Hoe, waar en wanneer het Paasfees begin? Die Christelike wêreld swem met blog inskrywings, artikels, boeke, en DVD seminare wat sê Paasfees is heidens en het sy oorsprong by afgode soos Ishtar en Eostre. Maar is dit ‘n feit? Iets is nie outomaties waar net omdat dit gepubliseer is nie. Buiendien is dié siening nie die enigste geldige opinie nie.[1] Gelowiges wat op Paasnaweek kerk toe gaan doen dit nie tot eer van een of ander heidense godin nie. Die herdenking van Jesus se dood het sy oorsprong in Eksodus 12:1-28 wat maar ‘n skadu van die kruis is.
Versoening (v.1-13)
David Carmichael vertel van ‘n tradisionele Skotse spele, waarin sterk mans kyk wie ‘n swaar klip of paal die verste kan gooi. By een spele het ‘n klein kind op die speelveld geloop net toe een van die mans sy gewig gegooi het. Die swaar klip het reguit op haar afgepeil. ‘n Groot, sterk man uit die skare het na die kind toe gehardloop en haar met sy rug geskerm. Die klip het hom getref en seergemaak. Die kind was veilig. Op dieselfde wyse het die lam in Eksodus 12, en Jesus in die Nuwe Testament God se toorn afgeweer. God se toorn het reguit op ons afgepeil. Jesus het tussen ons en sy eie toorn kom staan. Soos die paaslam het Jesus ‘n plaasvervangende soendood gesterf.
God het sy volk in die maand Abib (Maart-April)[2] uit Egipte gered, en daarom het hulle godsdienstige nuwe jaar in dié maand begin: nuwe jaar, nuwe begin (v.1-2, Deuteronomium 16:1). Op die tiende dag van dié maand moes die hoof van elke huis ‘n lam vat (v.3). Veertig jaar later het die Israeliete op die tiende dag van Abib gereed gemaak om in die nuwe Land in te gaan (Josua 4:19). Jesus het vyf dae voor sy dood (10, 11, 12, 13, 14) in Jerusalem aangekom en so Eksodus 12:2 vervul (Johannes 12:1, 12).
‘n Klein gesin sou nie alleen ‘n lam kon opeet nie, en moes met hulle bure deel (v.4). Elkeen moes ‘n jaar oue skaap- of boklam sonder gebrek neem (v.5). Dié vers is vervul in Jesus wat geen sonde gehad het nie (2 Korintiërs 5:21, 1 Petrus 2:22, Hebreërs 7:26). Daarom noem die Bybel hom ‘n Lam sonder gebrek (1 Petrus 1:19). Jesus kon dus nie net uit die hemel neerdaal en vir ons sterf nie. Behalwe dat Hy volkome mens moes word, moes Hy ook eers perfek gelewe het.
Die lammetjies is op die 14de dag teen sononder geslag (v.6, Deuteronomium 16:6). Toe die Israeliete in die Beloofde Land gekom het, het hulle op die aand van 14 Abib die Pasga herdenk (Josua 5:10). Volgens sommige kommentators verwys die aand hier na die tyd wat die son na die weste toe begin sak; tussen 15:00 en 17:00. Jesus vervul dié vers omdat Hy die Lam van God is (Johannes 1:29, 1 Korintiërs 5:7), maar ook omdat Hy teen 15:00 gesterf het (Lukas 23:44-46).
Die lam se bloed is teen die deurkosyne en bo-drumpel gespat. Gesinne moes die lam saam met bitter kruie en ongesuurde brood eet (v.7-8). Die bitter kruie sou hulle aan die bitter slawerny herinner (1:14). Die bitter mirre by Jesus se kruis moet ons ook aan die bitterheid van sonde herinner (Markus 15:23). God het gesê dat hulle nie rou- of kookvleis kon eet nie. Dit was ‘n offer en daarom moes hulle dit met kop, bene en ingewande (afval) braai en eet. Hulle moes alles eet en die oorskiet tot as verbrand (v.9-10). Net so moet ons deur geloof Jesus se vlees eet en bloed drink: ons moet deel hê aan Hom (Johannes 6:53-56).
Die volk moes gou eet met hulle gordels vas, skoene aan hulle voete, en staf in hulle hande (v.11). Dit het hulle herinner dat hulle haastig uit die land uit is, en dat hulle nie daarheen moes terugkeer nie. Hulle moes nie soos Lot wees wat nie wou vlug nie (Genesis 19:16). Op dié aand sou God die Egiptenare en hulle gode getref het, om so te wys dat Hý die ware God is (v.12). By ‘n huis met bloed op die deurkosyne sou Hy verbygaan (v.13, ‘pass over’). “Deur die geloof het hy die pasga gehou en die besprenkeling van die bloed, sodat die verderwer hulle eersgeborenes nie sou aanraak nie.” (Hebreërs 11:28). Vir ons is dit Jesus se bloed wat God se toorn afweer (Romeine 3:25, 1 Johannes 2:2, 4:10).
Doen alles wat jy kan om te sorg dat God se toorn jou en jou gesin op die oordeelsdag verbygaan. Jy moet jouself eers regkry voordat jy jou gesin kan help. Jy kan nie God se toorn afweer deur die wet hou, gedoop te word, kerk toe te kom, ‘n lidmaat te word, jou Bybel te lees, te bid, evangelisasie te doen, of opreg te wees nie. Net Jesus kan God se toorn afweer en vir jou die perfekte rekord gee wat God vereis. Skuil in Hom deur geloof. Die Skrif sê:
- “Hy wat in die Seun glo, het die ewige lewe; maar hy wat die Seun ongehoorsaam is, sal die lewe nie sien nie, maar die toorn van God bly op hom.” (Johannes 3:36).
- “Daar is dan nou geen veroordeling vir die wat in Christus Jesus is nie, vir die wat nie na die vlees wandel nie, maar na die Gees... Wie sal beskuldiging inbring teen die uitverkorenes van God? God is dit wat regverdig maak. Wie is dit wat veroordeel? Christus is dit wat gesterf het, ja, meer nog, wat ook opgewek is, wat ook aan die regterhand van God is, wat ook vir ons intree.” (Romeine 8:1, 33-34).
- “Want Hy het Hom wat geen sonde geken het nie, sonde vir ons gemaak, sodat ons kan word geregtigheid van God in Hom.” (2 Korintiërs 5:21).
‘n Stamhoof in die New Hebrides wou vir John Paton doodskiet. Sy seun het tussen hom en Paton kom staan en gesê: ‘As pa hom wil skiet moet pa my doodmaak.’ Sy pa het nie geskiet nie. ‘n Boer se plaas het afgebrand. Hy het ‘n verskroeide hen op die grond gesien lê. Toe hy haar met sy voet wegstoot, het die kuikens onder haar vlerke uitgehardloop. So het Jesus tussen ons en sy eie toorn kom staan.
Natuurlik kan ‘n pa nie sy gesin red nie. Elkeen sal vir homself voor God moet antwoord (Galasiërs 6:5). Maar ‘n pa kan sy kinders reg leer, vir hulle die weg wys, en vir hulle bid. As hy dit reg doen is die kanse goed dat hulle gered sal word (1 Korintiërs 7:14, Handelinge 16:31, 18:8).
As jy nie in Jesus skuil nie, sal jy in onsekerheid, twyfel en vrees lewe. As jy op jou werke staatmaak, sal jy altyd wonder of dit aanvaarbaar genoeg is vir God. As jy egter in Jesus glo, kan jy verseker weet dat God jou sal aanvaar (1 Johannes 5:13). As God jou verwerp, beteken dit dat Hy sy eie Seun verwerp.
Herdenking (v.14-28)
Die Engelse spreekwoord sê: ‘A picture is worth a thousand words.’ Mense in die advertensiebedryf weet dit. Daarom sit hulle ‘n prent van ‘n yskoue blik vol druppels buite die winkel, en nie maar net wit letters op ‘n swart bord wat sê: ‘Koue Coke te koop’ nie. Die pasga en die nagmaal is prente wat ons help om beter te onthou.
Die Jode moes elke jaar die pasga herdenk deur ‘n fees wat vir sewe dae geduur het (v.14, 2 Konings 23:21-23, Esra 6:19). Gedurende die fees mag hulle nie suurdeeg geëet het nie. Hulle moes die suurdeeg verwyder. As hulle dit nie gedoen het nie, is hulle van die volk afsny (v.14-15, 19-20). Wat was die kwessie? Toe hulle uit Egipte uit is was daar nie tyd vir die brooddeeg om te ruis nie. Omdat hulle haastig was, het hulle ongesuurde brood geëet (v.39). God se volk moes onthou dat hulle haastig uit Egipte uit weg is. Die eerste en sewende dae van die fees moes as ‘n Sabbat gevier word. Hulle mag wel op dié dae kos gekook het (v.16). Die fees wat van 14-21 Abib gehou is het hulle herinner dat God hulle in dié tyd uit Egipte verlos het (v.17-18).
Moses het die ouderlinge beveel om die lam te slag (v.21). Hulle het dit gedoen en die bloed in ‘n bak in laat tap. Hulle het toe ‘n hisoptak in die bloed gedoop en die deurposte en bo-drumpel daarmee aangeraak. Toe Jesus aan die kruis was het hulle met ‘n hisoptak vir hom suurwyn aangebied (v.22, Johannes 19:29). Niemand kon buitentoe gaan nie. Almal wat nie onder die bloed van die lam was nie, het gesterf (v.22). Slegs binne die bloedbevlekte huis sou hulle veilig wees teen die Verwoester (v.23, 1 Korintiërs 10:10).
Die instruksies om die fees jaarliks te hou het gegeld vir die volk en hulle nageslag in die Beloofde Land (v.24-25). Hulle moes vir hulle kinders die betekenis van die fees leer (v.26-27, 13:14, vgl. Deuteronomium 6:20-25, 32:7, Josua 4:6). Die volk het voor die Here gebuig en Hom aanbid (v.27). Hulle het toe gedoen wat Hy deur Moses beveel het (v.28).
Soos die volk hulle verlossing uit Egipte moes herdenk, moet ons Jesus se kruisdood herdenk. Deesdae wil mense in die Hebrew Roots Movement die Joodse Pasga herdenk. Ander dink dat hulle God se guns wen as hulle Jesus se dood in die Paasfees herdenk. Vir sulke mense sê God: “Laat niemand julle dan oordeel in spys of in drank of met betrekking tot ‘n fees of nuwemaan of sabbat nie, wat ‘n skaduwee is van die toekomstige dinge; maar die liggaam behoort aan Christus.” (Kolossense 2:16-17). “Julle neem dae en en maande en tye en jare waar.” (Galasiërs 4:10).
Ons is nie Jode onder die wet nie. In die Nuwe Testament het die nagmaal die Pasga vervang (Lukas 22:14-20, 1 Korintiërs 5:7). Vier die nagmaal en sê vir jou kinders wat dit beteken (v.26-27).
[1] Sê vir hulle dat Jesus die brood gebreek het om te wys dat Hy gekies het om sy lewe vir ons te gee (Johannes 10:18).
[2] Sê vir hulle dat Jesus die brood gebreek het, omdat sy liggaam met swepe, vuiste, spykers, ‘n doringkroon en ‘n spies gebreek is.
[3] Sê vir hulle dat die wyn rooi is omdat Jesus se bloed uit sy liggaam gevloei het om ons sondes te vergewe (Hebreërs 9:22, 1 Johannes 1:7).
[4] Sê vir hulle dat die nagmaal ons nie red nie (soos die Katolieke glo), maar dat dit ‘n herdenking van ons redding is. Jesus het mos gesê: “doen dit tot my gedagtenis” (1 Korintiërs 11:24).
[5] Sê vir hulle dat ons die nagmaal saam met die gemeente vier en nie saam met ons gesin nie, omdat die een brood en een beker ons eenheid met ander gelowiges uitbeeld (1 Korintiërs 10:16-17, 11:33).
[6] Sê vir hulle dat net dié wat gered is die nagmaal kan gebruik. In die Ou Testament is kinders saam met hulle ouers uit Egipte verlos, en kon hulle die Pasga eet. In die Nuwe Testament is net dié wat weergebore is, op Jesus vertrou en hulle bekeer, gered. Daarom mag net gelowiges die nagmaal eet en drink.
[7] Sê vir hulle dat ons ons harte moet voorberei vir die nagmaal. Net soos die volk alle suurdeeg uit hulle huise moes verwyder, moet ons die suurdeeg van sonde, vals lering, en skynheiligheid verwyder deur belydenis en bekering (1 Korintiërs 5:6-8, 13, Galasiërs 5:9, Lukas 12:1, Matteus 16:11-12). In die brood en beker is daar geleentheid om onsself te ondersoek, ons sonde te bely, en God se vergifnis te verkry. Hy sal ons met hisop reinig (Psalm 51:9).
[8] Sê vir hulle dat ons nie net aan ons sonde moet dink nie, maar ook aan die kruis. Ons moet die Here prys vir ons redding. Is dit nie die rede hoekom Hy ons gered het nie: sodat ons Hom kan prys (v.27, Openbaring 5:9)?
[9] Sê vir hulle dat die nagmaal, soos die Pasga vir die Jode, ‘n opdrag is en dat ons dit nie moet mis nie (v.28). As jy van die nagmaal af wegbly sal dit maklik raak om ligtelik om te gaan met sonde. Jy sal gou vergeet dat dit Jesus se lewe gekos het. Dalk sal jy depressief raak oor jou sonde, omdat jy nie gereeld in die nagmaal onthou wat Jesus vir jou gedoen het nie.
Ek onthou ‘n Paasnaweek saam met my ongelowige familie. Vir hulle het dié naweek gegaan oor familie, ontspanning, kuier, sjokolade eiers vir die kinders, paashase inkleur, en ‘hot-cross buns’. Om sjokolade eiers en hase te eet maak jou nie onrein nie (Matteus 15:11). Maar in die Bybel gaan Pasga oor ‘n lam en Israel wat uit Egipte verlos is. Dié verlossing is vervul in Jesus. Buitendien is ons nie tradisionele kerkmense wat net op paasnaweek aan Jesus se kruisdood en opstanding dink nie. Ons dink daaraan elke keer as ‘n gelowige gedoop word of ons die nagmaal gebruik; elke keer as ons ‘n preek oor die kruis hoor; elke keer as ons die evangelie met iemand deel; elke keer as ons daaroor sing; elke keer as ons ons sondes bely – elke dag.
[1] http://www.christianitytoday.com/ch/bytopic/holidays/easterborrowedholiday.html
[2] Die Jode werk volgens ‘n maankalender. ‘n Joodse jaar kan korter óf langer as ons s’n wees. Dus val Paasnaweek nie elke jaar op dieselfde datum nie, maar êrens in Maart of April.