? Has he not got rain deep down in the earth? We mocked at him; but the water was there all the same. We have laughed at other things which the Missi told us, because we could not see them. But from this day I believe all he tells us about his Jehovah God is true. Some day our eyes will see it. For today we have seen the rain from the earth.
My people, the people of Aniwa, the world is turned upside down since the Word of Jehovah came to this land! Who ever expected to see rain coming up through the earth? It has always come from the clouds! Wonderful is the work of this Jehovah God. No god of Aniwa ever answered prayers as the Missi’s God has done... Something here in my heart tells me that the Jehovah God does exist, the Invisible One, whom we never heard of nor saw till the Missi brought Him to our knowledge... [The water was] invisible till this day, yet all the same it was there, though our eyes were too weak. So I, your Chief, do now firmly believe that when I die, when the bits of coral and the heaps of dust are removed which now blind my old eyes, I shall then see the Invisible Jehovah God with my soul, as Missi tells me, not less surely than I have seen the rain from the earth below. The gods of Aniwa cannot hear, cannot help us, like the God of Missi. Henceforth I am a follower of Jehovah God. Let every man that thinks with me go now and fetch the idols of Aniwa, the gods which our fathers feared, and cast them down at Missi’s feet. Let us burn and bury and destroy these things of wood and stone, and let us be taught by the Missi how to serve the God who can hear, the Jehovah who gave us the well, and who will give us every other blessing, for He sent His Son Jesus to die for us and bring us to Heaven. This is what the Missi has been telling us every day since he landed on Aniwa. We laughed at him, but now we believe him. The Jehovah God has sent us rain from the earth. Why should he not also send us His Son from heaven? Namakei stands up for Jehovah!” (John G. Paton: Missionary to the New Hebrides, The Banner of Truth Trust, EDINBURGH, 1965, 2007, pp.354-355).
Paton sê dat die put en hierdie toespraak die rug van afgodery op die eiland gebreek het. Paton skryf: “Heathen Worship was gradually extinguished; and, though no one was compelled to come to church, every person on Aniwa, without exception, became an avowed worshipper of Jehovah God. Again, ‘O Galilean, Thou hast conquered!’” (Ibid, p.358).
Saulus is God se trofee van genade. Namakei en die inboorlinge van Aniwa is trofees van genade. Laat ons bid, in die krag van die Heilige Gees preek, en die Here vertrou vir nóg trofees van genade.