[column width="1/1" last="true" title="" title_type="single" animation="none" implicit="true"]
Johannes 16:12-15
’n Bekende aanhaling van John Wesley (1703-91) lui: ‘I want to know one thing: the way to heaven... [God] has written it down in a book! O give me that book! At any price, Give me the Book of God!... Let me be, “a man of one book”.’1 Hoekom was die Bybel vir hom so kosbaar? Wat maak dit kosbaar vir ons; kosbaarder as goud en silwer (Ps. 19:11, 119:72, 127)?
1. Die Bybel is die waarheid (v.12-13a)
Johannes 13-17 gee ons ’n rekord van Jesus se laaste lering voor Hy sterf. Hy kon nog baie sê, maar sy dissipels was nie gereed nie (v.12). Om vleis vir ’n baba te gee, help hom nie; dit benadeel hom. Die dissipels was geestelike babas. Na Jesus se kruisdood, opstanding, hemelvaart en die uitstorting van die Heilige Gees sou hulle beter verstaan. Na Jesus se opstanding het hy die dissipels se verstand vir nuwe dinge geopen (Luk. 24:45-46, Hand. 1:2-3). Na Pinkster sou die Heilige Gees hulle dinge leer wat hulle nie geweet het nie (v.12-13). Soos Hy die apostels geleer het, leer Hy ons deur hulle woorde. Hy leer ons die Bybel deur swaarkry, instruksie, bepeinsing, gereelde studie en mense met die gawe van lering (Ps. 119:71, 73, 97, Hand. 18:24-28, 1Kor. 2:10-16, 12:7, Ef. 4:11, Heb. 5:11-14, 1Joh. 2:27). Vir die res van jou lewe sal jy die Bybel leer. Al lewe jy 969 jaar soos Metusalag, jy sal nooit alles van die Bybel weet nie. Jy kan nooit sê jy is volleerd nie; daar is altyd ruimte vir groei. Toe Paulus aan die einde van sy lewe in die tronk was, wou hy nog die Woord leer (2Tim. 4:6, 13). Op sy oudag het ’n man in ons gemeente die Bybel drie of vier keer ’n jaar deurgelees.
Moenie ophou leer nie. Wag geduldig met die wete die Gees sal jou op die regte tyd leer (v.12-13). Hy gee wat jy kan hanteer. Hy weet ’n jong plantjie vrek as jy dit te veel water gee. Tog kan jy jou kapasiteit vergroot as jy gereeld bid, die Woord lees, preke luister en gehoorsaam is: “Ek sal op die weg van u gebooie wandel, want U verruim my hart.” (Ps. 119:32, Ou Vertaling). Hoe meer jy God deur sy Woord ken, hoe meer sal jy in die waarheid groei (1Joh. 2:12-14). Die Gees van die waarheid leer ons die waarheid van Christus in sy Woord, sodat ons soos Hy kan word (v.13, 2Kor. 3:18). Christus, die Gees en die Woord is die waarheid en die standaard daarvan (14:6, 17:17, 1Joh. 5:6). Hulle sê niks onakkuraat of vals nie (Rom. 3:4, Tit. 1:2, Heb. 6:18). Wat die Gees in en deur die Bybel sê, is die perfekte waarheid. God se Woord kan nie gebreek word nie (10:35). Dit is suiwerder as silwer wat sewe maal gelouter is (Ps. 12:7). Dit is volmaak (Ps. 19:8, 119:96). Die oorhoofse boodskap, asook elke woord daarvan is waar (Ps. 119:160, Spr. 30:5, Matt. 5:18, 22:31-32, Gal. 3:16, 2Tim. 3:16). Die Bybel is nie waar, omdat die kerk, filosofie of wetenskap so sê nie. Sodra mens dit sê, word die kerk, filosofie en wetenskap die standaard waarvolgens ons besluit of die Bybel waar is of nie. Dan is die waarheid so onstabiel en veranderlik soos die mens se kennis. Ons kennis en interpretasies groei, ontwikkel en verander tog namete ons nuwe dinge ontdek. God se Woord is nie so nie. Dit is so onveranderlik soos God self en staan vas (Jes. 40:8, Mal. 3:6, Heb. 13:8). Deur geloof leer ons die Bybel is sy eie gesag net soos die son hom deur sy eie lig bewys.2 Spurgeon sê:
‘There seems to me to have been twice as much done in some ages in defending the Bible as in expounding it, but if the whole of our strength shall henceforth go to the exposition and spreading of it, we may leave it pretty much to defend itself. I do not know whether you see that lion—it is very distinctly before my eyes; a number of persons advance to attack him, while a host of us would defend the grand old monarch, the British Lion, with all our strength. Many suggestions are made and much advice is offered. This weapon is recommended, and the other. Pardon me if I offer a quiet suggestion. Open the door and let the lion out; he will take care of himself. Why, they are gone! He no sooner goes forth in his strength than his assailants flee. The way to meet infidelity is to spread the Bible. The answer to every objection against the Bible is the Bible. Meet any man who raises objections against it, and very rarely will you find that he has candidly studied it, and sought to understand it. It does sometimes occur, but even in such a man’s case I think, if he would read it again, and especially if he would ask the Author what the meaning of it is, and the Author is still accessible, he would soon come to a knowledge of the Truth; at any rate, I shall not be likely to convince him by argument.’3
Wyle Martin Holdt het ons van ene student Gysbert by Stellenbosch universiteit vertel. Gysbert was ’n ateïs. Hy het in ’n Christen meisie belanggestel, maar sy wou niks weet nie. ‘Ek is ’n Christen en kan nie met ’n ateïs trou nie,’ het sy gesê. Hy het hom voorgeneem om die Bybel deur te lees en dit verkeerd te bewys. Na ’n oggend se klas het hy by Matteus begin. Toe die son die volgende oggend in Stellenbosch opkom, het hy die laaste hoofstuk van Openbaring gelees. Hy het tot bekering gekom en met die meisie getrou. “Want die woord van God is lewend en kragtig, en skerper as enige tweesnydende swaard. Dit dring deur tot by die raakpunt tussen siel en gees, tussen gewrig en murg, en beoordeel die hart se voornemens en gedagtes. Ja, niks wat geskape is, is vir Hom verborge nie, maar alles is oop en bloot voor sy oë, Hom teenoor wie ons ons moet verantwoord.” (Heb. 4:12-13).4
Maak die Bybel die maatstaf waaraan jy alles meet om te weet of dit waar is of nie. Jou intuïsie, drome, geestelike prikkels, sielkunde, argeologie, leraar en professor kan verkeerd wees. Die Bybel is altyd reg: “Wanneer hulle vir julle sê, ‘Raadpleeg die waarsêergeeste en voorvadergeeste wat fluister en mompel—moet ’n volk nie sy gode raadpleeg, die dooies ter wille van die lewendes nie?’ moet julle antwoord: ‘Gaan na die onderrig [die Woord] en die getuienis!’ Hulle moet beslis antwoord volgens hierdie uitspraak, waarteen geen beswering bestand is nie.” (Jes. 8:19-20). “‘Die profeet wat ’n droom het, moet die droom vertel; maar wie my woord het, moet my woord betroubaar verkondig. Hoe vergelyk strooi met gedorste graan?’ is die uitspraak van die Here. ‘Is my woord nie so nie—soos ’n vuur,’ is die uitspraak van die Here, ‘soos ’n hamer wat rots stukkend kap?” (Jer. 23:28-29).
Eer God se Woord soos jy Hom eer. Calvyn sê: ‘...we owe to the Scripture the same reverence which we owe to God; because it has proceeded from him alone, and has nothing belonging to man mixed with it.’5 Calvyn ontken nie God het menslike outeurs gebruik nie, maar dat die menslike outeurs die Gees se woorde gespreek het: “En wanneer hulle julle oorlewer, moet julle julle nie bekommer oor hoe en wat julle moet sê nie, want wat julle moet sê, sal op daardie oomblik aan julle gegee word. Dit is immers nie julle wat praat nie, maar die Gees van julle Vader wat deur julle praat.” (Matt. 10:19-20). “Die geheimenis is nie aan vorige geslagte onder die mensdom bekend gemaak, soos dit tans deur die Gees aan sy heilige apostels en profete geopenbaar is nie” (Ef. 3:5).
Party mense sal sê ons pleeg ‘bibliolatry’ as ons die Bybel so eer: ons aanbid die Bybel eerder as die God van die Bybel. Inderwaarheid bely ons die Bybel is ’n bonatuurlike boek uit God se hart. Daarom sidder, eer, vrees en prys ons die Woord (Esra 10:3, Ps. 56:5, 11, 119:48, 120, Jes. 66:2, 5, Hand. 13:48, 2Tess. 3:1). Om die Bybel te eer beteken nie jy sit geen ander boek bo-op dit nie. Dit beteken nie jy aanbid die bladsye en ink nie. Dit beteken nie jy dink die bladsye het tower krag om bose mense weg te hou soos lig ’n vampier (Eng. vampire) laat vlug nie. Om die Bybel te eer, beteken jy beskou dit as jou lewe (Deut. 32:47). Jy oordink die Skrif dag en nag, luister na die prediking daarvan en gehoorsaam dit (Nehemia 8, Ps. 1:2, Jak. 1:22).
Ek het onlangs na ’n preek van Mark Dever oor die Puriteine geluister. Hy vertel hoe die vroeë Puriteine in die sestiende eeu uurglashouers langs die kansel gehad het. Die prediker kon die uurglas twee keer omdraai! Toe Richard Greenham sy uurglas vir ’n tweede keer omdraai, toe sê die gemeente: ‘Preach on, preacher! Preach on!’ Na twee ure wou hulle nog hê. Baie van hulle kon nog die reuk van brandende mense in hulle neusgate ruik. Talle Christene het op die brandstapel gesterf, omdat hulle die Bybel in Engels gelees en vir hulle kinders geleer het. Die gelowiges in Greenham se gemeente kon nie genoeg van die Woord kry nie. Vandag kla gelowiges as die preek langer as 40 minute is. Ons behoort ons te skaam.
Laat ons die Bybel liefhê. God se Gees het dit vir die profete en apostels gegee (v.13, 2Sam. 23:2, 1Tess. 4:8). Ek sê nie Hy het die woorde dikteer nie, maar Hy het deur elke skrywer se unieke styl Jesus se woorde akkuraat oorgedra (v.13-15, 14:26). Die apostels het niks aan Jesus toegeskryf wat Hy nie gesê of gedoen het nie. Hulle het die volle waarheid wat ons benodig om God se wil te doen, neergeskryf (2Tim. 3:16-17, 2Pet. 1:3). Mense se insig oor die huwelik, ouerskap, finansies, politiek, emosionele probleme dra niks by nie. Alles wat ons nodig het, is in Christus en sy Woord (Kol. 2:3, 8, Heb. 1:1, Op. 22:18-19). Enige subjektiewe leiding of profesie is vir ’n spesifieke persoon of situasie bedoel, en moet aan die Bybel gemeet word (1Kor. 14:37, 1Tess. 5:19-22). Daar is geen nuwe openbaring nie.
2. Die Bybel is God se Woord (v.13b-15)
Ek het al mense hoor sê: ‘Jesus het in Aramees gepreek. Die apostels het in Grieks geskryf. Sekerlik het hulle van sy woorde vergeet of dit verdraai. Ons het die oorspronklike woorde van Jesus verloor.’ Dit is slegs waar as jy die Gees buite berekening laat. Genadiglik het Hy Jesus se lering akkuraat aan die apostels oorgedra (v.13-15, 14:26). Teoloë soos Bart Ehrman sal sê: ‘Die vroeë kerk het kopieer- en vertalingsfoute gemaak. Gevolglik het ons nie die outentieke woorde van Jesus nie.’ Soos die Gees Jesus se woorde vir die apostels in stand gehou het, doen Hy vir ons (v.13-15, 14:26). Selfs al vernietig jy die laaste kopie van die Bybel, word dit in God se hart in die hemel bewaar (Ps. 119:89, Jer. 36:27-28).
God het die Ou- en Nuwe Testamente manuskripte deur mense bewaar wat dit sorgvuldig en noukeurig oorgeskryf het (Deut. 17:18). Daarom stem die beskikbare Griekse manuskripte (meer as 5500) 99.5% ooreen. Die oudste fragment (P90) is ’n gedeelte uit Johannes Evangelie (Joh. 18:36-19:7). Dit is tussen twintig en dertig jaar na die apostel se dood geskryf (c.110-150 n.C.).6 Dit is nie asof daar oor ’n lang tyd honderde kopieerfoute kon insluip nie. Die oudste Bybelvertalings—die LXX, Koptiese Bybel, Siriese Peshitta en die Vulgaat—sowel as Bybelaanhalings in die vroeë kerkvaders se preke, kommentare en briewe stem grootliks met die beskikbare Griekse en Hebreeuse manuskripte ooreen.7 Die verskille is klein en verander niks aan enige Christelike leerstelling nie. Stel jouself gerus dat enige goeie vertaling soveel Christus se woorde is as toe Hy dit die eerste keer gesê het (v.13-15, 14:26).
Die Bybel is God se Woord (Ef. 6:17). As die Bybel praat, praat God. Dit is onsin om soos een leraar te sê: ‘In stede daarvan dat ons sê: “Die Bybel sê,” moet ons sê: “God sê.” Mense wat anders sê, verafgod die Bybel.’ Hy praat snert. Volgens Rom. 9:17 het die Skrif aan Farao gesê, maar as jy die aanhaling in Eks. 9:16 lees, het God hierdie woorde gespreek. Die Bybel se woorde is God se woorde. Laat ons dan nie soos ds. X sê: ‘Ons sê maklik: “Paulus sê.” Ons moet liewer sê: “Die Bybel sê.” ’ Het ds. X vergeet die Gees het die apostels en profete geïnspireer, en dat hulle woorde God se woorde is (1Tess. 2:13, 1Pet. 1:10-12, 2Pet. 3:2)?
Maar Paulus sê tog self sy woorde verskil van Jesus s’n: ‘Die Here sê, nie ek nie... Ek sê, nie die Here nie’ (1Kor. 7:10, 12). Al wat hy bedoel, is dat hy in die eerste instansie vir Jesus aanhaal en in die tweede geval nie. In albei gevalle kom sy woorde van die Gees af (1Kor. 7:40). Daarom moet ons Paulus se geskrifte soos die res van die Bybel gehoorsaam (2Pet. 3:15-16). Geen ander boek het dieselfde gesag oor jou nie; nie die apokriewe, die Koran, die boek van Mormon, Ellen G. White se profesieë, of Mao Zedong se klein rooi boekie nie. Die Bybel alleen is Christus se woorde deur die Gees. Daarom mag geen leraar sy eie of ander mense se idees preek nie. Laat ons eenvoudig die Bybel uitlê sonder om dit te verdraai: “Ons het egter afstand gedoen van geheime skandelike dinge, en tree nie slinks op, of verdraai die Woord van God nie” (2Kor. 4:2). Preek dit woord vir woord, reël vir reël, waarheid vir waarheid (Jes. 28:13). Ons moet die volle waarheid van God verkondig; die Woord en die Woord alleen (Hand. 20:27, 1Tim. 4:13 2Tim. 4:2). Laat ons die woorde wat Jesus op aarde gespreek het, verkondig (Matteus tot Johannes). Net so moet ons dit wat Christus deur sy Gees uit die hemel gespreek het, verkondig (die toekomstige dinge van v.13, naamlik die res van die Nuwe Testament). Ons moet die Bybelse profesieë verkondig (v.13). Watter ander boek kan die toekoms so akkuraat beskryf soos die Bybel? Dit wys weereens die Bybel is bonatuurlik en kom van God af (13:19, Jes. 41:22-23).
Omdat die Bybel Jesus se woorde is, moet ons dit Christo-sentries verkondig. Jesus moet sentraal wees (v.14). So het die Gees dit deur die apostels en profete laat opteken; Christus is die hart van hulle boodskap (Luk. 24:27, 44, Op. 19:10). Net so moet Hy die senter van ons lewens wees. Verloën jouself, neem jou kruis op en volg Hom (Luk. 9:23). Roem in die kruis (Gal. 6:14). Beskou alles anders as gemors en streef daarna om Christus deur die geloof te verkry (Fil. 3:8-9). Wie dit doen, sal soos ’n plant in die son groei (Mal. 4:2, 2Pet. 3:18).
Tensy jy glo die Bybel is die Vader, die Seun en die Heilige Gees se woorde, sal jy nie erns maak om Jesus in die Bybel te soek nie. Jy moet glo die Bybel is uit die Vader se hart, die Seun het dit gesê, die Gees het sy woorde vir die apostels en profete gegee om neer te skryf (v.15, 1:1, 14, 12:49-50, 2Pet. 1:19-21). Omdat ons dit glo, begin ons geloofsbelydenis by die Bybel eerder as met God. Daarmee sê ons nie God is minder as die Bybel nie. Ons begin by die Bybel, want anders kies elkeen sy eie weergawe van God. Ons glo die Bybel en die hele Bybel. Soos Haralan Popov het ons dit lief. Toe Popov onder die Kommuniste vir sy geloof in die tronk was, het hy vir vyf jaar nie ’n Bybel gesien nie. Op ’n dag het ’n ander gevangene ’n Bybel in die asblik gekry. Toe Popov dit sien, toe gryp hy dit, druk dit teen sy bors en huil. Die ander gevangene het dit teruggevat. Hy wou die dun bladsye oprol om sigarette te maak. Popov het al sy geld vir die Bybel aangebied. Die man was verbaas. ‘Is die Bybel dan so waardevol vir jou?’ Vir die volgende paar maande het Popov 47 hoofstukke gememoriseer. Uiteindelik het die wagte sy Bybel ontdek en dit weggevat.8 Mag ons soos Popov en Jeremia wees: “Toe u woorde gevind is, het ek hulle verslind. U woorde was vir my ’n vreugde, ’n genot vir my hart...” (Jer. 15:16).
1 Iain H. Murray, Evangelical Holiness and Other Addresses (Edinburgh: The Banner of Truth Trust, 2013), 76
2 John Owen, The Spirit and the Church (Edinburgh: The Banner of Truth Trust, 2019), 47-8.
3 Charles H. Spurgeon, Speeches at Home and Abroad (Albany, OR: AGES Software, 1996), 14-5. The Bible—II, Speech at Annual Meeting of the British and Foreign Bible Society, May 5th, 1875. Verkry by http://media.sabda.org/alkitab-9/LIBRARY/SPU_SPCH.PDF
4 Aanhalings uit die 2020 Vertaling.
5 John Calvin, Commentary on the Epistles to Timothy, Titus, and Philemon (Grand Rapids, MI: Christian Classics Ethereal Library, n.d.), notes on 2Tim. 3:16. Verkry by https://www.ccel.org/ccel/calvin/calcom43.iv.iv.iii.html
6 https://christianpublishinghouse.co/2020/04/07/papyrus-90-p90-small-greek-new-testament-fragment-john-1836-197-dating-to-c-110-150-c-e/
7 Lee Strobel, The Case for Christ (Grand Rapids, Michigan: Zondervan, 1998), 70-94. Wayne Grudem, Systematic Theology (Nottingham, England: Inter-Varsity Press, 1994, 2007), 96. John MacArthur & Richard Mayhue (ed.), Biblical Doctrine: A Systematic Summary of Bible Truth (Wheaton, Illinois: Crossway, 2017), 127-128. Sien ook https://normangeisler.com/a-note-on-the-percent-of-accuracy-of-the-new-testament-text/
8 Haralan Popov, Tortured for his Faith (Grand Rapids, Michigan: Zondervan Publishing House, 1970, 1975), 97-9
[/column]