Lukas 19:1-10
Ken jy so iemand: die kans dat hy gered word is minder as nul? Hoe langer jy vir sy redding bid, hoe erger raak hy.
Saggeus was ’n onwaarskynlike bekeerling. Hy was ’n skatryk skelm. In 18:24-25 sê Jesus: “Hoe moeilik is dit tog vir hulle wat rykdom het, om in te gaan in die koninkryk van God; want dit is makliker vir ’n kameel om deur die oog van ’n naald te gaan as vir ’n ryk mens om in die koninkryk van God in te gaan.”1 Dan voeg Hy by: “Wat onmoontlik is by mense, is by God moontlik.” (18:27).
In Saggeus het ons ’n voorbeeld van ’n skatryk man wat tot bekering kom.
1. Jesus se afspraak (v.1-5)
Vers 1 sê Jesus het deur Jerigo gereis. Hy was van plan om ’n blinde te genees en vir Saggeus te red. Vandag kom Jesus by jou verby. Dit mag jou laaste kans wees. Dalk lê jy voor die einde van die maand in die graf. Of jy het verhard geraak en kry nie weer die kans om jou te bekeer nie.
Carpe diem: gryp die geleentheid!
Saggeus het. Sy naam beteken onskuldig of rein (Esra 2:9, Zakkāy). Maar hy was alles behalwe onskuldig. As die hoof van die tollenaars het hy mense afgepers en ingedoen (v.2). Jesus het Jerigo toe gekom om hierdie skelm te red. Ryk mense het Jesus so nodig soos arm mense (v.2, 18:35-43). Hy red hulle nie net in die algemeen nie—“so lief het God die wêreld gehad”—maar spesifiek: Saggeus, ’n man, ’n Jood, ’n tollenaar, ’n ryk mens, ’n skelm (v.2); Tanya, ’n vrou, ’n Afrikaner, ’n middelklas IT spesialis, ’n lesbiër.
Wie is jy? Jesus “wil hê dat alle mense verlos word en tot kennis van die waarheid kom.” (1Tim. 2:4). Hy ken jou naam, verlede, hede, toekoms, versoekings, vrese, drome, sondes—jou hele lewe (Joh. 2:24-25). Nogtans het Hy jóú lief. Hy soek jóú. Hoekom anders lees jy hierdie preek? Die Here het ’n afspraak met jou. Saggeus het dit nie besef nie, maar het gedink die inisiatief om vir Jesus te sien is syne.
Waar het hy van Jesus gehoor? Het iemand hom vertel dat Jesus ’n blinde man genees het (18:35-43)? Het hy van Jesus se ander wonderwerke gehoor (7:22)? Ons weet nie. Al wat ons weet is hy wou vir Jesus sien. Hy kon nie, want hy was te kort om oor die mense se koppe te sien (v.3). “Hy hardloop toe vooruit en klim in ’n wildevyeboom om Jesus te sien, want Hy sou daar verbygaan.” (v.4). ’n Wildevyboom se mik en takke is laag. Die stam het lekker vasgryp en vastrap plek. Blykbaar staan hierdie wildevyboom vandag nog in Jerigo. So vasberade was Saggeus om vir Jesus te sien dat hy homself op die pad gesit het waar Jesus verby sou loop (v.4).
Wil jy vir Jesus ontmoet? Soek jy sy vergifnis of nabyheid? Moenie op die pad wees waar Hy nie is nie en sê Hy openbaar Homself nie. Moenie op ’n Sondag laat slaap of in die winkels rondloop en sê jy kry Hom nie. Moenie vir ure op Instagram of YouTube wees en sê jy kry Hom nie. Moet jou nie met sonde ophou en sê jy sien Hom nie. Bekeer jou. Lees die Bybel. Kom kerk toe. Sit jouself op die pad waar Jesus verbygaan. Daar sal jy sy stem hoor: “Saggeus, maak gou en klim af, want Ek moet vandag in jou huis oorbly.” (v.5).
Jesus het Saggeus by die naam geroep en sal dieselfde vir jou doen: “Ek het jou op jou naam geroep—aan My behoort jy.” (Jes. 43:1). “die skape luister na sy stem. Hy roep sy eie skape op hulle naam en lei hulle uit.” (Joh. 10:3).
Die groot vraag is nie of jy vir Jesus ken nie, maar ken Hy jou (Matt. 7:23, Gal. 4:9)? Hoor jy sy stem in die Woord? Reageer dadelik as die Heilige Gees jou hartsnare roer; as jy met jou leraar wil gesels, jou wil bekeer, bid of die Bybel lees. Saggeus het dadelik na Jesus toe afgeklim (v.5-6). “Ek het my gehaas en nie getalm om u bevele na te kom nie.” (Ps. 119:60).
Wie wag tot sy ywer afkoel, sal verhard raak. Dit mag wees dat jy volgende keer nie belangstel nie. Jesus het vandag afspraak met jou: “Ek moet vandag in jou huis oorbly” (v.5). Let op die dringendheid: “Ek moet vandag in jou huis oorbly” (v.5). Jesus móét vandag jou volle aandag hê; dit is absoluut nodig (v.5, Gk. dei). Maak jou hart vir Hom oop soos Saggeus sy huis oopgemaak het (v.6). “Kyk, Ek staan by die deur en Ek klop. As iemand my stem hoor en die deur oopmaak, sal Ek ingaan na hom toe, en saam met hom eet, en hy saam met My.” (Op. 3:20). Bid dat Christus deur geloof in jou hart sal woon (Ef. 3:17). Maak Johannes Calvyn se leuse jou eie: ‘My heart I offer to you Lord, promptly and sincerely.’
2. Saggeus se bekering (v.6-10)
“Saggeus het toe haastig afgeklim en Jesus met blydskap in sy huis ontvang.” (v.6). Is jou huis oop vir Jesus; is Hy welkom daar? Is jou huis oop vir sy dissipels; nie net vir ryk mense of vriende nie, maar vir die blindes, armes en kreupeles (14:12-14)?
Wat van jou gemeente: verwelkom julle besoekers of voel hulle soos my broer? Toe hy 19 was, het hy ’n gemeente vir ’n jaar lank besoek—net die predikant het hom gegroet. Sit of staan arm besoekers eenkant in julle gemeente? “As daar ’n man met goue ringe en pragtige klere by julle samekoms aankom, en daar kom ook ’n arm man met vuil klere aan, en julle kyk na die een met die pragtige klere en sê, ‘Sit u hier op ’n goeie plek,’ en vir die arm man sê julle, ‘Staan jy daar!’ of, ‘Sit jy hier onder by my voetbank!’ ” (Jak. 2:2-3).
Het jy vergeet as jy die geringste gelowige verwelkom, doen jy dit vir Jesus? “Ek was ’n vreemdeling, en julle het My as ’n gas verwelkom... Wat julle ook al vir een van hierdie geringste broers van My gedoen het, het julle vir My gedoen.” (Matt. 25:35, 40).
Sê jy: ‘Birds of a feather flock together’? Wie is die voëls met dieselfde vere as jy? Is dit mense van die dieselfde sosiale klas of etniese groep? Of het God alle mense na sy beeld gemaak (Gen. 1:26-27)?
Dink jy party mense is benede jou? Brom jy onderlangs soos die Fariseërs as hulle in die kerk inkom (5:30, 15:2)? “Almal wat dit gesien het, het gemor en gesê: ‘Hy gaan by ’n sondige man tuis.’ ” (v.7). Tot jy nie erken jy is so verlore soos Saggeus nie, sal jy nie jou nood vir Jesus sien nie. Indien Jesus wel in die prentjie is, is dit ’n fotobom—Hy hoort nie daar nie. Jesus bestaan net om tydelike behoeftes soos werk, siekte en kinders te vervul. Wat die hemel betref, is jy moreel genoeg. So dink talle Afrikaners met wie ek praat. Hulle dink hulle gaan hemel toe, omdat hulle die Tien Gebooie nakom, kerk toe gaan, die Bybel lees en bid. Maar “as vryspraak deur die wet kom, dan het Christus tevergeefs gesterf.” (Gal. 2:21).
Buig jou knie voor Jesus. Saggeus het nie gaan sit voor hy dit gedoen het nie: “Saggeus het gaan staan en vir die Here gesê...” (v.8). Volg sy voorbeeld en roep dadelik die Here dadelik aan. Ses weke gelede het ’n tienjarige seun dit gedoen. Tydens ’n Kids Klub het ’n vrou in ons gemeente vir die kinders gesê: ‘Bekeer jou en draai na Christus toe.’ Net daar het die jong seun die Here in sy hart aangeroep. ’n Maand later het hy teenoor sy pa getuig: ‘Ek dink die Here het my in daardie oomblik gered.’
En kan Hy dit nie vir jou doen nie? Bely dat Jesus en nie jy nie die baas van jou geld, tyd, huwelik, ouerskap, werk, sosiale lewe en liggaam is. Bely saam met Saggeus dat Jesus die Here is (v.8). Bekeer jou in die algemeen van jou ongeloof, maar ook van spesifieke sondes. Dit het Johannes die Doper van die skare vereis (3:10-14). Saggeus het dieselfde vir Jesus gesê: “Kyk, Here, ek gee die helfte van my besittings aan die armes, en as ek van iemand iets afgepers het, gee ek dit viervoudig terug.” (v.8).
Waarvan moet jy jou bekeer? Wat sê die Bybel en jou gewete? Watter sonde wil jy net nie los nie? Watter sonde het ’n greep op jou lewe en wil jou nie los nie? Vir Saggeus was dit materialisme. Die ryk man in 18:22-23 het hom nie van sy materialisme bekeer nie, maar Saggeus het. Om dit te wys het hy Eks. 22:1, 4 dadelik toegepas en restitusie gedoen: “Wanneer iemand ’n bees of ’n skaap steel en dit slag of verkoop, moet hy daarvoor vergoed met vyf stuks grootvee vir ’n bees, en met vier stuks kleinvee vir ’n skaap... As gesteelde goed wel lewendig in sy besit gevind word, moet hy dubbeld daarvoor vergoed, of dit nou ’n bees of ’n donkie of ’n skaap is.”
Saggeus het nie vir sy sterfbed gewag en sy besittings in sy testament aan die armes bewillig nie. Hy het hom dadelik bekeer en die gesteelde goed teruggegee. Toe ’n man in ons gemeente tien was, het hulle by mense gaan eet. Aan tafel het hy die mense se knipmens begeer, dit van die tafel afgegly en in sy sak gesteek. Toe hy ’n dekade later tot bekering kom, was die mes al weg. Hy het die mes se waarde bereken, ’n tjek vir die bedrag uitgeskryf en dit met ’n brief van belydenis aan die mense gestuur. Ware bekering vervang die goed wat jy gesteel het. Dit vervang selfs wat jy geleen en verloor het. Dit herstel die reputasie of besittings wat jy beskadig het. Ware bekering hou nie net op sondig nie, maar doen goeie dinge in die plek daarvan. Dit hou op steel en begin eerlik werk en uitdeel; dit hou op mense afbreek en bou hulle op (Ef. 4:22-32).
Niemand sal dit uit homself begeer nie. Bekering is ’n gawe van God (Hand. 5:31, 11:18). Hy gee dit aan elkeen wat vra. Jesus kan jou vandag van jou sonde, die duiwel en die hel red: “Vandag het daar verlossing vir hierdie huis gekom” (v.9). “Op die regte tyd het Ek na jou geluister, en op die dag van verlossing het Ek jou gehelp. ‘Kyk, nou is die gunstige tyd, kyk, nou is die dag van verlossing!’ ” (2Kor. 6:2).
Jesus verander lewens nie net in die publieke oog nie. Hy verander mense se privaat lewe in hulle huis: “Vandag het daar verlossing vir hierdie huis gekom” (v.9). In die 1920’s of 30’s het ’n kind in Sandfields dit vir die onderwyser gesê: ‘Juffrou! Ons het gister aartappels, vleis, ertjies, sous én nagereg gehad! My pa het tot bekering gekom!’ Waar die pa voorheen sy geld op drank uitgegee het, het hy dit nou spandeer om vir sy gesin te sorg.2 Jesus verander mense tot binne-in hulle huis. Rowland Hill sê: ‘I make nothing of that man’s religion if his dog or his cat is not the better for it.’3
Lyk jou lewe anders as jou ongeredde familie, kollegas, skoliere of bure s’n? Of dink jy jou ouers se geloof en jou doop maak jou ’n kind van Abraham? Ware kinders van Abraham is dit nie uiterlik nie, maar in hulle harte. Soos Saggeus glo hulle in Jesus en het hulle lewens verander.
“Jesus het vir hom gesê: ‘Vandag het daar verlossing vir hierdie huis gekom, want ook hy is ’n seun van Abraham.” (v.9).
“Jesus sê vir hulle: ‘As julle werklik kinders van Abraham was, sou julle die dade van Abraham gedoen het.” (Joh. 8:39).
“Want om ’n Jood te wees, is nie iets uiterliks nie, en besnydenis is nie iets wat uiterlik aan die liggaam geskied nie; inteendeel, iemand is innerlik ’n Jood en besnydenis is iets van die hart, geestelik, nie letterlik nie. Só iemand ontvang lof, nie van mense nie, maar van God.” (Rom. 2:28-29, vgl. 9:6-8)
“Soos van Abraham gesê is: ‘Abraham het God geglo, en God het sy geloof vir hom as regverdiging gereken.’ Besef dan: Die mense wat uit die geloof is, dié is kinders van Abraham... En as julle aan Christus behoort, dan is julle die nageslag van Abraham en, ooreenkomstig die belofte, erfgename.” (Gal. 3:6-7, 29).
Kinders van Abraham soek Jesus, omdat Hy hulle eerste gesoek het: “Die Seun van die Mens het gekom om diegene wat verlore is, te soek en te verlos.” (v.10). Soos God Adam in die tuin van Eden gesoek het (Gen. 3:9), soek die Herder die verlore skaap eerder as andersom (15:3, Gen. 3:9). “Ons het lief, omdat Hy ons eerste liefgehad het.” (1Joh. 4:19).
I sought the Lord, and afterward I knew
He moved my soul to seek Him, seeking me;
it was not I that found, O Savior true;
no, I was found of Thee.4
Is jy ’n verlore skaap? Het jy verdwaal en sukkel om jou pad na die Herder te vind? Vra Hom om jou te kom haal. Hy sal: “Die Seun van die Mens het gekom om diegene wat verlore is, te soek en te verlos.” (v.10). “Ons almal het soos kleinvee gedwaal, elkeen van ons het sy eie koers ingeslaan; maar die Here het ons almal se sondeskuld op hom laat neerkom.” (Jes. 53:6). “Julle was immers verdwaal soos skape, maar nou het julle teruggekeer na die Herder en Bewaker van julle siele.” (1Pet. 2:25).
Dink jy dit is onwaarskynlik dat Jesus jou of jou verlore geliefdes soek? Hy spesialiseer in onwaarskynlike bekerings. Rosaria Butterfield was ’n Engelse professor aan ’n universiteit in Amerika. Sy was polities links, ’n lesbiër en in opstand teen God, die Bybel en Christene. Op ’n dag het sy ’n berig in die koerant geskryf. Dit het hewige reaksie ontlok. Baie het haar geprys en ander het haar gehaat. Een van die briewe was anders. Dit was van ’n predikant wat haar nie aangeval het nie. Hy was sagmoedig, maar het haar siening uitgedaag. Sy het nie geweet wat om daarvan te maak nie. Hier was iemand vol liefde wat nie met haar saamstem nie. Die leraar en sy vrou het Rosaria vir ete genooi. Sy was beïndruk en verbaas dat hulle haar nie met die Bybel slaan nie. Hulle het liefdevol van haar verskil. Mettertyd het die drie van hulle vriende geword. Op ’n dag het Rosaria besluit om hulle kerk te besoek. Daarna het sy besluit om die Bybel te lees. Uiteindelik het sy tot bekering gekom en ’n nuwe mens geword. Vandag beskryf sy haarself as ‘an unlikely convert’.5
Is jy of iemand wat jy ken ’n onwaarskynlike bekeerling? As Jesus Saggeus, Paulus en Rosaria Butterfield kon red, kan Hy enigiemand red.
1 Aanhalings uit die 2020 Vertaling.
2 Iain H. Murray, D. Martyn Lloyd-Jones: The First Forty Years (Edinburgh: The Banner of Truth Trust, 1982), 220-1.
3 Tim Shenton, The Life of Rowland Hill (Grand Rapids, Michigan: Reformation Heritage Books, 2008), 12.
4 Jean Ingelow (1878).
5 https://www.christianitytoday.com/ct/2013/january-february/my-train-wreck-conversion.html