Tydens my studies het een liberale professor my in die waarheid van die Bybel laat twyfel. My geloof is versterk toe ek die Bybel meer begin lees en memoriseer het. Die twyfel het verdwyn.
Hoe het Tomas beweeg van twyfel tot geloof?
“24 En Thomas wat genoem word Dídimus, een van die twaalf, was nie saam met hulle toe Jesus gekom het nie. 25 Die ander dissipels sê toe vir hom: Ons het die Here gesien! Maar hy het vir hulle gesê: As ek nie in sy hande die merk van die spykers sien en my vinger steek in die merk van die spykers en my hand in sy sy steek nie, sal ek nooit glo nie.
26 En agt dae daarna was sy dissipels weer binne, en Thomas saam met hulle. En Jesus het gekom terwyl die deure gesluit was, en het in hul midde gestaan en gesê: Vrede vir julle! 27 Daarna sê Hy vir Thomas: Bring jou vinger hier, en kyk na my hande; en bring jou hand en steek dit in my sy; en moenie ongelowig wees nie, maar gelowig. 28 En Thomas antwoord en sê vir Hom: My Here en my God! 29 Jesus sê vir hom: Omdat jy My gesien het, Thomas, het jy geglo; salig is die wat nie gesien het nie en tog geglo het.” (Johannes 20).
Twyfel (v.24-25)
Tomas was een van ‘n tweeling en is daarom ook Didimus genoem. Hy was maar ‘n pessimistiese karakter en het, soos Eyore (die donkie in Whinnie-the-Pooh), altyd die donker kant van die lewe gesien. Toe Jesus vir Lasarus wou opwek, het Tomas vir sy kollegas gesê: ‘Kom ons gaan ook, dat ons saam met Jesus kan sterf.’ (sien 11:16, 8). In 14:5 sê hy: “Here, ons weet nie waar U gaan nie, en hoe kan ons die weg ken?” In 20:25 staan sy depressie uit soos ‘n seer duim. Maar Tomas was ook dapper en lojaal. Hy was bereid om saam met Jesus te sterf. Hy wou graag weet waarheen Jesus oppad was, sodat hy kon saamgaan.
Die eerste keer toe Jesus ná die opstanding aan die dissipels verskyn het, was Tomas afwesig (v.24, 19). Die teks sê nie vir ons waar hy was nie. Die ander dissipels het aanhoudend [Gk. imperfektum] vir hom gesê: ‘Jesus het aan ons verskyn!’ (v.25). Tomas was somber en skepties – hy het nie die tien ooggetuies geglo nie: “As ek nie in sy hande die merk van die spykers sien en my vinger steek in die merk van die spykers en my hand in sy sy steek nie, sal ek nooit glo nie.” (v.25). Hy wou (soos Johannes ná hom) kon getuig van Jesus wat “ons hande getas het” (1 Johannes 1:1). Hy wou nie die ander se getuienis glo nie. Dalk het hulle net ’n gees gesien. Of dalk was dit ’n vals Jesus. Of miskien iemand wat hom voorgedoen het as Jesus. Voordat jy te hard is op arme Tomas, moet jy onthou dat die ander ook getwyfel het.[1] Die Skrif sê:
“En [die vroue se] woorde het vir [die dissipels] na onsinnige praatjies gelyk, en hulle het hul nie geglo nie...En terwyl hulle hieroor praat, staan Jesus self in hul midde en sê vir hulle: Vrede vir julle! Toe het hulle verskrik en baie bang geword en gemeen dat hulle ‘n gees sien. En Hy sê vir hulle: Waarom is julle ontsteld en waarom kom daar twyfel in julle hart op? Kyk na my hande en my voete, want dit is Ek self. Voel aan My en kyk; want ‘n gees het nie vlees en bene soos julle sien dat Ek het nie. En terwyl Hy dit sê, wys Hy hulle sy hande en sy voete. En toe hulle van blydskap nog nie kon glo nie en hulle verwonder, sê Hy vir hulle: Het julle hier iets om te eet? Daarop gee hulle Hom ‘n stuk gebraaide vis en ‘n stuk heuningkoek. En Hy het dit geneem en voor hulle oë geëet.” (Lukas 24:11, 36-43).
Adoniram Judson was ‘n Amerikaanse sendeling in Burma. Toe sy vrou en sy kind dood is, het hy depressief geraak en vir 40 dae in die oerwoud gaan woon. Hy het die volgende woorde in sy dagboek geskryf: ‘God is to me the Great Unknown. I believe in Him, but I find Him not.’ Tomas en Judson is bewyse dat selfs toewyde gelowiges kan twyfel. Party gelowiges is meer geneig tot somberheid as ander. Wees barmhartig en geduldig met sulke mense (soos wat Jesus in v.27 met Tomas was). Judas 22 sê: “En aan sommige wat twyfel, moet julle barmhartigheid bewys.” Wanneer so iemand sterk dinge gesê het soos: ‘Ek sal nooit glo nie’ (v.25), moet jy aanhou bid en vertrou dat die Here hulle kan help. Jesus het Tomas se diep twyfel verander in ‘n sterk geloof (v.28). Richard Sibbes (‘n Puritein) het dit raak gevat: ‘Nothing is as certain as that which is certain after doubts.’
Vir jou wat twyfel: Soms word twyfel aangehelp, omdat jy nie gereeld saam met ander Christene byeenkom om God se Woord te hoor nie. Tomas het getwyfel, omdat hy nie die vorige Sondagaand saam met die ander was nie (v.24). Waar het Asaf sy oplossing gekry toe hý verward was? “Toe het ek nagedink om [my probleem] te verstaan, maar dit was moeite in my oë, totdat ek in die heiligdomme van God ingegaan [het]” (Psalm 73:16-17). Die Hebreërskrywer sê: “en laat ons op mekaar ag gee om tot liefde en goeie werke aan te spoor; en laat ons ons onderlinge byeenkoms nie versuim soos sommige die gewoonte het nie, maar laat ons mekaar vermaan, en dit des te meer namate julle die dag sien nader kom.” (Hebreërs 10:24-25). Martyn Lloyd-Jones was reg:
‘People who neglect attendance at the house of God are not only being unscriptural – let me put it bluntly – they are fools. My experience in the ministry has taught me that those who are least regular in their attendance are the ones who are most troubled by problems and perplexities... Moreover, those who do not attend God’s house will be disappointed some day, because on some favoured occasion the Lord will descend in revival and they will not be there. It is a very fooish Christian who does not attend the sanctuary of God as often as he possibly can, and who does not grieve when he cannot.’ (Faith on Trial, p.52).
Geloof (v.26-29)
Agt dae later was die dissipels weer bymekaar (agt dae tel van die Sondag wat Jesus opgestaan het, tot die volgende Sondagaand). Hoekom het Jesus nie deur die week aan hulle verskyn nie? Wou Hy Sondag instel as ‘n spesiale dag van aanbidding (sien Psalm 118:22-24, Handelinge 20:7, 1 Korintiërs 16:1-2)?
Die dissipels was agter geslote deure. Dit lyk of hulle, soos die vorige Sondagaand, wéér bang was vir die Jode (v.26, 19). Skielik het Jesus tussen hulle gestaan. Hoe presies dit kon gebeur is onverklaarbaar. In sy opstandingsliggaam kon Hy verskyn en verdwyn (Lukas 24:31). Maar die teks sê nie direk vir ons dat Hy deur die muur geloop het nie. Dit mag wees dat die geslote deur voor Hom oopgegaan, en weer agter Hom toegegaan het. Die dissipels se oë en ore was gesluit, sodat hulle dit nie kon sien nie. Dit is wat in Handelinge 12:10 gebeur het. Die tronkdeure was gesluit. Die engel het die deure voor Petrus oopgemaak sonder dat die wagte iets gesien of gehoor het.
Soos by die vorige geleentheid was Jesus se eerste woorde shalom – ‘Vrede vir julle.’ (v.26, 19). Jesus het geweet dat hulle bang was en wou hulle gerus stel. Voor sy dood het Hy mos vir hulle gesê: “Vrede laat Ek vir julle na, my vrede gee Ek aan julle; nie soos die wêreld gee, gee Ek aan julle nie. Laat julle hart nie ontsteld word en bang wees nie.” (14:27).
Maar daar was iets meer in Jesus se vredegroet. Deur sy kruisdood was daar nou ware vrede tussen God en mens: “Omdat ons dan uit die geloof geregverdig is, het ons vrede by God deur onse Here Jesus Christus” (Romeine 5:1).
Jesus het geweet wat Tomas in v.25 vir die ander dissipels gesê het. Daarom het Hy vir hom gesê: “Bring jou vinger hier, en kyk na my hande; en bring jou hand en steek dit in my sy; en moenie ongelowig wees nie, maar gelowig.” (v.27). Die teks sê nie vir ons dat Tomas sy hand en vinger in Jesus se wonde gesteek het nie. Jesus self sê dat Tomas sy wonde gesien het (v.29), maar nie dat hy daaraan gevat het nie. Dit was nie nodig nie. Die oomblik toe hy Jesus se wonde sien, het hy geglo dat Jesus die opstane Here is. En die feit dat Jesus geweet het wat hy in die geheim vir die ander dissipels gesê het, het hom oortuig dat Jesus God is. Daarom het hy in v.28 vir Jesus gesê: “My Here en my God!” Tomas het verseker gedink aan dit wat Jesus vóór sy dood gesê het:
“[dat] almal die Seun kan eer net soos hulle die Vader eer.” (5:23).
“voordat Abraham was, is Ek.” (8:58, cf. Eksodus 3:14).
“Hy wat My gesien het, het die Vader gesien.” (14:9).
Hy het die geweet dat die Messias God self is: “Want ‘n Kind is vir ons gebore, ‘n Seun is aan ons gegee; en die heerskappy is op sy skouer, en Hy word genoem: Wonderbaar, Raadsman, Sterke God, Ewige Vader, Vredevors” (Jesaja 9:5).
Die Jehova’s Getuies interpreteer Tomas se woorde anders as ons. Hulle sê:
- Tomas was besig om te laster – hy het die Here se Naam ydelik gebruik (soos wat hulle ‘O my G__!’ in films sê). Maar geen lojale Jood sou die Here se Naam ydelik gebruik het nie. Buitendien is daar ‘n voegwoord (en) tussen ‘Here’ en ‘God’. Niemand sê: ‘My Here EN my God!’ as hulle laster nie. En as hy gelaster het: hoekom het Jesus hom nie bestraf nie, maar hom geseën? (v.29).
- Tomas het vir Jesus ‘Here’ genoem het, maar toe opgekyk na die hemel en gesê: ‘My God!’ Maar weereens wys die voegwoord ‘en’dat Tomas met een persoon gepraat het. As ek vir my vrou sê: ‘Jy is lieflik en mooi’ praat ek nie met twee persone nie. Buitendien sê v.28: “En Thomas antwoord en sê vir Hom: My Here en my God!” Tomas het erken dat Jesus die God van die Ou Testament is: “my God en Here” (Psalm 35:23). Jesus het hom nie tereggewys nie, maar die lof aanvaar.
Tomas praat van my Here en my God. Sy woorde is warm en persoonlik. Luther het gesê: ‘Vat die woord my weg en jy vat Christenskap weg.’ Ek stem saam dat ‘n Christen se geloof nie ‘n private aangeleentheid is nie. Dis nie iets wat jy vir jouself hou nie. Jy is deel van ‘n groter liggaam. Jy is een met ander gelowiges (v.26). Tog is jou geloof persoonlik. Ander kan nie námens jou glo nie. Jy moet kan sê: ‘My Here en my God!’ (v.28).
Tomas het geglo eers nádat hy vir Jesus gesien het. Daarom sê Jesus: “Omdat jy My gesien het, Thomas, het jy geglo; salig is die wat nie gesien het nie en tog geglo het.” (v.29). In die Bybel is sien en glo teenoorgesteldes:
“Want ons wandel deur geloof en nie deur aanskouing nie.” (2 Korintiërs 5:7).
“Die geloof dan is ‘n vaste vertroue op die dinge wat ons hoop, ‘n bewys van die dinge wat ons nie sien nie.” (Hebreërs 11:1).
“vir wie julle, al het julle Hom nie gesien nie, tog liefhet; in wie julle, al sien julle Hom nou nie, tog glo en julle verbly met ‘n onuitspreeklike en heerlike blydskap, en die einddoel van julle geloof, die saligheid van julle siele, verkry.” (1 Petrus 1:8-9).
Pasop dat jy nie ’n verkeerde afleiding maak nie. Geloof is nie ‘n blinde sprong in die donker nie: ‘Ons weet nie of hierdie dinge so is nie, maar glo dit in elk geval en hoop vir die beste.’ Nee. Dis wat evolusie is. Daar is geen feite op die tafel nie, en tog glo mense dit. Ware geloof is gebasseer op feite. Ons het nog nooit vir Julius Caesar gesien nie, maar daar is genoeg bewyse sodat ons glo hy het werklik bestaan. Net so met Jesus se opstanding. Al het ons dit self nie gesien nie, was daar ‘n paar honderd ooggetuies. Op grond van hierdie en baie ander bewyse glo ons. Dít is wat v.29 beteken. As die feite verkeerd bewys kan word, dan is ons geloof tevergeefs:
“12 As dit dan gepreek word dat Christus uit die dode opgewek is, hoe sê sommige onder julle dat daar geen opstanding van die dode is nie? 13 As daar geen opstanding van die dode is nie, dan is Christus ook nie opgewek nie. 14 En as Christus nie opgewek is nie, dan is ons prediking vergeefs en vergeefs ook julle geloof; 15 en dan word ons valse getuies van God bevind, omdat ons teen God getuig het dat Hy Christus opgewek het, wat Hy nie opgewek het nie, ten minste as die dode nie opgewek word nie. 16 Want as die dode nie opgewek word nie, dan is Christus ook nie opgewek nie; 17 en as Christus nie opgewek is nie, dan is julle geloof nutteloos, dan is julle nog in julle sondes; 18 dan is ook die wat in Christus ontslaap het, verlore. 19 As ons net vir hierdie lewe op Christus hoop, dan is ons die ellendigste van alle mense.” (1 Korintiërs 15:12-19).
As ons glo sonder om te sien, moet ons nie saam met die charismate en Fariseërs soek na visioene en tekens nie (Matteus 12:39). Jy hoef nie ‘n hemelreis mee te maak om te glo nie, want “salig is die wat nie gesien het nie en tog geglo het.” (v.29). Sien dan vir Jesus in die Skrif, glo die feite, bely Hom as Here en God, en oorkom jou twyfel (v.28). “As jy met jou mond die Here Jesus bely en met jou hart glo dat God Hom uit die dode opgewek het, sal jy gered word; want met die hart glo ons tot geregtigheid en met die mond bely ons tot redding.” (Romeine 10:9-10). In die hemel sal jy, soos Tomas, die merke in sy hande en sy sy sien (Openbaring 1:7, 4:6). Maar daardie tyd is nie nou nie.
Volgens oorlewering het Tomas die evangelie in Indië gepreek, en is hy daar met ‘n spies deurboor (John Foxe, Foxe’s Book of Martyrs, p.6). Tomas het tot die einde toe geglo. Hy het waarlik beweeg van twyfel tot geloof.
[1] Die feit dat Tomas (en die ander) getwyfel het, wys vir ons dat die opstanding nie ‘n hallusinasie was nie. Die dissipels het nie die storie opgemaak nie. Hulle het koue en harde feite gesoek om hulle te oortuig.