[column width="1/1" last="true" title="" title_type="single" animation="none" implicit="true"]
Efesiërs 5:18
’n Man het eenkeer vir my gesê: ‘Noem dit doping in die Gees, die uitstorting van die Gees, invulling, vervulling; noem dit wat jy wil, sonder die werk van die Heilige Gees kan niemand tot bekering kom nie.’ Die man was reg. Sonder die vervulling van die Gees sal ons geestelike babas bly.
1. Wat is vervulling met die Gees?
Deur geloof in Jesus Christus woon die Heilige Gees reeds in elke Christen (1:13, 2:22, 4:30, Rom. 8:9, Gal. 3:2, 13-14). Tog soek dié wat die lewende water gesmaak het, meer (v.18, 1:17, 3:16-17, 19). ‘Those who have had life-changing encounters in the secret place do not stay away from that place for very long.’ (Stuart Olyott).1
Om meer van die Gees te ontvang (v.18), beteken nie jy is ’n halfvol glas wat voller word nie. Volgens Wayne Grudem is jy ’n klein ballon vol lug, maar jy kan voller word.2 Volgens John Stott is jy ’n baba se longe: jy is vol van die Gees, maar namate jou kapisiteit vergroot, kan jy voller kan word:3 “Ek sal op die weg van u gebooie wandel, want U verruim my hart.” (Ps. 119:32, Ou Vertaling, eie beklemtoning). Die gelowige soek meer van die Gees se invloed in sy gedagtes, begeertes, karakter en menswees (Rom. 8:5, Gal. 5:16-26). Waar die Gees iemand vul, lei Hy hom om as ’n Christen te wandel: in liefde, lig, wysheid en goeie werke (v.2, 8, 15, 2:10, 4:1, 17).
Begeer jy meer van die Gees? Wil jy hê Hy moet jou meer soos Christus maak (2Kor. 3:18, 1Joh. 2:6)? Bloot die feit dat jy Hom begeer, wys jy groei geestelik. Die Here sal jou begeerte versadig (Matt. 5:6).
2. Wat is dit nie?
Paulus verbied dronk word ten sterkste (Gk. mē methyskesthe). Dit pas nie by ’n Christen nie en veral by ’n geestelike leier nie (v.18, 1Tim. 3:3). Om dronk te word, is losbandigheid en lei daartoe (v.18). Die Griekse woord vir losbandigheid (asōtia) beteken jy is sonder redding. Die dronkaard kan niks red nie, maar hy verloor alles: sy wyn, sy geld en besittings, sy gesin, vriende, werk, menswaardigheid, reputasie, regsinnigheid, selfbeheersing, reinheid, gesondheid, sy lewe en sy siel (Spr. 20:1, 21:17, 20, 23:29-35, 1Kor. 6:10, Gal. 5:21). Elke dronkaard is ’n slaaf van drank; drank is sy baas (Joh. 8:34). Die Efesiërs het gesien hoe ongelowiges Dionysus of Bacchus, die god van wyn en plesier, in wilde en losbandige dronkpartytjies aanbid.4 Christene moenie so wees nie. Ons is nie slawe van afgode, seks of wyn nie, maar van Jesus Christus (Rom. 1:1). Die Heilige Gees eerder as wyn moet jou lewe en waardes beheer: “En moenie deur wyn bedwelm raak nie; daardeur ontstaan losbandigheid. Inteendeel: Word vervul deur die Gees” (v.18).5 “ ‘Alles is my geoorloof,’ maar ek sal my deur niks laat oorheers nie.” (1Kor. 6:12b).
Hoekom noem Paulus wyn en nie sterk drank nie (v.18, vgl. Num. 6:3)? Bedoel hy om van wyn dronk te word is sonde, maar dit is nie verkeerd as brandewyn, bier, gin, dwelms of pille jou beheer nie? Natuurlik nie. Hy noem wyn om ’n punt te maak. In die Ou Testament het mense onverdunde wyn gedrink (Jes. 1:22). Teen die jaar 125 v.C. het die Jode hulle wyn 1:2 of 1:3 met water verdun (2Makk. 15:39).6 Volgens Rabbi Eliezer was onverdunde wyn te sterk; hy het geweier om daarvoor te dank totdat dit verdun is (Mishnah Berakhot 7:5).7 Soos die Jode, het die Grieke hulle wyn 1:3 verdun.8 Om dronk te word, moes ’n mens baie drink. Net so moet jy aanhoudend met die Gees gevul word tot Hy totale beheer van jou lewe oorneem (v.18, Gk. plērousthe).
Om Geesvervuld te wees, beteken nie jy drink siel-sjampane waardeur jy geestelik dronk word, in brabbeltale praat, omval, ruk of histeries lag nie. Om dit te sê, is Onbybels. Waar mense in tale praat of profeteer, moet hulle hulleself beheer (1Kor. 14:27-32). God is immers ’n God van orde en vrede; nie van wanorde en verwarring nie (1Kor. 14:33, 40). Die vrug van die Gees is selfbeheersing (Gal. 5:23). Daar bestaan nie so iets soos dronk word in die Gees nie (Hand. 2:13-15). Paulus se vergelyking tussen drank en vervulling met die Gees, beteken eenvoudig dat die Gees jou lewe beheer soos wyn ’n dronk man beheer.
3. Hoe word mens vol van die Gees?
Toe ’n familielid iemand oor haar probleme gaan sien, toe sê die man: ‘Jy moet baie tyd in die Bybel en gebed deurbring.’ Aanvanklik het ek gedink sy raad is oppervlakkig, maar nou besef ek hy was reg. Dit is hoe ’n mens vol van die Gees word: jy vul jou hart met sy geïnspireerde Woord (2Tim. 3:16, 2Pet. 1:19-21). Lewe in die Woord. Eet en drink dit. Swem daarin. Deurdrenk jouself daarmee. Bemeester dit en laat dit jou bemeester. Laat dit ryklik in jou woon en jou lewe oorheers: “Laat die woord van Christus in sy volle rykdom in julle woon.” (Kol. 3:16). Die Heilige Gees seën nie ’n Onbybelse denkwyse of lewensuitkyk nie. Hy seën sy Woord en dié wat daarin lewe (Ps. 1:2-3). Wie baie wyn drink, word baie dronk. Wie baie tyd in die Woord deurbring, word baie deur die Gees beheer. Wie min wyn drink, word ‘tipsy’. Wie min tyd in die Woord deurbring—’n dagstukkie met ’n gebedjie onderaan lees—word min deur die Gees beheer.
Doen die volgende om jouself met die Woord te vul: lees dit gereeld (Deut. 17:19), memoriseer dit (Ps. 119:11), dink diep daaroor na (Ps. 119:97), bestudeer dit (Esra 7:10), luister na goeie lering van mense wat die Skrifte uitlê (Luk. 24:27). Hoe doen jy dit in die praktyk? Lees in een jaar deur die Bybel. Volg Robert Murray McCheyne of Bible Project se kalender. Jy kan dit gratis op die internet kry. Lees drie, vyf, tien, of meer hoofstukke per dag. Lees elke dag van die maand deur ’n kort boek soos Filippense. Lees die volgende boek as jy klaar is. Binne ’n paar maande het jy verskillende boeke dertig keer deurgelees. Skryf verse op ’n kaartjie en memoriseer dit. Sê dit daagliks op tot dit in jou geheue vassit. Bid en dink mooi deur die verse, totdat dit soos ’n vuur in jou brand (Luk. 24:32).
Loop die Veritas kursus en leer om die Bybel te bestudeer. Koop ’n ESV- of MacArthur Studie Bybel. Leer by mense wat vol van die Woord en die Gees is; lees hulle boeke. Ek dink aan mense soos John Bunyan, John Owen, Thomas Watson, Charles Spurgeon, Martyn Lloyd-Jones, Iain Murray, Joel Beeke en Mark Jones. Verpes jy dit om te lees? Stel jou alarm en probeer om elke dag vir 15 minute te lees. As jy God se waarheid leer, sal jy agterkom 15 minute is te min. Miskien hou jy van lees, maar kom nie daarby uit nie. John Piper stel voor dat jy 20 minute in die oggend, 20 in die middag en 20 in die aand lees. Gedurende my stiltetyd lees ek ’n hoofstuk uit die Bybel, ’n bladsy uit ’n goeie boek, en bid dan oor sekere sake. Ek doen dit vir vyf of ses rondtes. In die middag doen ek dieselfde, en in die aand lees ek vir 20 minute uit ’n goeie boek. So kry ek baie gelees.
As jy regtig sukkel om te lees, kan jy oudio boeke of preke luister. Sit weekliks onder die prediking van die Woord in jou gemeente. Vul dit aan met Martyn Lloyd-Jones, Alistair Begg, Voddie Baucham, R.C. Sproul, John Piper, John MacArthur, Stuart Olyott en Paul Washer se oudio preke. Waak net dat jy hulle nie verafgod, of hulle op die vlak van die Bybel plaas nie. Meet hulle lering aan die Woord (Hand. 17:11).
Verneder jou en bewe vir God se Woord (Jes. 66:2). Moet dit nie kritiseer, of skietgoed soek om jou opponente mee by te kom nie. As jy die Bybel so lees, sal jy vol hoogmoed eerder as vol van die Gees word (v.18, 1Kor. 8:1-2, 13:2). Sorg dus dat jy die Bybel biddend lees om dit te gehoorsaam (1:17, 6:18, Ps. 119:18, 27, 33-34, 135, 169, Joh. 15:7, Jak. 1:22, 25). Lees dit veral om gemeenskap met Christus te hê (1Joh. 1:3-4). Les jou dors met die lewende water en die nuwe wyn van Christus se Persoon, kruisdood, lewe en lering (Luk. 5:37-39, Joh. 2:1-11, 7:37-39). Uiteindelik is die vraag nie of jy ’n ervaring met die Gees het nie, maar of jy Christus het. Wees vol van Christus en sy Woord, dan sal jy vol word van die Gees (v.18, Kol. 3:16).
4. Hoe lyk ’n Geesvervulde lewe?
Hoe weet jy jy is vol van die Gees, en dat dit nie net jou emosies is nie? Die aanbidders van Dionysus het hom met dronkliede vereer. Wie vol is van die Gees wil die Vader deur Christus met lofliede en danksegging vereer (v.19-20, Kol. 3:16-17). Die vroue wat Dionysus vereer het, het die feestelike prosessie gelei en losbandig opgetree.9 ’n Vrou wat met die Gees gevul is, hou haar seksueel rein en respekteer haar man (v.22-24, Kol. 3:18). Die mans wat Dionysus aanbid het, was dronk en losbandig.10 ’n Man wat met die Gees gevul is, bly seksueel rein en het sy vrou lief; hy lei, versorg en beskerm haar (v.25-32, Kol. 3:19). Kinders wat met die Gees gevul is, respekteer en gehoorsaam hulle ouers (6:1-3, Kol. 3:20). Ouers wat met die Gees gevul is, skeep hulle kinders nie af nie, maar tugtig, leer en lei hulle volgens die Woord (6:4, Kol. 3:21). ’n Werknemer wat met die Gees gevul is, respekteer sy baas—hy werk hard, eerlik en gee sy beste (v.5-8, Kol. 3:22-25). ’n Werkgewer wat met die Gees gevul is, dreig nie sy werkers nie, maar hy behandel hulle regverdig (6:9, Kol. 4:1).
Lyk jou lewe, lofgesange, huwelik, huisgesin en werk so? Of kla jy gedurig? Baklei jy met jou lewensmaat? Is jy seksueel ontrou (selfs op ’n skerm)? Is jy ongehoorsaam aan jou ouers? Breek jy jou kinders af? Vat jy kort paaie by die werk? Weerstaan jy gesag? Aanvaar jy omkoopgeld, sodat jy sekere werknemers voortrek? As jy so lewe, is jy nie vol van die Woord en die Gees nie. Iets of iemand anders beheer jou hart. Jy moet jou sonde bely. Bely dat jy die Gees bedroef het; dat jy afgode aanbid het deur ander dinge bo die Here te stel (4:30, 5:5). Kry berou oor jou sonde (Jak. 4:8-10). Vra die Gees om jou nie te verlaat nie (Ps. 51:11). Word leeg van jouself, sodat jy deur die Woord vol van die Gees kan word (v.18, Kol. 3:16). Wees soos Oliver Twist wat na ’n ete in die weeshuis vir nog gevra het: ‘Please, sir, I want some more.’11 Hiervoor het hy in die moeilikheid gekom. Genadiglik is die Here nie soos mnr. Bumble wat kwaad geword het toe Oliver vir nog vra nie. Hy wil hê jy moet meer van die Gees begeer (v.18). As jy Hom vir meer vra, sal Hy jou nie weier nie: “...hoeveel te meer sal die hemelse Vader die Heilige Gees gee aan hulle wat Hom vra!” (Luk. 11:13).
1 Stuart Olyott, Ministering Like the Master (Edinburgh: The Banner of Truth Trust, 2003), 82
2 Wayne Grudem, Systematic Theology (Nottingham, England: Inter-Varsity Press, 1994, 2007), 782
3 John Stott, Baptism and Fullness (Downers Grove, Illinois: IVP Books, 2006 [1964]), 80
4 Plutarch (46 - c.119 AD), Life of Antony 24:3 (http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Plutarch/Lives/Antony*.html).
5 Aanhalings uit die 2020 Vertaling.
6 Jan van der Watt & Francois Tolmie, Apokriewe Ou- en Nuwe Testament: Verlore boeke uit die Bybelse tyd (Vereeniging, Suid-Afrika: Christelike Uitgewersmaatskappy, 2005), 436. Sien ook Mishnah Niddah 2:7 (https://www.sefaria.org/Mishnah_Niddah.2.7?lang=bi). Pesachim 108b:2 (https://www.sefaria.org/Pesachim.108b.2?lang=bi).
7 https://www.sefaria.org/Mishnah_Berakhot.7.5?lang=bi
8 World History Encyclopedia, Wine in the Ancient Mediterranean. See under ‘Drinking Wine’ (https://www.worldhistory.org/article/944/wine-in-the-ancient-mediterranean/).
9 Plutarch, ibid.
10 Cleon L. Rogers Jr., The Dionysian Background of Ephesians 5:18, Bibliotheca Sacra: BSAC 136:543 [July 1979], 254 (http://mydigitalseminary.com/wp-content/uploads/2014/07/The-Dionysian-Background-of-Ephesians-5_18-by-Cleon-L.-Rogers-Jr.pdf).
11 Illustrasie verkry uit Geoff Thomas se preek oor Efesiërs 5:18: Be Filled with the Spirit (https://www.monergism.com/be-filled-spirit-eph-518).
[/column]