[youtube=http://youtu.be/AuhL-jJGl_U]
Janie se baas gee vir haar ‘n moeilike taak. Hy gaan met vakansie en vra dat sy elke dag sy troeteldiere moet kos gee. Sy huis is in ‘n gevaarlike area. Haar baas stuur vir Tommie om saam te gaan, maar sy is nogsteeds bang. Na drie dae vind sy uit dat Tommie ‘n swartbelt in karate het. Sy voel beter maar is steeds bang. Later vind sy uit dat hy vier keer die wêreldkampioenskappe gewen het. Sy het amper geen vrees oor nie, maar weet dat karate niks is teen gewere nie. Toe hoor sy dat die mense in die buurt sy vriende is. Nou vrees sy glad nie meer nie.
As die Here vir jou ‘n moeilike taak gee, sal jy baie minder vrees as jy regtig weet Wie jou gestuur het. Dis die les wat Moses in Eksodus 3:1-4:17 moes leer. Sy vier besware moes meegee voor die God wat hom gestuur het.
‘Wie is ek?’ (3:1-12)
By ‘n dinee in Indië het William Carey langs ‘n jong Britse staf-offisier gesit. Carey was ‘n bekende sendeling. Die offisier wou hom verneder en het voor almal gevra of Carey nie in sy jong dae ‘n skoenmaker was nie. Sy reaksie was treffend: ‘No, not even a shoe-maker, sir: just a cobbler.’[1] God het dié arme lapper (‘cobbler’) gebruik om die Bybel of dele daarvan in meer as 30 tale te vertaal. Hy gebruik eenvoudige mense sodat sý krag gewys kan word. Paulus sê: “Maar ons het hierdie skat in erdekruike, sodat die voortreflikheid van die krag van God mag wees en nie uit ons nie... En Hy het vir my gesê: My genade is vir jou genoeg, want my krag word in swakheid volbring. Baie liewer sal ek dus in my swakhede roem, sodat die krag van Christus in my kan woon.” (2 Korintiërs 4:7, 12:9).
Moses het sy skoonpa se skape by Horeb of Sinaï opgepas. Waar is dit? Dis in Arabië (Galasiërs 4:25). Die meeste geleerdes dink dat dit in die suide van die Sinaï-Skiereiland is, maar ‘n onlangse studie wys dat dit dalk in die noord-westelike hoek van moderne Saudi-Arabië is. Terwyl Moses hiér was het die Engel van die Here in ‘n brandende bos aan hom verskyn. Volgens die res van die hoofstuk, asook Genesis 16, Rigters 6, 13, was hierdie Engel God self. Dié Engel of Boodskapper was die Seun van God. Die bos waarin Hy verskyn het, het gebrand, maar nie uitgebrand nie. Die vlam het nie hout nodig gehad om te brand nie. Hierdeur het God gewys dat Hy onafhanklik is: Hy het nie sy skepping nodig om te bestaan nie. Hy het ook gewys dat Hy in die midde van sy volk is, maar hulle nie verteer nie. Hy is Immanuel, God met ons.
Mense in die Verre Ooste trek hulle skoene uit voordat hulle by ‘n huis ingaan. Jou voete bring modder en grond in die huis in. Moes Moses sy skoene uittrek omdat dit vuil was? Nee. Hy was ‘n skepsel in die teenwoordigheid van ‘n heilige God. Die vlammende Serafs wat in God se teenwoordigheid was, het hulle hul voete bedek (Jesaja 6:2). Toe Josua God se generaal (God die Seun) sien, het hy dieselfde gedoen: “Toe sê die leërowerste van die HERE vir Josua: Trek jou skoene van jou voete af, want die plek waar jy op staan, is heilig. En Josua het so gedoen.” (Josua 5:15).
God het gesien hoe sy volk onderdruk word. Hy het hulle hulpgeroep gehoor (2:23-25). “In al hulle benoudheid was Hy benoud, en die Engel van sy aangesig het hulle verlos; deur sy liefde en deur sy medelyde het Hy hulle verlos; en Hy het hulle opgehef en hulle gedra, al die dae van die ou tyd.” (Jesaja 63:9). Die Here het sy belofte aan Israel onthou. Die tyd het gekom om hulle te red en te neem na die land van melk en heuning. Hoekom noem Hy dit ‘n land van melk en heuning, en nie ‘n land van koring en wyn nie? Melk kan jy uit die koei se spene drink. Heuning kan jy uit die bynes uithaal. Koring en wyn moet jy plant, oes, en fyn maak voor jy dit kan gebruik. Israel sou ‘n ryk land inneem; ‘n land waar die huise klaar gebou, en die gewasse klaar geplant is:
“die HERE jou God [sal] jou inbring in die land wat Hy aan jou vaders, Abraham, Isak en Jakob, met ‘n eed beloof het om jou te gee—groot en mooi stede wat jy nie gebou het nie, en huise vol van allerhande goed wat jy nie gevul het nie, en uitgekapte reënbakke wat jy nie uitgekap, wingerde en olyfbome wat jy nie geplant het nie—en jy [sal] eet en versadig word... Want die HERE jou God bring jou in ‘n goeie land, ‘n land van waterstrome, fonteine en onderaardse riviere wat in die laagtes en op die berge uitkom; ‘n land van koring en gars en wingerdstokke en vyebome en granate; ‘n land van olieryke olyfbome en heuning; ‘n land waarin jy brood sonder skaarste sal eet, waarin niks jou sal ontbreek nie; ‘n land waarvan die klippe yster is, en uit die berge waarvan jy koper sal uitkap; en jy sal eet en versadig word en die HERE jou God loof oor die goeie land wat Hy jou gegee het.” (Deuteronomium 6:10-11, 8:7-10).
God het vir Moses gestuur om die volk te bevry en daarheen te lei. Moses was swak en nederig. ‘Wie is ek?’ het hy gevra. Hy was soos Jesaja en Jeremia. Jesaja het besef dat hy onrein is (Jesaja 6:5). Jeremia het geglo dat hy te jonk is (Jeremia 1:6). Maar die Here het belowe om met Moses te wees. Die belofte wat vir Josua gegeld het, was ook op Moses van toepassing: “Niemand sal voor jou standhou al die dae van jou lewe nie; soos Ek met Moses gewees het, sal Ek met jou wees; Ek sal jou nie begewe en jou nie verlaat nie.” (Josua 1:5). Jesus het dieselfde vir ons belowe: “En kyk, Ek is met julle al die dae tot aan die voleinding van die wêreld.” (Matteus 28:20). As bewys dat Hy met hom was, het God vir Moses gesê: “Ek sal met jou wees, en dit sal vir jou ‘n teken wees dat Ek jou gestuur het: As jy die volk uit Egipte gelei het, sal julle op hierdie berg God dien.” (3:12). Moses moes eers in geloof optree voordat God die teken vir hom gegee het.
Wanneer God vir jou ‘n taak gee, moet jy sorg dat jy ‘n akkurate kennis van jouself het, asook van die God wat jou stuur. Meet jouself aan die Woord en nie aan ander nie. Sal jy nie versoek wees om hoogmoedig of minderwaardig te voel as jy jouself teen ander meet nie? Vind die balans van Romeine 12:3: moenie te veel dink van jouself nie, maar moet ook nie dink dat jy géén gawe het nie. Erken dat alles wat jy het van God af kom. Dank Hom vir sy gawes en moenie in jouself roem nie. Doen wat die Bybel sê:
- “Johannes antwoord en sê: ‘n Mens kan niks aanneem as dit hom nie uit die hemel gegee is nie... Hy moet meer word, maar ek minder.” (Johannes 3:27, 30).
- “Want wie trek jou voor? En wat het jy wat jy nie ontvang het nie? En as jy dit dan ontvang het, waarom roem jy asof jy dit nie ontvang het nie?” (1 Korintiërs 4:7).
- “En wie is tot hierdie dinge bekwaam?... Nie dat ons uit onsself bekwaam is om iets as uit onsself te bedink nie, maar ons bekwaamheid is uit God” (2 Korintiërs 2:16, 3:5).
- “Maar wie roem, moet in die Here roem. Want nie hy wat homself aanbeveel, dié is beproef nie, maar hy wat deur die Here aanbeveel word.” (2 Korintiërs 10:17-18).
- “As iemand spreek, laat dit wees soos woorde van God; as iemand dien, laat dit wees soos uit die krag wat God verleen, sodat God in alles verheerlik kan word deur Jesus Christus, aan wie die heerlikheid en krag toekom tot in alle ewigheid. Amen.” (1 Petrus 4:11).
As jy te veel van jouself dink sal jy roem, en roem is hoogmoed. As jy sê dat jy géén gawe het nie sal jy jouself bejammer. Self-bejammering is ‘n verskuilde vorm van hoogmoed: jy wens dat mense jou moet raaksien en gelukwens. Om te sê dat jy nie ‘n gawe het nie, is om God te beledig.
‘Wie het my gestuur?’ (3:13-22)
‘n Naam sê baie. Waaraan dink jy as jy die volgende name hoor: Nike, Coke, Ferrari, Samsung, Baptis, Spur, Redwood, Margate, Obama, Elvis, koningin Elizabeth? Enige regdenkende mens wil sy goeie naam beskerm – jy wil nie hê dit moet deur die modder gesleep word nie. In die Bybel het die betekenis van iemand se naam dikwels sy karakter opgesom. Jakob beteken hakskeengryper of bedrieër. Net so som God se Naam sy karakter op.
Moses het vir die Here gesê: “Maar as ek by die kinders van Israel kom en aan hulle sê: Die God van julle vaders het my na julle gestuur, en hulle my vra: Hoe is sy naam? —wat moet ek hulle antwoord?” (3:13). God het geantwoord: “En God sê vir Moses: EK IS WAT EK IS. Ook sê Hy: So moet jy die kinders van Israel antwoord: EK IS het my na julle gestuur. Toe sê God verder vir Moses: Dit moet jy aan die kinders van Israel meedeel: Die HERE, die God van julle vaders, die God van Abraham, die God van Isak en die God van Jakob, het my na julle gestuur. Dit is my Naam vir ewig, en dit is my gedenknaam van geslag tot geslag.” (3:14-15).
Die Naam ‘EK IS’ impliseer dat God onveranderlik is, dat Hy altyd dieselfde is. Hy is ewig: Hy sê nie ‘EK WAS’ nie, maar ‘EK IS’. Hy is onafhanklik. Geen mens kan sê: ‘EK IS’ nie. Ons het God nodig en kan nie uit onsself bestaan nie. Net God is onafhanklik en het lewe in Homself. Die Naam ‘Here’ impliseer dat God soewerein is. In die Nuwe Testament praat Jesus van Homself as ‘EK IS’ (Johannes 8:58, 18:5-8).[2] In Johannes het Jesus ten minste sewe keer gesê: ‘EK IS die Brood van die Lewe, EK IS die Lig vir die wêreld, EK IS die Deur vir die skape, EK IS die Goeie Herder, EK IS die Opstanding en die Lewe, EK IS die Weg, die Waarheid, en die Lewe, EK IS die ware wynstok.’ In Filippense 2:11 se Paulus dat Jesus die Here is. Ja, Jesus is die God wat in Eksodus 3 aan Moses verskyn het.
Moses moes vir Farao vra om die Israeliete te bevry, sodat hulle dié God in die woestyn kon aanbid en Hy hulle sondes kon vergewe. Hoekom in die woestyn? Later lees ons: “Toe laat Farao Moses en Aäron roep en sê: Gaan heen, offer aan julle God in die land. Maar Moses antwoord: Dit is nie reg om so te doen nie; want wat ons aan die HERE onse God offer, is ‘n gruwel vir die Egiptenaars. As ons iets wat ‘n gruwel is vir die Egiptenaars, voor hulle oë offer, sal hulle ons dan nie stenig nie? Laat ons drie dagreise ver die woestyn intrek, dat ons aan die HERE onse God kan offer soos Hy ons sal beveel.” (8:25-27).
God het vooraf geweet dat Farao nie gehoor sou gee nie. God sou hom met tien plae moes dwing. Daarna sou hy hulle laat trek. Die Israeliete moes die Egiptenare vir goud, silwer en klere vra. Moes hulle dit doen, sodat hulle ryk kon word, of sodat hulle materiaal kon hê vir die tabernakel wat later gebou sou word?
Onthou wie jou stuur. Onthou dit wanneer jy bang is om die evangelie te deel, in die openbaar te bid, iemand moet konfronteer oor sy sonde, alleen moet staan vir die waarheid, ongeregtigheid moet teëstaan, of ‘n moeilike teks moet preek. As jy onthou dat Gód jou stuur sal dit jou vreesloos en dapper maak. Dit sal jou na die Bybel toe dryf om seker te maak jy verteenwoordig God op ‘n akkurate wyse. Dit sal maak dat jy versigtig is om sy Naam te eer.
‘Hulle sal my nie glo nie’ (4:1-9)
In die Westcar Papirus is daar ‘n storie van ‘n Egiptiese priester, Webaoner, wat ‘n krokodil uit was gemaak het. Toe hy dit in die meer gooi het dit lewendig geword en weer in was verander toe hy dit optel. In Eksodus 4 het God ‘n stok in ‘n slang, en toe weer in ‘n stok verander. ‘[God] does what Egyptian mythology merely imagined.’[3]
Buiten vir die slang het Moses se hand ook melaats en weer gesond geword. Dié tekens sou die volk oortuig dat God vir Moses gestuur het. As dít hulle egter nie oortuig het nie, moes hy water uit die Nyl neem en dit in bloed verander. Die Nyl was die lewensbloed van die land, want hierdeur het hulle aan die lewe gebly. Nou sou God die Nyl ‘doodmaak’. God het die wonders gegee om te wys dat Hý vir Moses gestuur het. Moses kon dit nie in sy eie krag doen nie. Is dit nie die doel van wonderwerke in die Bybel nie?
- “Toe sê Moses: Hieraan sal julle weet dat die HERE my gestuur het om al hierdie werke te doen, dat hulle nie uit my eie hart is nie: as hierdie mense sterwe soos alle mense sterwe en met die besoeking van alle mense besoek word, dan het die HERE my nie gestuur nie. Maar as die HERE iets nuuts skep en die grond sy mond oopmaak en hulle verslind met alles wat aan hulle behoort, en hulle lewendig na die doderyk afdaal, dan sal julle weet dat hierdie manne die HERE verag het.” (Numeri 16:28-30).
- Nadat Elia die weduwee se seun uit die dood uit opgewek het, het sy vir hom gesê: “Nou weet ek dit dat u ‘n man van God is en dat die woord van die HERE in u mond waarheid is.” (1 Konings 17:24).
- Hoe moes Johannes die Doper weet dat Jesus deur God gestuur is; dat Hy die Messias was? “En Jesus het geantwoord en vir hulle gesê: Gaan vertel aan Johannes wat julle hoor en sien: blindes sien weer en kreupeles loop, melaatses word gereinig en dowes hoor, dooies word opgewek en aan armes word die evangelie verkondig.” (Matteus 11:4-5).
- “[Nikodemus] het in die nag na Jesus gekom en vir Hom gesê: Rabbi, ons weet dat U ‘n leraar is wat van God gekom het, want niemand kan hierdie tekens doen wat U doen as God nie met hom is nie.” (Johannes 3:2).
- Wat was die bewys dat Paulus ‘n apostel was; dat God hom gestuur het? “Die kentekens tog van ‘n apostel is onder julle verwerklik met alle volharding deur tekens en wonders en kragtige dade.” (2 Korintiërs 12:12).
Kan jy onderskei of iemand regtig deur God gestuur is of nie? As jy nié kan onderskei nie sal jy maklik vir vals leraars val. As jy hulle lering volg sal jy in die hel beland. Sorg dus dat jy kan onderskei wie deur God gestuur is en wie nie. Hier is ‘n paar kenmerke van vals leraars:
[1] Vals leraars doen bonatuurlike dinge deur die mag van Satan. Hulle fokus hierop. Hulle doen dit om God se kinders te mislei (Matteus 24:24). Moet dus nie dink God het iemand gestuur, net omdat hulle iets indrukwekkend doen nie.
[2] Vals leraars sal jou ongemaklik laat voel (Galasiërs 1:7). Wat hulle sê sal jou dwars in die krop steek en teen jou gees indruis. Jesus se skape ken sy stem en volg Hom (Johannes 10:27).
[3] Vals leraars se woorde strook nie met die Bybelse evangelie nie (Galasiërs 1:8-9). Meet hulle woorde aan die Bybel. Jy sal sien dit stem nie ooreen nie (1 Timoteus 1:11, 6:3).
[4] Vals leraars is geldgierig en seksueel immoreel (2 Petrus 2:14).
[5] Vals leraars het hulle eie weergawe van Jesus (1 Johannes 4:2-3). Húlle Jesus is nie die Jesus van die Bybel nie.
[6] Vals leraars misbruik genade en sê dat hulle vry is om sonde te doen (Judas 4).
[7] Vals leraars het ‘n obsessie met Satan en demone. Hulle vrees nie om die duiwel te belaster nie (Judas 8-10, 2 Petrus 2:10-12).
[8] Vals leraars roem oor hulleself (Judas 16).
[9] Vals leraars is verslaaf aan allerhande sondes (2 Petrus 2:19).
[10] Vals leraars gebruik die wet verkeerd. Hulle dink dat ‘n mens daardeur gered word, en verstaan nie dat God dit gegee het om ons sonde uit te wys nie (1 Timoteus 1:7-10).
‘Ek kan nie goed praat nie’ (4:10-17)
In sy jong dae kon John Piper nie voor ‘n groep mense praat nie. Dit was so erg dat sy keel toegetrek het. In sy kollege jare moes hy ‘n toespraak in sy Spaanse klas lewer. Dit het bitter moeilik gegaan. In 1966 moes hy vir die somerskool in die kapel praat. Hy het ‘n verbond met die Here gemaak: ‘As U my hierdeur help sal ek nooit weer ‘n versoek om in die openbaar te praat, van die hand wys nie.’ Die Here het hom gehelp. Vandag is hy een van die wêreld se beste predikers. God het hom welsprekend gemaak.[4]
Soos Jeremia ná hom (Jeremia 1:6), het Moses vir die Here gesê dat hy nie goed kon praat nie. Die Here het geantwoord: “Wie het vir die mens die mond gemaak, of wie maak stom of doof, of siende of blind? Is dit nie Ek, die HERE, nie?” (4:11). God het belowe dat Hy hom sou leer om te praat. Hy sou vir Moses doen wat Hy later vir die apostels gedoen het: “Maar wanneer hulle jul oorlewer, moenie julle kwel oor hoe of wat julle sal spreek nie, want dit sal julle in daardie uur gegee word wat julle moet spreek; want dit is nie julle wat spreek nie, maar die Gees van julle Vader wat in julle spreek.” (Matteus 10:19-20).
Moses wou nogsteeds nie gaan nie. God het kwaad geword en gesê dat Hy vir Aäron sou stuur om hom te help. God sou met Moses praat. Moses moes dan die woorde vir Aäron sê, en hý sou dit vir die volk sê. Moses het sy staf opgetel en gedoen soos God gesê het.
Moenie bang wees as God vir jou ‘n moeilike taak gee nie. Vertrou op Hom en bid dat Hy jou sal toerus en versterk. Moenie sê: ‘Ek kan nie.’ Dis nou wel in ‘n ander konteks, maar die beginsel in Filippense 4:13 geld hier ook: “Ek is tot alles in staat deur Christus wat my krag gee.” Vrees is ‘n vorm van ongeloof.
Steve Green gee ‘n akkurate beskrywing van die God wat by ons is:
He is fierce and He is tender
He's our Judge and our Defender
And He calls us to surrender
For He loves us to the core
He is frightening and resplendent
He is present and transcendent
He's enmeshed and independent
And He cannot love us more
So He calls our names
And we fear Him for His goodness
For we know He won't be tamed
So He calls our names
And we wonder if we answer:
‘Will we ever be the same?’
He's a comfort and a terror
A destroyer and repairer
He's more terrible and fairer
Than our mortal tongues can say
He is hidden and revealing
He's appalling and appealing
He's our wounding and our healing
And He will not turn away
He is wild, He is wonder
He is whispering and He is thunder
He is over, He is under
And He suffered for our gain
He's a comfort and a danger
He's a Father and a stranger
He's enthroned and in a manger
And He says we're worth His pain
[1]S. Pearce Carey, William Carey, p.30
[2] Die Griekse woorde ego eimi beteken nie ‘Dit is Ek’ nie, maar ‘EK IS’.
[3]John Currid, Exodus vol.1, p.101
[4] John Piper, Future Grace, pp.51-53