‘n Verkeerde verstaan van die boek Openbaring maak dat sommige mense bang is die Antichris, Illuminati, Islam, of ander vyande die evangelie sal laat misluk. In Handelinge 19 oorkom die evangelie vier hindernisse. Dit sal elke ander hindernis oorkom en kán eenvoudig nie misluk nie.
Onkunde (v.1-7)
“1 En terwyl Apollos in Korinthe was, het Paulus die boonste landstreke deurgereis en in Éfese gekom; en daar het hy sommige dissipels gevind 2 en hulle gevra: Het julle die Heilige Gees ontvang toe julle gelowig geword het? En hulle antwoord hom: Ons het nie eens gehoor dat daar ‘n Heilige Gees is nie. 3 En hy vra hulle: Met watter doop is julle dan gedoop? En hulle antwoord: Met die doop van Johannes. 4 Daarop sê Paulus: Johannes het met die doop van bekering gedoop en aan die volk gesê dat hulle moes glo in die Een wat ná hom kom, dit is in Christus Jesus. 5 En toe hulle dit hoor, is hulle gedoop in die Naam van die Here Jesus. 6 En Paulus het hulle die hande opgelê, en die Heilige Gees het op hulle gekom, en hulle het met tale gespreek en geprofeteer. 7 En altesaam was hulle omtrent twaalf manne.”
Die Volle Evangeliekerk se naam beteken presies wat dit sê: hulle verkondig die volle evangelie. Hulle bedoeling is dat die evangelie ook doping met die Heilige Gees insluit. Hulle verstaan is dat Christene êrens ná hulle bekering met die Gees gedoop moet word. Die bewys hiervan word gesien in gawes soos tale, profesie en genesing. Is dít wat in v.1-7 geleer word? Nee.
Apollos was in Efese, maar het Korinte toe gegaan (v.1, 18:24-28). Paulus het sy belofte gehou om terug te kom Efese toe (v.1, 18:19-21). Priscilla en Aquila het vir Apollos gehelp om die doop van Jesus (doping met die Heilige Gees en waterdoop wat die uiterlike teken daarvan is) beter te verstaan (18:25-26). Dit is waarskynlik dat die dissipels in v.1-7 sý lering oor die onderwerp geglo het (voor hy reggehelp is). Die manne in v.1-7 was dissipels van Johannes die Doper (v.3). Johannes het gesê: “Ek doop julle wel met water tot bekering; maar Hy wat ná my kom, is sterker as ek, wie se skoene ek nie waardig is om aan te dra nie. Hy sal julle doop met die Heilige Gees en met vuur.” (Matteus 3:11). Hulle het egter nie geweet dat Jesus daardie Messias is, of dat Hy gekruisig en opgewek is nie. Paulus moes hulle van Jesus vertel (v.4). Hulle het wel Johannes se bekeringsdoop ondergaan, maar was nog nie in Jesus se begrafnis en opstanding ingedoop nie (v.3-5, Romeine 6:3-4). Hulle het ook nie geweet dat die beloofde Heilige Gees uitgestort is nie (v.2, 1:5, Johannes 7:39). Hulle moes met die Gees gedoop word en dit uitbeeld in die waterdoop (v.5-6). Die Gees het hulle instaat gestel om in ander lande se tale te praat en te profeteer (v.6). Die tale was ‘n teken dat God se Woord nie meer tot Israel beperk was nie, maar na alle volke en tale toe versprei het (2:5-13, 1 Korintiërs 14:21-22). Op dié stadium was daar maar twaalf manne in Efese wat dissipels van Jesus geword het (v.7). Later sou massas mense in die stad en omgewing tot bekering kom (v.10, 20, 26).
Sommige van my hoorders en lesers is soos hierdie manne: jy is opreg, gedoop, ‘n kerklidmaat, of selfs ‘n dissipel[i], maar misverstaan die evangelie en het nog nie die Heilige Gees ontvang nie. Hoor die evangelie en reageer daarop:
God is volmaak heilig en vereis dat jy volmaak heilig moet wees (Matteus 5:48, 1 Petrus 1:15-16). As jy nie volmaak heilig is nie is jy vervloek (Galasiërs 3:10). Met ander woorde, jy gaan hel toe. God het jou lief en het ‘n plan gemaak dat jy nie hoef hel toe te gaan nie. Hy het mens geword in Jesus Christus. Hy het volmaak heilig gelewe (1 Petrus 2:22). Aan die kruis het Hy die straf en vervloeking gekry wat óns verdien (Galasiërs 3:13). As jy jou van jou sonde bekeer en op Hom vertrou vir redding, sal Hy jou vergewe en in sy Koninkryk ontvang. Hy sal Jesus se volmaakte rekord van heiligheid aan jou toereken. Sodra Hy jou red sal Hy ook sy Heilige Gees aan jou gee (Romeine 8:9, Titus 3:5-6). Die doop dra nie by tot jou redding nie, maar is ‘n belangrike stap om uit te beeld dat jy met die Gees gedoop is; dat jy een is met Jesus in sy kruisdood, begrafnis en opstanding (10:44-48, Romeine 6:3-4).
Opposisie (v.8-10)
“8 En hy het in die sinagoge ingegaan en vrymoediglik drie maande lank met hulle geredeneer en hulle probeer oortuig van die dinge wat die koninkryk van God aangaan. 9 Maar toe sommige hulle verhard en ongehoorsaam was en voor die menigte aanhou kwaadspreek van die Weg, het hy van hulle weggegaan en die dissipels afsonderlik geneem en elke dag in die skool van ‘n sekere Tiránnus samesprekinge gehou. 10 En dit het twee jaar lank geduur, sodat al die inwoners van Asië die woord van die Here Jesus gehoor het, Jode sowel as Grieke.”
Vir drie maande het Paulus in die sinagoge gepreek (v.8). Uiteindelik het die Jode hom teëgestaan en die evangelie belaster. Hy het die sinagoge verlaat en elke dag vir twee jaar in die saal van Tirannus gepreek (v.9). Geskiedkundiges sê dat Tirannus in die koel oggende klas gegee het, en die saal van 11:00-16:00 vir Paulus beskikbaar gestel het. Oor ‘n tydperk van twee jaar sou Paulus vir meer as 3300 ure gepreek het! So het die hele provinsie Asië die evangelie gehoor (v.10). Efese was die provinsie se hoofstad, maar in dié tyd het Paulus se helpers die evangelie gepreek in stede soos Laodisea, Smirna, Sardis, Pergamus, Filadelfia, Tiatire, Hierapolis, Kolosse (Openbaring 2-3, Kolossense 4:13).
Moenie jou tyd mors as mense, soos die Jode in Efese is, en die evangelie nie wil hoor nie (v.9, Matteus 7:6). Onttrek jouself en deel die evangelie met mense wat wíl luister. Dalk sal só ‘n aksie hulle nugter maak om te sien wat hulle verloor het en tot hulle sinne bring (Romeine 11:13-14). Moenie opgee as mense nie na die eerste poging tot bekering kom nie. Wees geduldig. Paulus het vir twee jaar aangehou preek (v.10). Probeer om soveel mense as moontlik te beïnvloed. Moenie in die kleinste dorp ‘n evangelie uitreik hou of ‘n kerk plant nie. Begin in groter stede (soos Efese), sodat die evangelie van dáár af kan versprei (v.10).
Okkultisme (v.11-20)
“11 En God het buitengewone kragte deur die hande van Paulus gedoen, 12 sodat selfs wanneer doeke of voorskote wat aan sy lyf was, op die siekes gelê is, die siektes van hulle gewyk en die bose geeste van hulle uitgegaan het. 13 En sommige van die rondtrekkende Jode, duiwelbesweerders, het dit gewaag om die Naam van die Here Jesus te noem oor die wat bose geeste gehad het, en te sê: Ons besweer julle by die Jesus wat Paulus verkondig! 14 Dit was sekere sewe seuns van Skeva, ‘n Joodse owerpriester, wat dit gedoen het. 15 Maar die bose gees het geantwoord en gesê: Jesus ken ek, en van Paulus weet ek, maar julle, wie is julle? 16 Toe spring die man in wie die bose gees was, op hulle en oormeester en oorweldig hulle, sodat hulle naak en gewond uit daardie huis gevlug het. 17 En dit het bekend geword aan al die Jode en Grieke wat in Éfese woon, en vrees het op hulle almal geval, en die Naam van die Here Jesus is groot gemaak. 18 En baie van die wat gelowig geword het, het belydenis kom doen en hulle dade bekend gemaak; 19 en verskeie van die wat met towery omgegaan het, het die boeke bymekaargebring en voor almal verbrand; en hulle het die waarde daarvan bereken en gevind dat dit vyftig duisend silwerstukke was. 20 So het die woord van die Here met krag gegroei en sterk geword.”
God het met wonderwerke gewys dat die evangelie kragtig en waar is, en dat Hý vir Paulus gestuur het (v.11, 2 Korintiërs 12:12). Die wonders was uitermate kragtig. Mense het Paulus se sakdoeke en voorskote gevat (seker dié wat hy in sy tentmaak bedryf gebruik het) en dit op die siekes en besetenes gelê, sodat hulle genees is (v.12). Sekere rondreisende Jode het Efese toe gekom om duiwels uit te dryf en geld te maak (v.13). Dalk wou hulle ook wys dat Christenskap (en spesifiek Paulus) nie uniek is in hierdie verband nie. Hulle het gedink hulle kan Jesus se Naam as ‘n towerformule gebruik (v.13). Sewe seuns van ‘n sekere Skeva (hy het valslik gesê hy is ‘n hoëpriester) het dit gedoen. Die man met die bose gees het gesê: ‘Ek weet wie Jesus is en erken dat Paulus ‘n kragtige apostel is, maar wie is julle?’ (v.15). Die man het hulle uitmekaar uit gevoeter, sodat hulle kaal en bebloed uit die huis gevlug het (v.15-16). Die storie het soos ‘n veldbrand versprei. Almal in Efese het gehoor dat die duiwel vir Jesus en Paulus erken het. Nou het hulle geglo dat Paulus die ware boodskap verkondig het. Omdat Paulus regtig duiwels kon uitdryf het hulle besef dat Jesus sterker is as die duiwel. Baie mense het hulle van hul towery bekeer. Hulle het boeke ter waarde van 50 000 stukke silwer verbrand. Vir ‘n gehuurde werker is dit 137 jaar se salaris (teen een silwer muntstuk per dag)! Weereens het die evangelie oorwin – hierdie keer oor Satan (v.17-20).
Moenie met die duiwel speel nie. Moenie dink jy speel net as jy betrokke raak met okkultiese speletjies of rituele nie. Moenie dink dis onskuldig om demoniese films te kyk nie. Moet ook nie gretig wees om demone te wil uitdryf nie. In Deuteronomium 18:9-14 waarsku God sy volk: “As jy kom in die land wat die HERE jou God jou sal gee, moet jy nie leer om volgens die gruwels van daardie nasies te doen nie. Daar mag niemand by jou gevind word wat sy seun of sy dogter deur die vuur laat deurgaan—wat met waarsêery, goëlery of met verklaring van voortekens of towery omgaan nie, of wat met besweringe omgaan, of wat ‘n gees van ‘n afgestorwene vra of ‘n gees wat waarsê, of wat die dooies raadpleeg nie. Want elkeen wat hierdie dinge doen, is vir die HERE ‘n gruwel; en om hierdie gruwels ontwil verdryf die HERE jou God hulle voor jou uit. Opreg moet jy wees met die HERE jou God. Want hierdie nasies wat jy uit hulle besitting verdrywe, luister na goëlaars en waarsêers; maar wat jou aangaan, die HERE jou God het jou nie so iets toegelaat nie.”
Party mense (veral in charismatiese kringe) dink soos die Joodse besweerders in v.13-16: hulle dink hulle kan Jesus se Naam as ‘n towerformule gebruik: ‘In Jesus Naam bestraf ek jou Satan!’ Hulle glo dat jy professionele besweerders moet huur om duiwels uit te dryf. Maar volgens v.11-12, 18-20 is God se oplossing vir duiwel-besetenheid: Geesvervulde Christene, die evangelie, en bekering. Die waarheid van sy Woord is wat mense hiervan vrymaak (v.20, Johannes 8:32, 36). ‘n Hospitaal in Pretoria het ‘n toewyde prediker gebel: ‘Ds., jy moet nóú kom! Ons het toetse op ‘n vrou gedoen. Medies gesproke is daar niks fout nie, en tog is daar GROOT fout. Ons dink die probleem is geestelik.’ Die vrou was demoon besete. Die vrou het soos ‘n dier tekere gegaan. Die prediker het geskreeu: ‘Bly stil!’ Die vrou het bedaar. Hy het teks op teks op teks op teks vir haar gelees. Sy het kalm geword en gesê: ‘Dankie ds. Dankie ds. Dankie ds.’
Opstande (v.21-41)
“21 En toe hierdie dinge verby was, het Paulus hom voorgeneem om deur Macedónië en Acháje te gaan en na Jerusalem te reis. Hy het gesê: Nadat ek daar gewees het, moet ek Rome ook sien. 22 Daarop stuur hy twee van sy helpers, Timótheüs en Erástus, na Macedónië, terwyl hy self nog ‘n tyd lank in Asië gebly het.
23 En omtrent hierdie tyd het daar geen klein opskudding met betrekking tot die Weg ontstaan nie. 24 Want iemand met die naam van Demétrius, ‘n silwersmid, maker van silwertempeltjies van Diana, het ‘n aansienlike verdienste aan die ambagsmanne verskaf. 25 En toe hy hulle en die werkers in daardie soort bedrywe bymekaargeroep het, sê hy: Manne, julle weet dat ons welvaart uit hierdie verdienste is, 26 en julle sien en hoor dat nie alleen in Éfese nie, maar byna in die hele Asië, hierdie Paulus ‘n aansienlike skare oorgehaal en afvallig gemaak het deur te sê dat dit geen gode is wat met hande gemaak word nie. 27 Nou is daar nie alleen gevaar dat hierdie vak van ons in veragting kom nie, maar ook dat die tempel van die groot godin Diana as niks gereken word, en dat haar majesteit wat die hele Asië, ja, die wêreld, vereer, ook tot niet sal gaan.
28 En toe hulle dit hoor, is hulle met woede vervul en het geskreeu en gesê: Groot is die Diana van die Efésiërs! 29 Daarop raak die hele stad heeltemal in verwarring, en hulle storm soos een man na die skouburg en sleep Gajus en Aristárchus saam, Macedóniërs wat reisgenote van Paulus was. 30 En toe Paulus onder die volk wou ingaan, het die dissipels hom dit nie toegelaat nie. 31 En sommige van die owerstes van Asië wat sy vriende was, het ook na hom gestuur en hom gesmeek dat hy hom nie in die skouburg moes begeef nie. 32 Hulle het dan aangehou skreeu, sommige dit en ander dat; want die vergadering was in die war, en die meeste het nie geweet waarvoor hulle bymekaargekom het nie. 33 En hulle het Alexander uit die skare vorentoe laat kom, omdat die Jode hom vorentoe gestoot het; en Alexander het met die hand gewink en wou hom by die volk verdedig. 34 Maar toe hulle verstaan dat hy ‘n Jood is, gaan daar een geroep van almal op terwyl hulle omtrent twee uur lank skreeu: Groot is die Diana van die Efésiërs!
35 Maar die stadsklerk het die skare tot bedaring gebring en gesê: Efésiërs, watter mens is daar tog wat nie weet dat die stad van die Efésiërs die tempelbewaarder is van die groot godin Diana en van die beeld wat uit die hemel geval het nie? 36 Terwyl dit dan nie weerspreek kan word nie, behoort julle rustig te wees en niks onbedags te doen nie. 37 Want julle het hierdie manne gebring, wat geen tempelrowers is nie en ook nie julle godin laster nie. 38 As Demétrius en sy ambagsmanne dan ‘n saak teen iemand het, die hofsittings word gehou, en daar is regters: laat hulle mekaar aanklaag. 39 Maar as julle nog iets anders verlang, dit sal in die wettige vergadering beslis word. 40 Want ons loop gevaar om oor die oproer van vandag aangeklaag te word, aangesien daar geen grond is waarop ons sal kan rekenskap gee van hierdie oploop nie. En met hierdie woorde het hy die vergadering ontbind.”
Paulus het vir Timoteus en Erastus (die stadstesourier volgens Romeine 16:23) Macedonië toe gestuur om hulle voor te berei vir hulle bydra aan die arm Christene in Jerusalem (v.22, 2 Korintiërs 8-9). Hy self sou later volg en daarna ook Achaje toe gaan met dieselfde doel (v.21). Daarná wou hy Rome toe gaan (v.21). Paulus het nie lukraak gewerk nie. Hy het ‘n plan gehad om sy loopbaan en bediening wat Jesus hom gegee het, te voltooi (20:24). So moet ons ook wees, omdat die tyd min is. Ons moet werk terwyl dit dag is, want die nag kom wanneer geen mens kan werk nie (sien Johannes 9:4).
Toe Paulus sy helpers Macedonië toe gestuur het, het ‘n sekere silwersmid genaamd Demterius ‘n opstand teen die Weg gelei (v.23, 9, Johannes 14:6). Hy het agtergekom dat die verkope van hulle model tempeltjies drasties afgeneem het vandat Paulus die evangelie gepreek het. Omdat massas mense Christene geword het, het die aanbidding van Diana (Artemis) ook afgeskaal (v.24-27). Haar tempel met sy 127 pilare was een van die Sewe Wonders van die antieke wêreld. Demetrius was ontsteld omdat Paulus gesê het gode wat met hande gemaak word is nie gode nie (v.26). Dit wys net weer hoe dom afgodery is. Dat iemand kan dink ‘n god wat met hande gemaak is het hóm gemaak (cf. Jesaja 44, 46)! As Diana regtig ‘n god was, hoef Demetrius haar nie te verdedig het nie – sy kon haarsélf verdedig het (cf. Rigters 6:31)!
Demetrius se toespraak aan die vakbond was suksesvol. Hulle het twee van Paulus se helpers na die 25 000-sitplek teater toe gesleep. Die skare het soos een man saamgedrom. Paulus wou die evangelie voor die skare verdedig, maar sy vriende in die kerk en stadsraad het geweet die skare sou hom uitmekaar skeur, en het hom afgeraai (v.28-32). Die Jode was bang dat die skare sou dink hulle glo dieselfde as die Christene. Hulle het vir Alexander gevra om hulle saak te verdedig, maar die skare was gekant teen almal wat nie vir Diana wou aanbid nie (v.33-34).
Na twee ure van geskreeu het die burgemeester of stadsklerk het die skare tot bedaring gebring. Hy het gesê dat die hele wêreld Diana as ‘n godin erken. Volgens hom het almal geweet dat Efese die tempelwagter vir Diana was, en dat die oppergod Jupiter (Zeus) ‘n meteor van Diana uit die hemel laat val het. Die skare was dus verniet ontsteld dat Paulus se prediking hulle godsdiens bedreig het (v.35-36). Buitendien het Paulus se helpers nie die tempel beroof of vir Diana belaster nie. As Demetrius en die vakbond ‘n hofsaak teen Paulus wou maak was hulle welkom. Maar hulle was nie geregverdig om soos hooligans aan te gaan en die stad in rep en roer te bring nie. As Rome daarvan moes hoor sou daar groot moles wees. Die stadsklerk het die vergadering verdaag (v.37-40).
Ateïste in Suid-Afrika wil skole verbied om die Bybel en die evangelie te leer. In Irak en Sirië staan ISIS op teen Christene. In Noord-Korea is Christenskap en die evangelie verbode. Hierdie vyande mag dalk vir ‘n tydjie suksesvol lyk, maar hulle sal nooit die evangelie kan keer nie. Uiteindelik sal hulle soos Demetrius moet sê: “en julle sien en hoor dat nie alleen in Éfese nie, maar byna in die hele Asië, hierdie Paulus ‘n aansienlike skare oorgehaal en afvallig gemaak het deur te sê dat dit geen gode is wat met hande gemaak word nie.” (v.26). Aan die kruis het Jesus reeds sonde, die wêreld en die duiwel oorwin (Johannes 19:30, Kolossense 2:15). Op die einde sal sy Koninkryk die oorwinning behaal (Daniël 2, Openbaring 11:15). Dus lê ons hoop nie in ‘n politieke party of leier nie. God kan politieke leiers gebruik om sy saak te bevorder en te beskerm (v.40b), maar Paulus se helpers het nie die evangelie deur politieke opstande bevorder nie (v.37). “Daar is baie wat die aangesig van die heerser soek, maar die reg van ‘n mens kom van die HERE.” (Spreuke 29:26). “Jesus antwoord: My koninkryk is nie van hierdie wêreld nie; as my koninkryk van hierdie wêreld was, sou my dienaars geveg het, dat Ek nie aan die Jode oorgelewer word nie. Maar nou is my koninkryk nie van hier nie.” (Johannes 18:36). Ons hoop lê in Jesus en sy evangelie. Jy kan water nie keer nie. Dit sal ‘n manier deur, bo-oor, onderdeur of rondom vind. Net so is dit met die evangelie: dit kan nie misluk nie.
[i] Die Griekse woord vir dissipel [mathetes] beteken eenvoudig ‘leerder’. In die Nuwe Testament verwys dit meestal na gelowiges, maar daar is enkele gevalle waar dit na ongelowiges verwys wat lering ontvang het (Lukas 5:33, Johannes 6:66).