Hoeveel mense is daar in jou familie, vriendekring, skool, werkplek of kerk wat gebroke huwelike, huisgesinne of ander verhoudings het? Hoe lyk jou verhoudings? In Genesis 4 lees ons van die heel eerste gebroke huisgesin in die geskiedenis.
“1 En die mens het sy vrou Eva beken, en sy het swanger geword en Kain gebaar en gesê: Ek het ‘n man verkry met die hulp van die HERE. 2 Daarna het sy ook sy broer Abel gebaar. En Abel het ‘n skaapherder geword, en Kain ‘n landbouer. 3 En ná verloop van tyd het Kain van die vrugte van die land aan die HERE ‘n offer gebring. 4 En Abel het ook van die eersgeborenes van sy kleinvee gebring, naamlik van hulle vet. En die HERE het Abel en sy offer genadig aangesien, 5 maar Kain en sy offer nie aangesien nie. Toe word Kain baie kwaad, en hy het sy hoof laat hang. 6 En die HERE sê vir Kain: Waarom is jy kwaad, en waarom laat jy jou hoof hang? 7 Is daar nie verheffing as jy goed doen nie? En as jy nie goed doen nie—die sonde lê en loer voor die deur, en sy begeerte is na jou; maar jy moet daaroor heers.
8 En Kain het met sy broer Abel gepraat; en toe hulle in die veld was, het Kain teen sy broer Abel opgestaan en hom doodgeslaan. 9 Toe sê die HERE vir Kain: Waar is jou broer Abel? En hy antwoord: Ek weet nie. Is ek my broer se wagter? 10 En Hy sê: Wat het jy gedoen? Die stem van die bloed van jou broer roep na My van die aarde af. 11 Daarom sal jy vervloek wees, ver van die grond wat sy mond oopgemaak het om die bloed van jou broer uit jou hand te ontvang. 12 As jy die grond bewerk, sal dit sy vermoë aan jou nie meer gee nie; ‘n swerwer en vlugteling sal jy wees op die aarde.
13 Daarop sê Kain vir die HERE: My skuld is te groot om dit te dra. 14 Kyk, U verdryf my nou uit die land uit, en ek moet my verberg vir u aangesig: ‘n swerwer en vlugteling sal ek op die aarde wees, en elkeen wat my kry, sal my doodslaan. 15 Maar die HERE sê vir hom: Daarom, as enigeen Kain doodslaan, sal dit sewevoudig gewreek word. En die HERE het ‘n teken gegee aan Kain, sodat enigeen wat hom kry, hom nie sou doodslaan nie. 16 Toe gaan Kain weg van die aangesig van die HERE, en hy het gewoon in die land Nod, aan die oostekant van Eden.”
Kain se offer (v.1-5a)
Kain was Adam en Eva se eersgeborene (v.1). Eva het seker gehoop dat hý die beloofde nageslag van 3:15 was wat die slang se kop sou vermorsel. Daarom sê sy: “Ek het ‘n man verkry met die hulp van die HERE.” (v.1). Abel was hulle tweede kind (v.2). Abel was 'n skaapwagter en Kain 'n landbouer wat in die vervloekte grond moes werk (sien 3:17, 19).
Na 'n lang tyd het Kain en Abel offers vir die Here gebring. God het Abel en sy offer aangeneem. Volgens Jesus was hy 'n profeet wat direkte openbaring van die Here ontvang het (Lukas 11:50-51). God het in 3:21 'n bloedoffer gebring en vir Abel gesê om dieselfde te doen, want “sonder bloedvergieting vind daar geen vergifnis plaas nie.” (Hebreërs 9:22). Abel het die vet van sy eersgebore lammers geoffer (elke Jood wat dít gelees het, het geweet die vet is die heel beste deel van die offer). Hierdie gebaar wys vir ons dat Abel lief was vir God. Abel het geloof gehad: “Deur die geloof het Abel ‘n beter offer aan God gebring as Kain, waardeur hy getuienis ontvang het dat hy regverdig was” (Hebreërs 11:4). 1 Johannes 3:12 sê Abel was regverdig.
God het vir Kain en sy offer verwerp. Kain het nie 'n bloedoffer gebring nie. Hy het van die vrugte van die aarde gebring, en nie sy beste geoffer nie (v.3). Sy gesindheid in v.5-7 wys dat hy nie lief was vir God nie. Hy het nie geloof gehad nie (sien Hebreërs 11:4 hierbo). 1 Johannes 3:12 praat van “Kain wat uit die Bose was”. Judas 11 plaas hom in dieselfde kategorie as vals leraars, Bileam en Korag: “Wee hulle [die vals leraars], want hulle het die weg van Kain bewandel en om loon hulleself in die verleiding van Bíleam gestort en in die verset van Korag omgekom.”
God wil nie hê ons moet Hom aanbid soos Kain nie. In ons gemeentes en stiltetye mag ons God nie aanbid soos wat ons wil nie (Eksodus 20:4-6). Jy kan nie geurige kerse opsteek om die regte atmosfeer te skep vir jou stiltetyd nie. As jy in tale bid in jou stiltetyd, doen jy wat jý wil en nie wat God in die Bybel sê nie. Moenie een koortjie 10 keer herhaal, omdat jy die Gees se teenwoordigheid wil voel nie. Jy kan nie eredienste opgee, omdat jy nou op jou eie tyd en plek saam met jou gesin ‘kerk’ gaan hou nie. Wil jy self saam met jou gesin nagmaal hou? Dis verkeerd. Jy aanbid soos Kain: jy doen wat jý wil en nie wat God in sy Woord sê nie.
Dalk doen jy wel wat die Bybel sê, maar jou hart is nie reg nie. Sorg dat jy jou hart voorberei om God te aanbid:
- Kry genoeg rus op 'n Saterdagaand en Sondagmiddag, sodat jy nie moeg is in die erediens nie.
- Vra vir die predikant uit watter teks hy gaan preek en oordink dit voor jy kerk toe gaan.
- Bid dat die Here jou hart sal voorberei.
- Bely alle sonde en kom met 'n rein hart om God te aanbid.
- Wees getrou in jou persoonlike stiltetyd – só berei jy jou hart voor om op 'n Sondag die Woord te ontvang.
- Konsentreer wanneer die predikant bid, Bybellees en preek.
- Dink oor die woorde wat jy sing.
- Kom met 'n verwagting dat die Here jou gaan seën en met jou gaan praat in sy Woord.
- Laat jou heilige lewe 'n aanneemlike offer wees vir die Here: “present your bodies as a living sacrifice, holy and acceptable to God, which is your spiritual worship.” (Romans 12:1, ESV).
God wil hê jy moet die beste offers vir Hom bring (soos Abel). Maar Hy wil ook hê jou hart moet reg wees (soos Abel s'n). Jesus het natuurlik die perfekte offer gebring. En sy hart was ook reg. Ons moet so wees en God in gees en waarheid aanbid (Johannes 4:24): kom met 'n regte hart (gees) en aanbid God volgens sy voorskrifte (waarheid). As jy gebroke verhoudings gaan oplos moet dit begin by die kruis, want daar het Jesus die gebroke verhouding tussen ons en God kom herstel.
Kain se sonde (v.5b-9)
Kain het 'n lang gesig gehad, omdat hy kwaad was vir God en jaloers op Abel (v.6). As hy hom bekeer het was daar hoop en sou daar weer 'n glimlag op sy gesig wees (v.7a). Maar as hy volgehou het met sy sonde, sou dit hom bekruip soos 'n leeu in die langgras en hom doodmaak (v.7b). In John Owen se bekende woorde: ‘You be killing sin, or sin will be killing you.’ Kain het nie vir God geluister nie. Hy het met Abel gepraat en hom gevlei (of vir hom gelieg). Hy het alleen saam met Abel in die lande ingestap en hom vermoor (v.8). Toe God hom oor Abel ondervra, het hy gelieg en probeer om die verantwoordelikheid van homself af te skuif: ‘Ek weet nie waar is Abel nie. Ek pas hom nie op soos wat hy sy skape oppas nie.’ (sien v.9).
Haat jy iemand? Is jy bitter, jaloers of kwaad? Maak gou die sonde in jou hart dood, sodat jy nie later die gemors van 'n egskeiding, gebroke gesin of moord moet uitsorteer nie. Jesus het gesê sonde begin in die hart (Matteus 15:19). 1 Johannes 3:15 sê: “Elkeen wat sy broeder haat, is ‘n moordenaar; en julle weet dat geen moordenaar die ewige lewe as iets blywends in hom het nie.” Deur sy kruisdood het Jesus nie net ons verhouding met God herstel nie, maar ook ons verhouding met ander mense (Efesiërs 2:14-16). Kom in geloof na die kruis toe en bely jou sonde. Maak dit dood met die hulp van die Heilige Gees wat in jou woon (Romeine 8:13). En doen dan wat Efesiërs 4:31-32 sê: “Alle bitterheid en woede en toorn en geskreeu en lastering moet van julle verwyder word, saam met alle boosheid. Maar wees vriendelik en vol ontferming teenoor mekaar; vergeef mekaar soos God ook in Christus julle vergewe het.”
Kain se straf (v.10-12)
Die grond was gevlek met Abel se bloed en het teen Kain getuig (v.10). Kain sou vir die res van sy lewe vlug. Omdat mense hom wou doodmaak, kon hy homself nooit op 'n plek vestig nie. Sodra hy geploeg en geplant het, sou hulle hom kry en agterna sit. Sy boerdery kon net nie van die grond af kom nie – die eindste grond wat Abel se bloed ingedrink het (v.11-12).
As jou verhouding met God gebreek is, versuur dit jou verhouding met jou baas, werknemers, kollegas, kliënte. Soos Kain kan jy nie jou werk in vrede doen nie. Die gevolge is nadelig:
- Jy is onsuksesvol.
- Jy word afgedank.
- Jy is gedurig werkloos.
- Jy swerf rond van een werk na 'n ander, omdat jy 'n beter ‘werksomgewing’ soek. Diep in jou binneste weet jy die probleem is nie jou omgewing nie, maar jou hart. Jou verhouding met God en mense is nie reg nie.
- Jy vind geen geluk in jou verhouding met mense nie. Daarom jaag jy na geld in jou soeke na geluk.
- Jy pleeg bedrog. Soos met die vorige punt hoop jy geld sal jou gelukkig maak. Maar dit doen nie, want geld kan nooit die leemte vul wat vir Gód bedoel is nie.
- Jy slaap met die baas om sekere voordele te kry – voordele wat jy nie sou kry as dit afgehang het van die kwaliteit werk wat jy lewer nie.
- Jy voel depressief en haat jou werk.
- Jy lewe onder konstante werkstres.
Kain se berou (v.13-16)
Kain het homself bejammer en sy negatiewe lot beklae: ‘Nou gaan ek 'n onsuksesvolle boer wees, ek het geen guns by God nie, en ek het baie vyande’ (v.13-14). Maar hy het hom nie bekeer nie. Dit is hoe baie mense oor die hel voel: hulle kla dat daar so 'n plek is en noem God wreed, maar hulle hou nie op met hulle sonde nie. God is genadig en sê vir Kain dat niemand hom sal vermoor nie (v.15). En tog bekeer Kain hom nie. Hy draai nogsteeds weg van God af (v.16). Kain se berou was vals.
Toets jouself om te sien of jou berou eg is (cf. 2 Korintiërs 7:10-11):
- Kla jy oor die gevolge van jou sonde? Kla jy nie daarvan hou om skuldig te voel nie? Kla jy omdat jy uitgevang is? Of haat jy die sonde self?
- Skuif jy die skuld van jouself af? Of erken jy jou skuld?
- Besef en erken jy dat jou sonde teen God is?
- Bekeer jy jou van jou sonde?
- Is jy kwaad vir jouself of vir God en ander?
- Bejammer jy jouself?
- Huil jy oor die voordele wat God van jou af wegvat, of omdat jy God se hart bedroef het en jou verhouding met jou Vader beskadig het?
- Draai jy jou rug op jou sonde of op God en ander mense?
- Vrees jy God se oordeel of kla jy daaroor en sê dis onregverdig?
Kain se sonde het skeiding gebring tussen hom en God, hom en Abel, hom en sy ouers, hom en ander mense. Deur die res van Genesis sien ons dieselfde patroon tussen Ismael en Isak, Jakob en Esau, Josef en sy broers. Jesus het gekom om deur sy kruisdood die gebroke verhouding te herstel tussen God, ons, en ander mense.