Lukas 10:38-42
Verledejaar het ek ’n 79-jarige leraar gevra: ‘Wat is twee of drie lesse wat jy in jou bediening geleer het; dinge wat jy vir ’n jonger leraar sal sê?’ Wat volg is ’n deel van sy antwoord: ‘Ultimately, it seems to me that the only thing that matters is the cultivation of your inner life, that is, your intimate communion with God, your personal knowledge of Him in your hearts of hearts, your walk with Him in the depths of your soul. For you, to live must be Christ! (Phil. 1:21). Your whole being must be gripped by the conviction that life is not worth living if it is lived apart from Him. Everything must flow from that.’
Dit is die punt van Luk. 10:38-42. Lukas wys hier wat Jesus van ons verwag.
1. Martha (v.38, 40-41)
John Piper sê: ‘Ministry is its own worst enemy. It is not destroyed by the big, bad wolf of the world. It destroys itself... The great threat to our prayer and our meditation on the Word of God is good ministry activity.’1 Ons sien dit by Martha. Dit het as volg gebeur: “Terwyl hulle op reis was, het Hy by ’n sekere dorpie gekom waar ’n vrou met die naam Martha Hom as gas ontvang het.” (v.38).
Martha se tuisdorp was Betanië (Joh. 11:1), omtrent 3 km oos van Jerusalem en die Olyfberg (19:28-29, 37, Joh. 11:18). Jesus was vriende met Lasarus en sy twee susters, Maria en Martha (Joh. 11:1, 3, 11). Hulle was ’n welaf gesin. Martha het haar eie huis gehad (v.38) en meer as genoeg kos vir die gaste (v.40). Toe Lasarus gesterf het, kon hulle professionele roubeklaers bekostig (Joh. 11:31). Hulle het ’n klipgraf besit (Joh. 11:38, vgl. Matt. 27:57, 60). Die nardusolie waarmee Maria Jesus se voete gesalf het, was ter waarde van byna ’n jaar se salaris (Joh. 12:3, 5). Duidelik kan Jesus ryk mense red (18:24-27). Hy het dit vir Maria en Martha gedoen. In reaksie het Martha haar welvaart gebruik om Jesus te dien.
Doen jy dit as die Here jou met finansies seën? Jy behoort dit te doen (v.38, 8:3, 2Kor. 9:9, 11, Fil. 4:18, 1Tim. 6:17-19). Waak net dat jou diens aan Jesus jou nie van Hom af weglei nie. Dit het met Martha gebeur. Sy het meer op haar diens aan Jesus fokus as op Jesus self. Sy het in haarself gekeer geraak, sodat sy Jesus se lof gesoek het eerder as om Hom te loof. Dit gebeur maklik. ’n Leraar kan byvoorbeeld meer van sy prediking maak as van die Een Wie hy verkondig. Martyn Lloyd-Jones het dit verstaan. Gedurende die laaste dae van sy lewe het hy gesê: ‘“Our greatest danger is to live upon our activity. The ultimate test of a preacher is what he feels like when he cannot preach.” Our relationship to God is to be the supreme cause of joy. To lean upon our sermons is “a real snare for all preachers.” “We cannot lean on them.”... “...People say to me it must be very trying for you not to be able to preach—No! Not at all! I was not living upon preaching.”’
Prediking en geen ander diens moet Jesus se plek inneem nie. Jy is tog nie geroep om te dien nie, maar om gemeenskap met die Vader en die Seun te hê (1Kor. 1:9, 1Joh. 1:3). God het jou geroep om Maria te wees voor Hy jou geroep het om Martha te wees. Martha het dit nie verstaan nie en daarom het sy baie werk vir haarself gemaak. Sy was kwaad toe Maria haar nie gehelp het nie. Maar wie het gesê sy moet vir Jesus so dien?
Ek wonder hoe dikwels ons dieselfde doen. Jy gaan oorboord om die kerksaal vir ’n sangdiens te versier of skeduleer ekstra uitreike en besoeke en word kwaad as niemand jou help nie. Maar wie het gesê jy moet dit doen? Ons maak planne en vra die Here se seën daarop in plaas daarvan dat ons sy wil vra, Hom gehoorsaam en sy seën verwag. Omdat ons dit verkeerdom doen, word diens vir ons ’n las eerder as ’n vreugde. En as dit ’n las word, moet jy jouself afvra: vir wie doen ek dit?
Diens wat selfgefokus is, lyk soos Martha s’n (v.40): jy voel uitgebrand, bejammer jouself, manipuleer vir Jesus, word kwaad vir Hom, murmureer teen Hom en sien Hom as ’n slawemeester eerder as ’n Vriend. Jy beveel Hom asof Hy jou diens benodig (kontra Hand. 17:25): ‘As U my nie dadelik help nie is ek klaar met die bediening en die kerk.’ Jesus gaan nie die skuld aanvaar as jy jouself oorlaai nie. Die probleem lê nie by Hom nie, maar by jou eie hart. Jy is angstig (v.41). Die Griekse woord (merimnaō) beteken letterlik jy is in twee geskeur.
Martha wou aan Jesus se voete sit, maar het gekies om eerder te dien. Jy wil jou stiltetyd hou, maar jou aandag is verdeeld: jy moet ’n preek, Bybelstudie of Sondagskoolles voorberei. Jy moet iets vir die kerk aankoop of ’n siek persoon in die hospitaal gaan sien. ‘Ek sal in die kar bid,’ oortuig jy jouself. Jy moet ’n taak doen of vir ’n eksamen studeer. ‘Ek sal vanaand stiltetyd hou.’ Maar jy is te moeg en kom nie daarby uit nie.
Is jy so angstig soos Martha? Alles moet perfek wees vir Jesus en sy kerk. Jy skarrel om klaar te kry. Jy stres en slaap sleg. Sodra jy die taak afhandel, begin jy oor die volgende ding stres. Jou tye aan Jesus se voete bestaan nie. As dit bestaan, is dit kort en afgerammel. Daar is so baie dinge om te doen! Jy jaag jou lewe om. Jesus is soveel anders. Toe Hy op aarde was, het Hy hard gewerk, maar Hy was nooit haastig nie. Hy het rustig lewe soos Een wat glo dat sy Vader in beheer is. Hy het net gedoen wat die Vader Hom beveel. Die res het Hy in die Vader se hande gelos. Omdat Hy die Vader so vertrou het, het Hy vrede gehad. “’n Standvastige gesindheid sal U in volkome vrede bewaar, omdat daar op U vertrou word.” (Jes. 26:3).
2. Maria (v.39, 42)
Rabbi Eliëser het gesê dat as ’n man sy dogter die wet leer, hy haar losbandigheid leer (Sotah 3.4, 21b.1).2 In Yerushalmi sê hy mens moet die wet verbrand eerder as om dit vir ’n vrou te leer (notas: 1 Sotah 39).3 Volgens Kiddushin 29b:8-10 mag ’n vrou nie die wet bestudeer nie en moet jy haar nie daarin onderrig nie.4 Jesus het dit kom verander toe Hy die Woord vir vroue geleer het (v.39, vgl. 1Tim. 2:11). Die feit dat Maria aan Jesus se voete gesit het, is ’n teken van amptelike onderrig (v.39, vgl. Hand. 22:3). Haar plek aan sy voete wys ook iets van haar nederigheid en liefde vir Hom (sien 8:35). Ons vind haar weer aan sy voete toe haar broer Lasarus gesterf het (Joh. 11:32). Kort voor Jesus se dood was sy weer aan sy voete om haar liefde aan Hom te bewys (Joh. 12:3).
Hoe sit ’n mens vandag aan Jesus se voete? Jy oordink sy Woord dag en nag en bid vir insig om dit te verstaan (Ps. 1:2, 119:18, 97). Jy wy jouself aan die prediking van God se Woord (Hand. 2:42). Jy bestudeer en ondersoek die Skrifte noukeurig (Hand. 17:11, 2Tim. 2:15). Jy gehoorsaam wat in die Bybel staan (Jak. 1:22).
In die eerste plek moet jy Jesus in sy Woord soek (Jer. 29:13, Rom. 10:17, 1Pet. 1:23, 25). In die tweede plek moet jy Jesus in sy Woord soek (2Kor. 3:18, Fil. 3:8). Moet dit nie doen vir wat Hy jou kan gee nie, maar vir Wie Hy is. As jy Hom eers in sy Woord gesmaak het, sal jy dit nooit weer vir ’n ander rede lees nie; nie eers om ’n preek voor te berei nie. Ek het John MacArthur in ’n preek gehoor sê: ‘I never study the Bible to make a sermon—never! I always study it for my own soul.’
Dit is al wat nodig is: om by Jesus te wees (v.42). Sy teenwoordigheid sit lewe in die res van jou dag. Dit vul jou met dapperheid en met nuwe krag (Jos. 1:8, Jes. 40:31). Iemand wat gedurig aan Jesus se voete sit, is vol liefde, blydskap, vrede, rustigheid, vriendelikheid, goeie werke, getrouheid, sagmoedigheid en selfbeheersing (Gal. 5:22-23). Geen wonder dat Jesus gesê het Maria het die beste deel gekies (v.42). Maria se inname van Jesus se Woord was beter as al Martha se disse (v.42). Christus en sy Woord was haar kos, haar deel (Job 23:12, Ps. 16:5, Joh. 6:35, Heb. 13:9).
Geestelike lewe lê nie in wat jy vir Jesus doen nie, maar in sy nabye teenwoordigheid. Verledejaar het ek dit opnuut besef. Ek het die Here gevra om my bruikbaar te maak. Die Heilige Gees het Esegiël 47 tot my gedagtes gebring. Esegiël praat van ’n waterstroompie wat uit die Allerheiligste van die tempel vloei. Hoe verder dit vloei, hoe breër en dieper word die rivier. Oral waar die rivier vloei, bring dit lewe. As ek soos die rivier wil wees, moet ek in die Allerheiligste lewe. Ek moet in Christus se teenwoordigheid lewe, sodat sy lewe deur my kan vloei om mense vir Hom te beïnvloed. Jesus het gesê: “As iemand dors het, laat hy na My kom, en drink! Hy wat in My glo, soos wat die Skrif sê, ‘Strome lewende water sal uit sy binneste vloei.’” (Joh. 7:37-38).
Dit is jammer dat ons dit nie glo nie. Ons salueer aktiewe mense wat baie vir die Here doen en gee min erkenning aan die ou tannie wat gedurig tot die Here bid (ook vir die aktiewe mense!). Ons sê: ‘God helps those who help themselves,’ terwyl die waarheid is: ‘God helps those who live upon his presence and draw on his strength.’ Dit wou Jesus nie van Maria wegvat, sodat sy Martha kon help om haar eie drome en ideale te verwesenlik nie: “Maria het die goeie deel gekies; dit sal nie van haar af weggeneem word nie.” (v.42).
Jesus wil ons by Hom hê. Hy wil by ons wees. Moenie haastig wees, sodat jy kort bly nie. Talm aan die Here se voete. Moenie jou stiltetyd aframmel of die erediens verby wens, sodat jy kan doen wat jý wil nie. Selfs as jou stiltetyd of die erediens verby is, moet jy Christus se Woord in jou hart bewaar en gedurigdeur met Hom praat. Wees soos ’n verliefde vrou wat ’n hangertjie by haar beminde gekry het en dit gedurig vashou wanneer sy aan hom dink. Wees soos ’n verliefde man wat gereeld na sy beminde se foto kyk en aan haar dink.
***
Het Lukas se lering oor Maria en Martha jou onder sonder-oortuiging gebring? Bely jou sonde en wy self opnuut aan die Here. As jy uitstel, sal Lukas 10 sy trefkrag in jou lewe verloor. Die duiwel sal die Woord uit jou hart steel. Ek het dit verledejaar ervaar. Die Here het my duidelik oor iets aangespreek; iets wat ek moes regstel. Ek het nagelaat. Die las het swaarder geword. Ses maande later het dit ’n krisispunt bereik. Dit was onnodig, omdat ek dit lankal kon regstel. Genadiglik het ek die saak reggestel en kon ek vergewe word.
Martha was so. Alhoewel sy Jesus waarlik liefgehad het (Joh. 11:20-27), het sy nie sy waarskuwing ter harte geneem nie. ’n Paar dae voor Jesus dood was Maria weer aan Jesus se voete, terwyl Martha weer besig was om te dien (Joh. 12:2-3)! Dit is nie verkeerd om die Here te dien nie. Solank jy dit nie doen ten koste van die een ding wat nodig is nie.
1 John Piper, Brothers, We Are Not Professionals (Nashville, Tennessee: Broadman & Holman Publishers, 2002), 59-60
2 https://www.sefaria.org/Mishnah_Sotah.3.4?ven=William_Davidson_Edition_-_English&vhe=Torat_Emet_357&lang=bi en https://www.sefaria.org/Sotah.21b?ven=William_Davidson_Edition_-_English&vhe=William_Davidson_Edition_-_Vocalized_Aramaic&lang=bi
3 https://www.sefaria.org/Rereading_the_Rabbis%3B_A_Woman's_Voice%2C_1_Sotah.39?ven=Rereading_The_Rabbis:_A_Woman%27s_Voice._By_Judith_Hauptman&lang=bi
4 https://www.sefaria.org/Kiddushin.29b.10?ven=William_Davidson_Edition_-_English&vhe=William_Davidson_Edition_-_Vocalized_Aramaic&lang=bi