Ek onthou hoe ek op ‘n tyd in my kinderjare bang was as ek aan die karakters en figure van Openbaring gedink het. Ek het eenkeer in ‘n Jehova’s Getuie traktaatjie prente van die gediertes in Openbaring gesien – dit was nogal ‘eerie’.
As jy sommige boeke en preke oor Openbaring lees en luister, dan klink dit of die duiwel in beheer is. Ek hoop van harte dat die volgende hoofstukke in hierdie reeks (en veral vandag se preek uit Op.6:1-8) vir jou sal wys dat die Here in beheer is, en dat daar nie eintlik iets is om voor bang te wees nie.
Die wit perd (v.1-2)
‘n Jagter het eenkeer vir my Amerikaanse vriend vertel hoe gevaarlik ‘n buffel is. My vriend was verbaas. ‘Ek het dít nie geweet nie,’ het hy gesê. ‘Ja, daardie buffel teen die muur het amper my vriend doodgemaak,’ het die oom gesê.
Soos wat my vriend nie geweet het dat ‘n buffel so gevaarlik is nie, weet ons nie eintlik hoe skrikwekkend perde is nie. Ons ken hulle maar as plaasdiere, maar in die Bybelse tyd is hulle in oorloë gebruik. Job 39:22-28 (OAV) sê dat hulle magtig, verskriklik, vreesloos, en skrikwekkend is. Hab.1:8 praat van perde wat vinnger as luiperds en wolwe is. Dít is eintlik die prentjie wat ons in Op.6:1-8 moet sien wanneer ons van die vier perde lees.
In Sg.1, 6 het God verskillende kleure perde uitgestuur om die nasies te oordeel, sodat Jerusalem rus kon hê. En nou in Op.6 het Jesus verskillende kleure perde uitgestuur om Jerusalem en die Jode te oordeel, sodat die burgers van die nuwe Jerusalem (die kerk, vgl. Gal.4:26) rus kon hê.
Johannes het gesien hoe die Lam die eerste een van die sewe seëls oopgemaak het (v.1). Net soos wat daar sewe seëls was, was daar later in Openbaring ook sewe trompette, sewe donderslae, en sewe skale van God se oordeel. Dit herinner ons aan Lv.26:18, 21, 24, 28 waar die Here gesê het dat Hy sy volk sewevoudig vir hulle sondes sou oordeel. Die boek Openbaring gee vir ons ‘n beskrywing van hoe Hy dit gedoen het.
Johannes het gehoor hoe een van die vier lewende wesens van 4:6-8 uitgeroep het (v.1). Sy stem was soos donderweer en het gewys dat die storm van God se oordeel oppad was (4:5a). ‘Kom!’ het hy vir die ruiter op die wit perd gesê (v.1). Wie was die ruiter?
Dit was Christus, want soos ‘n koning het Hy op ‘n wit perd gery en ‘n kroon ontvang (v.2, 19:11-12).[1] Hy het ‘n ook boog gehad om sy vyande mee dood te skiet (v.2, Ps.45:4-6, Dt.32:23, 42, Hab.3:8-15). Soos in 3:21, 5:5 was Hy die oorwinnaar oor sy vyande (v.2). In Sg.9:13-14 was Juda en Israel sy boog om hulle vyande dood te skiet, en nou was die Romeine sy boog om Israel dood te skiet, omdat hulle sy profete vermoor het (Lk.21:22, 11:50-51).
Die rooi perd (v.3-4)
Toe die Lam die tweede seël oopgemaak het, het die tweede lewende wese ‘n vuurrooi perd geroep (v.3-4). Sy kleur was simbolies van die bloed wat vergiet is (2 Kon.3:22-23). Die Lam het Hom toegelaat om vrede van die land [Gk. gē] of die aarde af weg te neem (v.4). Omdat die Jode God se vrede in Christus verwerp het (Lk.19:42), sou Hy oorlog gebring het (v.4, Lk.19:43-44). Mense sou mekaar doodgemaak het (v.4). Dit was dan nie net die Romeine wat die Jode doodgemaak het nie (v.2), maar die Jode het ook mekaar geslag (v.4, Mt.24:6-7, Gk. sphazō).
Josefus beskryf hoe die Jode in die stede van Israel onder mekaar baklei het. Hy sê dat hulle mekaar in die dag geslag het, en die aande in vrees deurgebring het. Die stad was vol van lyke: ou mense, vroue en babas deurmekaar.[2]
Die Lam het vir die ruiter op die rooi perd ‘n groot swaard gegee, sodat hy God se oordele kon uitvoer (v.4, vgl. Dt.32:41-42, Esg.30:24-25, Sg.9:13). Omdat die Jode God se kinders geslag het (v.9, sphazō), het Hy hulle gestraf deur toe te laat dat hulle mekaar slag (v.4, sphazō). Die straf het by die oortreding gepas: hulle het bloed vergiet, en daarom sou Hy hulle bloed vergiet het (16:5-6, Mt.26:52).
Die swart perd (v.5-6)
Toe ek klein was het my ouma ‘n ou skaal gehad. Ons het iets aan elke kant van die skaal gesit om te sien of ons dit kon balanseer. In Johannes se tyd het hulle ook sulke skale gehad. As jy bv. 1 kg koring wou koop, het hulle ‘n 1 kg gewig aan die ander kant gesit, totdat die skaal gebalanseer het. Hierdie agtergrond sal ons help om v.5-6 beter te verstaan.
Toe die Lam het die derde seël gebreek het, het Johannes gehoor hoe die derde lewende wese die ruiter op die swart perd geroep het (v.5). Volgens die KJV van Klg.5:10, word swart geassosieer met hongersnood. Die ruiter op die swart perd het ‘n skaal in sy hand gehad (v.5). Die stem van God het tussen die vier lewende wesens uitgeroep om aan te kondig hoe erg die hongersnood sou wees (v.6, 4:6b).
‘n Liter [Gk. choinix] koring was 12 tot 15 keer duurder as gewoonlik, en sou jou ‘n volle dag se salaris gekos het (v.6, Mt.20:2).[3] Dan was jy nog nie eers versadig nie, en het jy ook nog nie vir jou gesin voorsien nie. As jy vir jou gesin wou kos koop, kon jy vir ‘n dag se salaris 3 liter ‘hongersnood koring’ of gars gekoop het (v.6). Volgens Lv.26:26, Esg.4:9-10, 16, 5:16, 2 Kon.6:25, Mt.24:7 was dít die Here se straf oor sy ongehoorsame volk.
Weer beskryf Josefus vir ons wat gebeur het. Die mense het in mekaar se huise ingestorm en moord gepleeg om kos te kry. Baie van hulle het hulle besittings in die geheim vir ‘n liter [Gk. choinix] koring geruil. Dié wat arm was moes maar tevrede gewees het met gars. Hulle het op donker plekke in hulle huise weggekruip, en selfs onder die grond geskuil om hulle koring of gars te eet. Ander het dit van die vuur af geëet terwyl dit nog rou was.[4] Josefus vertel van ‘n ma wat haar eie kind geëet het, omdat daar nie kos was nie.[5] So het die Here dit in Dt.28:53, Lk.21:20-23 voorspel (vgl. 2 Kon.6:26-29).
Die Lam het vir die ruiter op die swart perd gesê om nie die olie en die wyn te beskadig nie (v.6). Die hongersnood was dus nie deur ‘n droogte veroorsaak nie, maar deur die oorlog. Daar was nog olyfbome en wingerde. Die Romeine het die voorspoed van olyfbome en wingerde geniet (Lv.26:10, Sp.21:17, 20, 3:9-10, Joël 2:24, 3:13, 18, Am.9:13), terwyl die Jode wat binne die stad was omgekom het van die honger. Toe die Romeine Jerusalem verwoes het, het generaal Titus vir sy weermag gesê om die olyfbome en wingerde uit te los.[6] Só het Op.6:6 dan tot vervulling gekom.
Die vaal perd (v.7-8)
In die begin van die jaar het ek en my vrou ‘n dokumentêr oor die Anglo-Boere Oorlog gekyk. In die konsentrasiekampe het die boere se vroue en kinders nie voedsame kos, seep of mediese hulp gekry nie. In een kamp het hulle gedurig vrot vleis gekry. Ook as daar ‘n bees in die water gevrek het, het die Engelse dit so gelos. Die mense het siek geraak en mekaar aangesteek. Mediese hulp was skaars, sodat kinders by die duisende gesterf het. Hierdie is die dinge wat gebeur wanneer daar oorlog is. In v.7-8 het ons ‘n beskrywing van soortgelyke omstandighede in Johannes se tyd.
Toe die Lam die vierde seël gebreek het, het Johannes gehoor hoe die vierde lewende wese ‘n vaal perd geroep het (v.7-8). Die Grieks vir ‘vaal’ (chlōros) praat letterlik van ‘n vaal geel-groen kleur – die kleur van ‘n lyk wat al begin het om te ontbind. Die ruiter se naam was ‘die dood’ (v.8). Die doderyk het agter die dood aangekom (v.8). Die dood was die leeu wat hulle doodgebyt het, en die doderyk was die aasvoël wat hulle bene skoon gepik het. Die dood was die sekel wat hulle afgemaai het, en die doderyk het agterna gekom om hulle in die graf en die hel [Gk. hadēs, Lk.16:23] te gooi.
Omdat die Lam die sleutels van die dood en die doderyk gehad het, het Hý vir hulle die reg gegee om ‘n kwart van die aarde of land [Gk. gē] se populasie uit te wis. In Esg.14:12-23 het die Here sy volk deur die Babiloniërs omgebring met die swaard, hongersnood, pessiektes, en wilde diere. Nou sou Hy hulle deur die Romeine op hierdie selfde vier maniere doodgemaak het (v.8, Lk.21:10-11, 32). Hy het hulle so gestraf, omdat hulle ongehoorsaam en rebels was (Dt.32:24-25).
Hy het die breë swaard van die Romeine teen hulle gestuur [v.8, Gk. rhomphaia, LXX in 1 Sm.17:51, Esg.14:21]. Hongersnood was ‘n natuurlike gevolg van die oorlog (v.8, 5-6). Dooies is nie begrawe nie, maar is oor die stad se mure gegooi. Die lyke het ontbind.[7] Die gevolg van sulke onhigiënies toestande was dat daar allerhande pessiektes uitgebreek het (v.8). Soos met die Swart Dood in Europa, het mense by die tienduisende gesterf. So het die Here dit in Lv.26:25 voorspel.
Die wilde diere van die aarde of land [Gk. gē] het die lyke geëet, en sommige van die oorlewendes doodgemaak (v.8). In die Midde-Ooste was daar leeus, bere, luiperds, wolwe, hiënas, jakkalse, aasvoëls, giftige slange, skerpioene en ander gevaarlike diere (1 Sm.17:34, Jer.5:6, Jes.13:22, Nm.21:6, Dt.8:15, Jer.30:17). Weereens het die Here hierdie dinge teen sy ongehoorsame en rebelse volk voorspel (Dt.28:26, Lv.26:21-22, 2 Kon.17:25).
Wanneer daar hongersnood, ‘n ekonomiese krisis, droogte, siektes, moord, oorlog, politieke onstuimighede is, moet ons onthou dat Jesus in beheer is (Ps.46:9). Hý is die Een wat die seëls gebreek het en die perde gestuur het (v.1). Hý het die mag om vir die ruiters te sê wat hulle kan en nie kan doen nie (v.4, 6, 8). Hý het alle mag in die hemel en op die aarde (Mt.28:18), en daarom kan Hy sê hoe swaar die hongersnood moet druk (v.5-6), hoeveel mense sal doodgaan (v.8), en hóé dit moet gebeur (v.8, Jer.15:2-3). Ons moet onthou dat die sleutels van die dood en die hel in sý hande is (1:18).
Ook jou persoonlike lyding is onder sy beheer: mense wat jou te na kom, die aanvalle van die duiwel, siekte, finansiële probleme, probleme met jou kinders, ‘n verhouding wat skeefloop, probleme met jou kar, werkloosheid, die dood van ‘n geliefde, onvrugbaarheid, ens. (Ef.1:11, Dt.32:39, 1 Sm.1:6, 2:6-7, Gn.45:5, 8, Job 1:12, 21-22, 2 Kor.12:7).
As jy ongered is moet jy hierdie dinge as die stem van die Here sien. Hy wil nie hê jy moet hel toe gaan nie, maar waarsku jou. Bekeer jou en besef dat die lyding wat jy nou moet deurmaak nie naastenby opweeg teen dít wat jy in die hel sal ervaar nie. Buig jou knie voor die Seun van God en soen sy voete in lojale onderdanigheid, sodat sy toorn nie ontvlam en jy van aarde af vergaan nie (Ps.2:12). Jy wil nie die Jesus wat in beheer is van die vier perde en die hel, teen jou hê nie. Ek wil eerder tienduisend duiwels teen my hê as wat ek ‘n vyand van die almagtige Jesus is.
Sorg dan dat jy aan sy kant is. Moenie dink dat jy iets kan doen om sy guns te wen nie. Kom in geloof en bekering na Hom toe, en vra dat Hy jou sonde sal vergewe. Besef dat Hy jou enigste hoop is om in die hemel in te kom en om van sy ewige oordeel te ontnap. Glo dat sy kruisdood vir sondaars voldoende was om jou sondige rekord voor God skoon te vee. Wees dan met jou hele hart lief vir Hom en doen wat Hy in die Bybel vir jou sê.
As jy gered is kan jy moed skep, omdat die Here (en nie die duiwel nie) in beheer is van elke beproewing wat oor jou pad kom. In Rm.8:28 het Hy belowe om al hierdie slegte dinge vir jou voordeel uit te werk. Prys Hom daarvoor en leer om jou by sy soewereine, goeie en wyse besluite te berus. Leer om Hom vir sy liefde te dank, en om te sien dat die glas eintlik half vol is. Om angstig te wees help nie, en maak net dinge erger. Bring jou saak in gebed na die Here toe. Stort jou hart voor Hom uit en sê vir Hom dat jy nie self die beproewing kan dra nie. Gee dit tien keer ‘n dag vir die Here as jy moet, en weet dat Hy jou nie in die steek sal laat nie.
Natuurlik is daar nogsteeds oorloë, pessiektes, hongersnood en wilde diere. Tog hoef jy nie te vrees dat die vier perde êrens in die toekoms op die toneel gaan verskyn, en ‘n kwart van die wêreld se bevolking gaan uitwis nie. Ek glo met oortuiging dat hierdie dinge in Johannes se tyd plaasgevind het. Selfs as jy ‘n ander siening as ek handhaaf, hoef jy nie die visioen te vrees nie. Soos ek hierbo gewys het, sal die Here sy kinders nie alleen los wanneer hulle deur die riviere van beproewing moet gaan nie (Jes.43:2).
Leer ook asseblief in hierdie verse hoe ernstig die Here dit opneem wanneer dié wat sy Naam bely in ongehoorsaamheid volhard. In Lv.26 en Dt.28 het Hy sy ongehoorsame volk gewaarsku dat die dinge van Op.6:1-8 oor hulle sou kom. Hy het nie gespeel nie, maar het presies gedoen wat Hy gesê het. Laat ons daarom uit Israel se voorbeeld leer. As Hy húlle soos takke afgebreek het, kan Hy dit verseker ook met jou en my doen as ons sê dat ons sy kinders is, maar ons ore vir sy Woord toestop (Rm.11:20-22).
Ek ken ‘n predikant wat baie positief is oor die eindtyd. Hy verwag nie perde, gediertes en drake nie, maar vir Jesus wat sy vyande oorwin. Ons moet oppas dat ons nie fokus verloor nie. Dit kan baie maklik gebeur dat ons nie uitkyk vir Jesus nie, maar vir die vier perde of vir ander dinge in Openbaring. Fokus op Jesus en sien dat Hý in beheer is van die dinge waarvoor jy bang is.
[1] Sien William Hendriksen, More than Conquerors, pp.113-117 vir nog bewyse dat die ruiter op die wit perd Christus is.
[2] Flavius Josephus, The Jewish War, 2: 18:2 aangehaal in David Chilton, Days of Vengeance, p.85
[3] George Eldon Ladd, A Commentary of the Revelation of John, p.100
[4] Flavius Josephus, The Jewish War, 5: 10:2 in Chilton, Ibid
[5] Steve Gregg, Revelation: Four Views – A Parallel Commentary, p.156
[6] Doug van Meter, http://brackenhurstbaptist.co.za/the-four-horsemen/
[7] Josephus, Wars 5: 12:3-4 aangehaal in Steve Gregg, Ibid, p.160