Nie almal voel dieselfde oor Jesus nie. Party mense is lief vir Hom en aanbid Hom. Ander ignoreer Hom en wil niks met Hom te doen hê nie. Ander knik hulle koppe vir Hom, maar doen in elk geval hulle eie ding. Ander haat Hom en maak planne teen Hom. Ander neem aanstoot as hulle sy Naam hoor.
Niemand staan neutraal nie. Wanneer dit by Jesus kom voel elke mens iets. Selfs dié wat nie sy Naam ken nie is rebels teen hulle Skepper. In Jh.11:55-12:11 is daar gemengde gevoelens oor Jesus. Die meeste van ons kan onsself met een van hierdie karakters vereenselwig.
Die Jode (11:55-56, 12:9)
Elke jaar is daar ‘n Paaskonferensie te Cornelia in die Vrystaat. Sommige mense kom nog voor die konferensie by die kampgronde aan om alles reg te kry. As die kampgangers opdaag is alles gereed. So was dit ook in Jerusalem voor die Paasfees. Volgens die wet moes die volk hulleself vir die Fees voorberei het.
Baie mense het van die platteland af opgegaan Jerusalem toe om die Fees by te woon (11:55). Hulle moes omtrent ‘n week voor die tyd al daar gewees het om hulleself te reinig. As hulle bv. met heidene gemeng het of aan ‘n familielid se lyk gevat het, moes hulle gereinig word (18:28, Nm.9:6, 19:11-12, 2 Kron.30). Dit is ironies dat baie van die Jode uiterlik rein was, maar innerlik onrein met sonde (Mt.23:25-28).
Toe die mense in Jerusalem aangekom het, het hulle vir Jesus gesoek (11:56, 7:11). Wat dink jy?’ het een persoon vir die ander een gesê. ‘Sal Hy enigsins die Fees bywoon?’ (11:56). Hulle het seker geweet dat die Joodse Raad van plan was om Hom te arresteer (11:57, vgl. 7:30, 32, 44, 8:59, 10:31, 39). Sou Jesus dit gewaag het om by die Fees op te daag? As hulle maar net geweet het dat Hy beplan het om by hierdie Fees aan die kruis te sterf.
‘n Klomp Jode het gehoor dat Jesus in Betanië was en het dadelik daarheen gegaan (12:9). Soos die Jode in 11:45, het hulle op grond van die opstanding van Lasarus geglo dat Jesus die Seun van God en die Messias is (12:9, 18, 20:30-31). Hulle wou vir Jesus gesien het, maar hulle wou ook vir Lasarus gesien het (12:9, 10:38).
Ons moenie soos party van die Jode wees en onsself net uiterlik reinig nie (11:55). Ons moet seker maak dat ons innerlik rein is. Hoe doen jy dit? Wanneer mense sonde doen en skuldig voel, probeer hulle soms om daarvan ontslae te raak deur arm mense te help, geld vir die kerk te gee of ander goeie dinge te doen. Maar volgens Heb.10:4 kan geen offer die mens se hart reinig nie. Ons kan onsself ook nie rein maak deur dinge soos wyn, sigarette of vark tjops te vermy nie (Mk.7:18-19, Kol.2:21).
Om rein te wees moet jy in Jesus glo (Hd.15:9). Dit is immers sy bloed wat ons harte rein maak (1 Jh.1:7, Tit.2:14, Heb.9:14). Om ‘n rein hart te hê moet ons ons sonde bely en daarmee ophou (1 Jh.1:9, Jk.4:8-10). Die nagmaal moet ons veral hieraan herinner (1 Kor.11:28). As ons die Woord van God lees en oordink sal dit ons verkeerde denke regstel en vir ons wys hoe om rein te lewe (17:17, Ps.119:9, 11, Ef.5:26, Fil.4:8, 1 Pt.1:22).
Die Here sal ons ook beproef en tugtig, sodat ons rein kan wees (1 Pt.1:6-7, Heb.12:10-11). Hy sal selfs toelaat dat ons struikel, sodat ons ons kan bekeer en rein kan wees (Dn.11:35). Om rein te wees moet ons mense vermy wat ons met sonde wil besmet (2 Kor.6:14-7:1, 1 Tm.5:22). Laastens moet ons met verlange uitsien dat Jesus weer kom. As ons dit doen, sal ons nie onrein voor Hom wil wees nie, maar rein (1 Jh.3:3).
Die Raad (11:57, 12:10-11)
Ek het in die afgelope week lelike e-posse gekry (‘hate mail’), waarin mense my as ‘n vals profeet bestempel het. Ek het op ‘n baie mooi manier vir die persone gevra of ek iets gesê het wat met die Bybel bots. Hulle het emosioneel geraak en gesê dat ek blind is en dat God my moet vergewe. Hulle het nie uit die Skrif uit gewys hoekom ek verkeerd is nie, en het ook glad nie die tekste beantwoord wat ek vir hulle gestuur het nie.
Die owerpriesters het dieselfde met Jesus gedoen. Hulle kon nie sy wonderwerke ontken het nie, en het toe besluit om vir Jesus en Lasarus dood te maak.
Die owerpriesters en Fariseërs het vir die volk ‘n bevel gegee: as enige van hulle geweet het waar Jesus was, moes hulle die Raad laat weet het, sodat hulle Hom kon arresteer (11:57). Die Raad het geweet dat daar baie gewillige hande en haatdraende harte was (11:47).
Die owerpriesters was jaloers, omdat baie van die Jode nie meer agter hulle aangeloop het nie, maar in Jesus geglo het (12:11, 11:45, vgl. Mk.15:10). Die nuus dat Jesus vir Lasarus uit die dood uit opgewek het, het soos ‘n veldbrand versprei (12:9, 11). Die owerpriesters wou dus nie net vir Jesus doodgemaak het nie (11:53), maar ook vir Lasarus (12:10). Duidelik het hulle nie daaraan gedink dat Jesus weer vir Lasarus uit die dood uit kon opwek nie.
Onthou dat die meeste van die owerpriesters Sadduseërs was, en dat hulle die opstanding van die dooies ontken het (Mt.22:23, Hd.23:8). Maar omdat hulle nie teen die opstanding van Lasarus kon stry nie, wou hulle stilletjies van die bewyse ontslae geraak het (12:10).
As jy die Here vrees en heilig wil lewe sal mense jou haat (2 Tm.3:12). Jy sal nie net een vyand hê nie, maar baie (11:57). Jy sal selfs mense hê wat dit as hulle plig beskou om die lewe vir jou moeilik te maak. Een van die persone wat die lelike e-posse vir my gestuur het, het my verseker dat hy vir soveel mense as moontlik gaan laat weet dat ek ‘n vals profeet is.
Mense sal dan nie net probeer om jóú in die wiele te ry nie; hulle sal ook probeer om dít wat jy vir die Here gedoen het te vernietig (12:10). Hulle sal ‘n persoonlike vendetta hê teen almal wat ‘n goeie woord van jou te sê het (12:10-11). Hulle sal bose planne teen jou maak, omdat die haat en jaloesie soos wurms in hulle harte broei.
As dit gebeur moet jy onthou dat hulle jóú nie eintlik verwerp het nie, maar vir Jesus (1 Sm.8:7, Lk.10:16). Het jy gedink hulle gaan die Meester verwerp en nie ook sy volgelinge nie (Mt.10:24-25)? Sorg net asseblief dat jy die vervolgde is, en nie ‘n vervolger van God se kinders nie. As jy daarmee besig is en jouself ‘n Christen noem, is jy waarskynlik kop in een mus met die Joodse Raad.
Maria (12:1-3, 7)
Megan weet dat Steve baie van seëls hou. Vir sy verjaarsdag gaan sy na ‘n pantjieswinkel toe. Daar sien sy ‘n swart en grys seël wat R1000 kos. Sy het ‘n vermoede dat hy baie daarvan sal hou en is bereid om die geld uit te haal. Toe sy die seël vir hom gee, het sy oë amper uitgeval.
‘Waar het jy dit gekry?’ vra hy. ‘Dit is ‘n Penny Black – een van die duurste seëls ter wêreld!’ Duidelik het man by die pantjieswinkel dit nie geweet nie. Megan self het nie besef watse groot geskenk sy vir Steve gee nie. En so was dit met Maria en Jesus.
Ses dae voor die Paasfees het Jesus van Efraim af na Betanië toe gekom (12:1, 11:54). Efraim was omtrent 20 km noord van Jerusalem, en Betanië minder as 3 km oos van die hoofstad af. Dit was nie vir Jesus nodig om Jerusalem toe te gaan om Homself vir die Paasfees te reinig nie, en dus het Hy Betanië toe gegaan.
Volgens die ‘daarom’ in 12:1 [Gk.], is daar nóg ‘n rede hoekom Hy Betanië toe gegaan het. Jesus het geweet die Raad wil Hom doodmaak (11:57). Hy wou nie gehad het dat hulle Hom voor die Fees moes arresteer nie, omdat Hy volgens God se plan tydens die Fees moes gesterf het.
Jesus se vriende in Betanië het vir Hom ‘n ete gehou (12:2). Miskien was dit om dankie te sê vir wat Hy in hfst.11 vir Maria en Marta gedoen het. Volgens Mk.14:3 het hulle dit by Simon die melaatse se huis gehou. Saam met Jesus en sy dissipels was Maria, Marta, Lasarus en dalk nog ‘n paar ander vriende daar.
Soos in Lk.10:40 het Marta gedien (12:2). Die eindste Lasarus wat in hfst.11 begrawe was en weer opgestaan het, was saam met Jesus aan tafel (12:2). Ons moet onthou dat hulle nie by die tafel gesit het soos ons nie. Die tafels was laag en daarom het mense op een elmboog by die tafel gelê, terwyl hulle hulle bene en voete na die kant toe uitgestrek het. Juis daarom kon Maria maklik Jesus se voete gesalf het (12:3, vgl. 11:32, Lk.10:39).
Alhoewel Maria se salf net 327 gram geweeg het, was dit onbekostigbaar duur (12:3, 5). Dit was van egte nardus olie gemaak (12:3). Die nardusplant groei in die Himalayas van noord-Indië. Die blom lyk soos ‘n klein speldekussing vol van kopspelde. Die olie word van die plant se blom en wortels gemaak.[1]
Maria het die olie in ‘n albaste fles gehou (Mk.14:3). Sy het die fles se seël gebreek en die salf oor Jesus se voete gegooi (12:3, Mk.14:3). Volgens Matteus en Markus het sy dit oor sy kop ook gegooi (Mt.26:7, Mk.14:3). Dit blyk dan dat sy Hom van kop tot tone met die olie gesalf het. Hy is immers die ‘Gesalfde’.
Nadat sy Jesus se voete gesalf het, het sy dit met haar hare afgedroog (byna soos die vrou in Lk.7:37-38). Die soet geur van die salf het die huis gevul (12:3). Dit was ‘n prentjie van Maria se daad van liefde en toewyding wat oral in die wêreld vertel sou word (Mk.14:9). Sonder dat sy dit geweet het, het Maria Jesus se liggaam vir sy begrafnis gesalf (12:7, vgl. 19:39).
Ons kan baie by Maria leer. Sy het nie die salf teruggehou omdat dit duur was nie; sy het haar beste vir Jesus gegee. Soos Maria moet ons bereid wees om dít te gee wat vir ons baie kosbaar en spesiaal is. Wanneer ons vir die Here gee moet ons nie ons tweede beste gee, of net gee as ons dit kan bekostig nie. Ons moet ons beste gee.
Ons moenie net ons geld gee nie, maar ook ons tyd en ons lewens (Rm.12:1). Miskien het jy nie geld nie. Wat hét jy om vir die Here te gee? Kan jy jou kar, kennis, talente en vaardighede, huis of enigiets anders in die Here se diens gebruik? Hoe beplan jy om dit te doen? Is dit miskien ‘n nederige taak wat jy moet doen? Onthou dat Maria Jesus se voete gesalf het (12:3, hfst.13).
Maria was nie skaam om die Here te dien nie. Teen die gebruik van die tyd het sy haar hare losgemaak om Jesus se voete af te droog.[2] Sy het nie omgegee wat die ander van haar dink nie, maar was bereid om alles te gee – selfs haar reputasie. Is jy bereid om dieselfde te doen?
Of sal jy nie dinge vir Jesus te doen as dit jou reputasie gaan kos nie? Kry jy skaam om vir iemand ‘n traktaatjie te gee? Is dit vir jou te radikaal as ‘n ander Christen by jou werk lofliede fluit, bid, ‘n Bybel op sy lessenaar het, of vir ander van Jesus vertel? Pla dit jou as jou kollegas uitvind dat jy ‘n Christen is? Moet jou nie vir die Here skaam nie, maar wees toegewyd soos Maria.
Laat jou liefde en toewyding aan Jesus soos die nardusolie se geur wees wat die huis gevul het. Hy sal dit nie vergeet nie, maar sal sê dat jy ‘n mooi ding vir Hom gedoen het (Mt.26:10). Selfs in die verre toekoms sal dit wat jy gedoen het vir ander ‘n voorbeeld wees (Mk.14:9). Tog fokus ons nie op wat ons vir die Here doen nie, maar op wat Hy vir ons gedoen het in sy kruisdood en opstanding (Mt.20:28, Lk.10:38-42, 1 Jh.4:19).
Judas (12:4-8)
Daar is ‘n storie van ‘n bankbestuurder wat aan die einde van elke dag al die kliënte se geld in sý rekening inbetaal het, sodat hy die rente kon kry. Elke oggend het hy vroeër ingekom om die geld terug te betaal. Na ‘n paar dekades het hy baie ryk geword.
Toe hy afgetree het, toe koop hy vir homself ‘n paleis van ‘n huis. Mense het snuf in die neus gekry, die saak ondersoek, en uitgevind dat hy die geld gesteel het.
Judas was so. Hy het geweet hoe om met geld te werk en kon dit maklik laat verdwyn het sonder dat die res dit agtergekom het. Maar uiteindelik het dit hom ingehaal.
Judas Iskariot was glad nie gelukkig oor wat Maria gedoen het nie (12:4). ‘Ons kon die salf vir 300 pennings [Gk. dēnarion] verkoop het en die geld vir die armes gegee het,’ het hy gesê (12:5). Een pening was ‘n dag se loon vir ‘n gehuurde werker (Mt.20:2). As ons die Sabbat en ander heilige dae aftrek, is 300 pennings ‘n volle jaar se salaris vir ‘n dag loner. In vandag se terme is dit R36 000.
As Judas se motiewe suiwer was, kon ons nog probeer het om sy punt in te sien. Maar dit was nie. Hy het nie omgegee oor die armes nie. Hy het die dissipels se beursie gehad en het dikwels sy hand in die ‘koekieblik’ ingesteek om geld te steel (12:6, 13:29). In 12:5-6 sien ons dat hy skynheilig, oneerlik en gevoelloos was. Hy was ‘n duiwel (6:70-71).
Toe Judas se planne nie uitgewerk het nie, het hy dadelik na die Fariseërs toe gegaan om vir Jesus aan te gee. Hy was tevrede met die 30 stukke silwer wat hulle vir hom aangebied het, en het ‘n geleentheid gesoek om vir Jesus aan hulle oor te lewer (12:4, Mt.26:14-16).
Jesus het vir Judas gesê om vir Maria uit te los (12:7, 5-6). Dit was nie dat Jesus nie vir die armes omgegee het nie, maar eerder dat daar in die toekoms baie geleenthede sou wees om die armes te help (12:8, Mk.14:7, Dt.15:11). Jesus was oppad na sy Vader toe, en daarom was hierdie Maria se laaste kans om iets mooi vir Jesus te doen (12:7-8, Mk.14:8).
Om ryk te wees is nie sonde nie, maar om dit te begeer is. Hierdie begeerte het al baie mense se kele afgesny. Dit het al gemaak dat mense hulle rûe op die Here raai (Tm.6:9-10). Pasop dan dat jy nie liewer raak vir geld as vir die Here nie; dat jy nie meer vir hierdie wêreld leef as vir die volgende nie.
Geldgierigheid sal maak dat jy skynheilig en oneerlik is soos Judas. Jy sal máák of jy ander wil help, terwyl jy eintlik net die geld vir jouself soek (12:5-6). Party ryk mense is soos Hollywood sterre en gee vir liefdadigheid (12:5). Dit is egter nie dieselfde as om Jesus lief te hê nie (12:3).
Dis nie verkeerd om ryk te wees nie, maar sorg dat jy jou rykdom gebruik om die Here se werk te bevorder en om ander te help. Gee geld om Bybels na ander Afrika lande toe te stuur. Koop R10 000 se teologiese boeke vir ongeskoolde predikante in Malawi. Ry ‘n ou bakkie, sodat jy ‘n sendeling kan ondersteun of ‘n arm Christen se skoolfondse kan betaal. As jy dit doen sal jy skatte in die hemel hê (1 Tm.6:17-19). Die skatte wat jy hier het sal vergaan. Maar die skatte wat jy in die hemel het kan in alle ewigheid nie verlore gaan nie (Mt.6:19-21).
Martie se man het sy nukke. Sy is ontevrede met hom, en dagdroom oor ‘n man wat liefdevol, sagmoedig en romanties is, ‘n man wat haar op die hande dra. In haar verbeelding skep sy vir haar ‘n ander man as die een met wie sy regtig getroud is. Sy raak lief vir hierdie man en leef nie meer in die realiteit van haar onvolmaakte huwelik nie.
Ons kan dit met Jesus ook doen (nie dat Jesus nukke het soos Martie se man nie). Ons kan vir onsself ‘n Jesus skep wat nooit nee sê nie; ‘n Jesus wat bestaan om ons gelukkig te maak; ‘n Jesus wat nie omgee as ons sonde doen nie. Ons moet versigtig wees dat ons nie later ‘n ander Jesus liefhet, terwyl ons die ware Een verag nie.
[1] James Orr, International Standard Bible Encyclopedia, inskrywing onder ‘spikenard’
[2] Leon Morris, The Gospel According to John, pp.567-577