Kort na die Tweede Wêreldoorlog is daar vir soldate gevra wat hulle van Jesus dink.[1] Die meeste mans het gesê dat Hy ‘n sissie was. Een man het gesê: ‘Hy was te sag. Gee eerder vir my iemand soos Elia, Jeremia, of Johannes die Doper – manne wat ‘n vuur in hulle bene gehad het.
Die persoon wat die vrae gevra het, het gesê: ‘O, dis interessant dat jy dít sê, want op ‘n dag het Jesus vir sy disspels gesê: “Julle beweeg mos tussen die mense. Wat sê hulle: wie is Ek?” Sy dissipels het geantwoord: “Sommige sê Johannes die Doper, ander sê Elia, en ander Jeremia.” (Mt.16:13-15).
Soos wat daar in Jesus se tyd verwarring oor Hom was, is mense in ons dag en era verward. In Jh.7:25-52 het ons ‘n illustrasie hiervan.
Waarvandaan het Hy gekom? (v.25-31)
In sommige ou Kinderbybels en films het Jesus blonde hare en blou oë, asof Hy van Noorwee of Swede af kom. In ‘n swart seuntjie se gedagtes lyk Jesus soos hy. Dalk lag ons hieroor, maar die Jode in v.25-31 het nie veel beter gevaar toe hulle gewonder het waarvandaan die Messias sou kom nie.
Jode uit ander dele van die land en wêreld het die Huttefees bygewoon. Op hierdie stadium was dit nie húlle wat vir Jesus wou doodmaak nie. Uit v.1 leer ons dat die Jode in Judea Hom wou doodmaak. Al die Jode in Jersualem het dit geweet. Hulle het geweet dat die Joodse leiers vir die geleentheid gewag het, net soos wat ‘n luiperd in die lang gras lê en wag om sy prooi te vang. Toe hulle Hom dus in v.14-24 gehoor preek het, het hulle in v.25 gesê: ‘Is dit nie die man wat hulle wil doodmaak nie?’
Hulle kon dit nie glo dat Hy openlik gepraat het, en dat die leiers niks teen Hom gesê het nie (v.26, 14). Het hulle stilgebly, omdat Jesus die wind uit hulle seile gehaal het, en omdat hulle nie eintlik ‘n voet gehad het om op te staan nie. Het hulle diep in hulle harte geweet dat Hy die Messias is (v.26)? Aan die ander kant het hulle getwyfel, want wanneer die Messias verskyn sal niemand weet waar Hy vandaan kom nie, en van Jesus het hulle geweet dat Hy van Nasaret in Galilea af kom (v.27). Of so het hulle gedink (18:5, 19:19, Mt.21:11). Sommige Jode het geglo dat die Messias skielik sou verskyn. Anders as die Jode in v.42, het die Jode wat dít gesê het nie hulle Bybels geken nie.
Jesus het in die tempel gestaan en geweet dat hulle hierdie dinge sê. Hy het as’t ware vir hulle gesê: ‘So, julle sê julle ken My en weet waar Ek vandaan kom? Hoe seker is julle van julle saak? Dan moet julle seker ook weet dat Ek nie net self opgedaag het nie, maar dat Ek gestuur is. Al rede hoekom julle Mý verwerp, is omdat julle nie die Vader ken wat My gestuur het nie (8:19). Indien julle my Vader geken het, sou julle uit my ware woorde geweet het dat Ek van Hom af kom. Anders as júlle, ken Ek die Vader (Lk.11:22). Dit is immers Hý wat My gestuur het’ (v.28-29).
Die Jode was kwaad oor Jesus se woorde, en tog het hulle Hom nie gearresteer nie, omdat dit nie die bepaalde tyd, plek, en manier van sy dood was nie (v.30, 6, 8, 8:20, 59, 10:39, 18, 18:32, Dn.9:26, Lk.4:29-30, 13:33, 22:53, Hd.2:23, Rm.5:6, vgl. Job 14:5, Jer.15:2-3). Ten spyte van die Jode se ongeloof, was daar baie wat in Hom geglo het (v.31). Die dosyne wondertekens wat Hy gedoen het, het bewys dat Hy die Messias is (v.31, 20:30-31, 21:25). Moses, Elia en Elisa sáám, het nie eers soveel wonderwerke gedoen soos Hy nie (v.31).
‘n Klomp van die Jode het nie hulle Bybels geken nie (v.27). Hulle kon nie die verskoning gebruik het om te sê dat hulle nie toegang tot die Skrifte gehad het nie. Hulle kon dit in die sinagoge gehoor en by hulle ouers geleer het. Hulle kon direk met Jesus gepraat het as hulle wou. Die probleem was dat hulle buite-Bybelse geskrifte bo die Bybel geplaas het. Juis daarom het hulle verkeerde idees oor die Messias gehad. Hulle onkunde oor die Skrif het daartoe gelei dat hulle die ewige lewe verbeur het.
Ons moenie in die selfde gat beland nie. Ons het nie ‘n verskoning om nie ons Bybels te ken nie. Almal van ons kan lees en het die Bybel in ons eie taal. As jy nie die Bybel ken nie, sal jy verdraaide idees hê oor Jesus. En as jy nie die ware Jesus ken nie, sal jy in ‘n Jesus van jou eie verbeelding glo en die ewige lewe verbeur. Dit is belangrik om te onthou dat ‘n vals Jesus jou nie kan red nie.
Moenie soos die Jode wees en aannames oor Jesus maak, net omdat jy dit by iemand anders gehoor het nie (v.28). Ken Jesus persoonlik. As jy ‘n toets wil deurkom kan jy nie op ander mense se kennis staatmaak nie; jy moet die saak vir jouself ondersoek. Lees daarom wat Johannes oor die saak geskryf het, sodat jy nie net luister na wat ander mense oor Jesus sê nie, maar kan sien wat Hy oor Homself gesê het. Lees van sy wonderwerke en sien hoe Hy na sy kruisdood op die derde dag opgestaan het uit die dood. Indien jy wonder of hierdie dinge so is, moet jy vir jouself vra of daar enige goeie rede is om te glo dat Jesus se woorde en wonderwerke nie waar is nie.
Indien jy reeds die Here ken, moet jy onthou dat daar mense in jou familie en by jou werk is wat Hom nié ken nie. Dít wat sommige van hulle oor Jesus sê staan nie in die Bybel nie. Hulle het nie ‘n basis waarop hulle staan nie; geen gronde om dit te sê nie. Hulle kennis van Jesus is so verdraaid soos Hollywood se weergawe van Noag en Moses. Sorg dat jý ten minste die Here ken, sodat jy hulle kan reghelp en aan die ware Jesus kan voorstel.
Waarheen was Hy oppad? (v.32-36)
‘n Dekade of wat gelede het Dan Brown se Da Vinci Code die idee versprei dat Jesus nie regtig gesterf het nie, maar dat Hy in Indië gaan woon het waar Hy met Maria Magdalena getrou het en kinders gehad het. Dit het Dan Brown gesê, omdat hy nie glo dat Jesus regtig van God af kom nie. En as jy nie glo dat Hy van God af kom nie, sal jy nie in jou wildste drome glo dat Hy opgestaan het, en na die hemel toe teruggekeer het nie. Is dit nie juis die rede hoekom die Jode in v.33-36 nie geweet het wat Jesus bedoel dat Hy oppad was na die Een wat Hom gestuur het nie?
Die Fariseërs het gehoor hoe die volk oor Hom mompel, murmureer en onder mekaar verskil (v.32, 12, 26-27, 30-31, 6:52). Hulle en die owerpriesters het offisiere gestuur om vir Jesus te arresteer (v.32). Deur Hom te vermoor wou hulle Jesus se mond stilgemaak het (v.1, 25). Dit was egter nie in hulle hande om te besluit wanneer Hy moes sterf nie (v.30). Daarom het Hy vir die Jode gesê dat Hy nog ‘n bietjie langer by hulle sou wees (v.33). Dit sou egter net ‘n rukkie gewees het, omdat dinge warm geraak het, en Hy binne ses maande gekruisig sou word. Na sy kruisdood en opstanding sou Hy na die Vader toe teruggekeer het (v.33).
Die Jode sou na Hom gesoek het, maar Hom nie gekry het nie (v.34, 2 Kon.2:15-18). Toe hulle die geleentheid gehad het, het hulle Hom verwerp. Daarom sou hulle tevergeefs gesoek het, en omdat hulle die Seun verwerp het, kon hulle nie by die Vader gewees het nie (14:6). Die Jode het nie sy woorde verstaan nie, en het vir mekaar gevra wat Hy bedoel (v.35-36). Het Hy beplan om na die Grieke toe te gaan (v.35)?
Die ‘Grieke’ verwys moontlik na die Jode wat in 134 v.C. deur Antiochus Epifanes na ander lande toe verstrooi is. Daar het hulle die Griekse taal en kultuur geleer. Dalk verwys dit na nie-Jode wat meer van die Joodse godsdiens wou weet? Dalk verwys dit na rou heidene?
Daar was ‘n tikkie sarkasme in die Jode se stelling: ‘As Jesus regtig die Messias is sal Hy mos die vestrooide Jode na Israel toe terugbring (Jes.11:12, Sef.3:10).’ Die ironie is dat Hy regtig die evangelie van die Jode af sou wegvat om dit na die Grieke of nie-Jode toe te vat – en dit omdat die Jode Hom verwerp het. Dit is egter nie wat Jesus bedoel het toe Hy gesê het dat hulle Hom sal soek, maar nie sal vind nie.
Teologies het die Fariseërs en owerpriesters van mekaar verskil – hulle was nie op dieselfde bladsy nie. Maar in hulle haat vir Jesus was hulle een (v.32). In die wêreld is dit nóg so dat mense verskillende dinge glo, maar in hulle haat vir Jesus is hulle een (v.32, 7). Hou op om rond te val en kies aan wie se kant jy wil wees: die Fariseërs, die Jode en die wêreld s’n, of Jesus s’n? Wanneer dit by Jesus kom is daar nie ‘n grys gebied nie, en daarom is dit tyd dat jy ‘n besluit moet neem. Jy kan nie ‘n goeie en gawe kerkmens wees wat in die week vir jouself lewe nie. Met Jesus is dit alles of niks, liefde of haat. Glo dan in Hom en sy woorde, of draai jou rug op Hom, haat Hom en beland in die hel.
Gebruik die kans terwyl jy dit het. Moenie soos die Jode wees wat die kans soos olie deur jou vingers laat glip nie (v.33-34). Daar sou ‘n tyd gekom het wat hulle die Messias tevergeefs gesoek het (v.34). Hulle sou gewens het Hy is daar, maar hulle sou Hom nêrens gevind het nie (Lk.17:22). Het jy al ‘n ortodokse Jood ontmoet wat vir die Messias wag? Het jy al fotos gesien van die Jode in Jerusalem wat met hulle voorkoppe teen die klaagmuur staan? Dis tragies. Hulle het die ware Messias verwerp en wag hopeloos dat daar ‘n ander messias moet kom. Tot hulle ewige spyt sal die messias op wie hulle wag nie opdaag nie. Totdat hulle nie die ware Messias erken en aanbid nie, kan daar vir hulle geen verlossing wees nie.
Moet dan nie soos die Jode wees en die kans wat die Here vir jou gee verbeur nie. Het jy ‘n kans om nou in die Here te glo? Het jy ‘n kans om die evangelie te glo, na ‘n goeie kerk toe te gaan, en die Bybel te lees? Gebruik dit, want die dag sal kom dat die Here dit van jou af wegvat. Dalk vat Hy dit weg deur die regering wat kerke se deure toemaak en Bybels konfiskeer. Miskien ontrek die Here Homself. Dalk vat Hy jou kans weg deur ouderdom, siekte, of alzheimers, sodat jy nie meer by ‘n kerk kan uitkom nie. Dalk kom jy in ‘n ongeluk en kry jy breinskade, sodat jy nie die evangelie kán verstaan nie. Miskien trek jy noodgedwonge na ‘n dorp toe waar daar nie ‘n goeie kerk is nie. “Soek die Here terwyl Hy nog te vinde is; roep Hom aan terwyl Hy naby is.” (Jes.55:6).
Wie was Hy? (v.37-52)
Êrens na die ballingskap het die volk tydens die Huttefees ‘n ritueel ingestel, waarin hulle vir die sewe dae van die Fees water geskep het. Die hoëpriester het die water in ‘n goue kruik by die bad van Siloam geskep, en in ‘n prosessie na die tempel toe gedra. Wanneer die prosessie deur die waterpoort aan die suide kant van die tempel gekom het, het die volk Jes.12:3 opgesê: “En julle sal water skep met vreugde uit die fonteine van heil.”
Die priesters het dan om die altaar gestap terwyl die tempelkoor Ps.113-118 gesing het. Die water is aan die voet van die koper altaar uitgegiet. Volgens Sg.14:16-17 het die water daarop gedui dat die Here reën sou gee. Verder het die volk onthou hoe die Here deur Moses vir hulle water uit die rots gegee het.[2] Hierdie agtergrond sal ons help om v.37-39 te verstaan.
Op die laaste of agtste dag van die Fees (die groot en gewyde dag) het Jesus opgestaan sodat almal Hom kon sien, en hard uitgeroep sodat almal Hom kon hoor (v.37, Lv.23:34, 36). Hy het gesê dat dié wat ‘n geestelike dors het en dit wil les, na Hom toe moes kom om te drink (v.37, 6:35, 53-56, 4:14, Jer.2:13, 1 Kor.10:4). Dié wat deur geloof van hierdie geestelike water gedrink het, sou nie weer dors geword het nie. Ná sy verheerliking sou Jesus sy Gees uitgestort het op dié wat in Hom glo (v.39, Hd.2:33). Die bron van hierdie lewende water sou in hulle harte gewoon het (v.38, 4:14). Dit sou in riviere van lewegewende water in hulle lewens oorstroom het, sodat ander mense ook daardeur kon lewe en verkwik kon word (v.38, 1:33, 16:7, Sp.4:23, Jes.55:1, Esg.47, Op.22:17).
Toe die Jode dit gehoor het, het party van hulle gesê dat Jesus die Profeet is van wie Moses in Dt.18:15-18 geskryf het (v.40). Ander het gesê dat Hy die Messias is (v.41a), terwyl ander gesê het dat die Messias nie van Galilea af kom nie (v.41b). ‘Volgens 2 Sm.7:12-14 en Mg.5:1 sal die Messias uit die nageslag van Dawid kom en in Betlehem, die stad van Dawid gebore word,’ het hulle gesê (v.42). Hulle het aangeneem dat dit vir Jesus uitskakel (Mt.1:1, Lk.2:1-7). Weer ‘n keer was die Jode verdeeld oor Hom (v.43, 12, 25-32, 6:52, 10:34-39). Party van hulle wou Hom gearresteer het (v.44). Omdat sy sterwensuur nog nie gekom het nie, het hulle met leë hande na die priesters en Fariseërs toe teruggekeer (v.44-45, 30).
‘Hoekom het julle Hom nie gebring nie?’ het hulle gevra (v.45). ‘Al die geleerde mense in die wêreld kan nie soos Hy praat nie; ons het aan sy lippe gehang,’ het hulle gesê (v.46, 15, Mt.7:28-29). Die Fariseërs was kwaad en het vir hulle gesê: ‘Het Hy julle ook mislei? Julle is net soos die volk. Het enige van die leiers in Hom geglo? As die mees geleerde mense Hom dan verwerp het, kan julle mos weet dat dié wat in Hom glo, dit doen omdat hulle onkundig is. Dit is omdat mense nie hulle Bybels ken nie dat hulle in Hom glo, en deur God vervloek sal word.’ (v.47-49).
Nikodemus, wat in hfst.3 by Jesus was, het vir sy mede dokters van die siel gesê om hulleself te genees (v.50-51). Hy het basies vir hulle gesê dat dit nie regtig die volk is wat nie die wet ken nie, maar húlle. Volgens Dt.1:16, 17:6, 19:15, 18 kon hulle nie ‘n mens geoordeel het sonder ‘n deeglike ondersoek en regverdige verhoor nie (v.51, 49).
Die Joodse Raad het vir Nikodemus gevra of hy ook van Galilea af kom (v.52). Hulle het in soveel woorde gesê dat dit nie nodig was vir ‘n ondersoek nie. ‘As Nikodemus die Skrifte ondersoek het, sou hy gesien het dat geen profeet van Galilea af kom nie!’ (v.52).
Maar weereens was dit húlle wat nie die Bybel geken het nie (v.49), aangesien Jona van Gat-Hefer in Galilea af gekom het (2 Kon.14:25). Dit is ook moontlik dat Elia en Nahum van Galilea af was (1 Kon.17:1, Nah.1:1). Soos in v.41 is die punt hier dat die Joodse leiers aangeneem het dat Jesus van Galilea af kom.
Jesus roep hard en duidelik (v.37), en daarom hoef jy nie soos die Jode en hulle leiers verward te wees oor Hom nie. Erken dat Hy alleen jou geestelike dors kan les (v.38). Sluk jou trots en erken dat daar ‘n leemte in jou siel is, dat jy die Here nodig het, en dat net Hý jou dors kan les (v.37-38). Kom drink dan deur geloof van die lewende water wat vrylik van die kruis af na jou siel toe stroom. Moenie net oor die fontein dagdroom nie, maar drink totdat dit die leemte in jou siel opvul en Christus in jou lewe.
As jy hiervan gedrink het, sal dit in jou eie hart opborrel en soos ‘n rivier in jou woorde en dade uitstroom, sodat jou kinders, kleinkinders, en die mense met wie jy in aanraking kom daarvan kan drink en daardeur kan lewe (v.38). Sp.18:4 sê: “Die woorde van ‘n man se mond is diep waters, ‘n stroom wat bruis, ‘n fontein van wysheid.” In Jes.44:3-4 sê die Here: “Want Ek sal water giet op die dorsland en strome op die droë grond; Ek sal my Gees op jou kroos giet en my seën op jou nakomelinge. En hulle sal uitspruit tussen die gras in, soos wilgerbome by waterlope.”
Sal jy en jou nageslag in hierdie Jesus glo (v.40-41a)? Of sal jy en hulle onseker wees en twyfel (v.41b-42)? Sal jy onkundig bly, omdat jy nog nooit die saak vir jouself ondersoek het nie (v.41b-42)? Sal jy teen Hom wees (v.44)? Sal jy vooraf besluit om nie in Hom te glo nie, sodat nie eers die feite jou anders kan oortuig nie (v.47-52)? Sal jy hoogmoedig wees en dink dat geen regdenke persoon in Jesus kan glo nie, en dat dié mense wat in Hom glo onkundig is (v.48)?
Sal jy Hom verwerp en toelaat dat die wêreld namens jou ‘n opinie vorm: die meeste mense glo nie in Hom nie, en die meerderheid kan sekerlik nie verkeerd wees nie (v.48)? Sal jy ‘n draadsitter wees wat met Jesus simpatiseer, maar Hom nie self met jou hele hart volg nie (v.50-51, 12:42-43, 19:38-39)?
Dit is regtig nie nodig om verward te wees oor Jesus nie, want uit Jh.7:25-52 is dit duidelik dat Hy die Messias en die Seun van God is. Jesus se kruisdood vir sondaars en sy opstanding uit die dood kan nie ontken word nie. Die eintlike vraag is dan nie meer wie Jesus is nie, maar wat jy met Hom sal doen.
Sal jy besef dat jy verlore is soos ‘n hond wat in ‘n besige straat verdwaal en angstig rondkyk, omdat hy nie weet waar sy eienaar is nie? Sal jy besef dat Jesus jou enigste hoop is om vergewe te word? Sal jy in Hom glo, jou bekeer, en tot Hom uitroep, sodat jy gered kan word? Of sal jy die Bybel se lering oor Jesus ontken, en in jou sonde sterf, “want as julle nie glo dat dit Ek is nie, sal julle in jul sondes sterwe.” (8:24)?
Toe ek in Nelspruit gebly het, was ek eenkeer by ‘n Christelike musiekkonsert. Daar het ek iemand raakgeloop wat ek op skool geken het. ‘Hi, hoe gaan dit?’ het ek gesê. ‘Goed dankie,’ het die meisie verward gesê. ‘Hoe gaan dit met jou ma-hulle?’ het ek gevra. Die meisie het my met vraagtekens in haar oë aangekyk. ‘Is jy nie so-en-so nie?’ het ek gevra. ‘Um, nee,’ het sy gesê. Duidelik was dit die verkeerde persoon. Ek het soos ‘n aap gevoel. As jy egter verward is oor Jesus verloor jy nie net jou reputasie nie. Jy verloor jou siel. Sorg dan dat jy die Bybel se getuienis oor Hom glo.
[1] Hierdie illustrasie het ek in ‘n preek van Stuart Olyott gehoor.
[2] John MacArthur, The MacArthur Study Bible, nota op Jh.7:37 en Leon Morris, The Gospel According to John, pp.419-421